Otomotiv ihracatı devalüasyonla patladı

Devalüasyon otomotiv sektörünü güldürdü. Otomotiv sektörü, yılın ilk üç ayında sayı olarak ihracatını yüzde 96 artırdı. İlk üç ayda otomotivin ihracat geliri 845 milyon doları aştı. Tofaş, yüzde 90'ını ihraç ettiği Doblo'da üretim kapasitesini 120 bin adede çıkarma kararı aldı. Palio 1.2 S'in üretimi de Bursa'ya kaydırıldı.

Devalüasyon, iç piyasada satışları bıçak gibi kesilen otomotiv devleri Tofaş ve Oyak Renault'nun ihracatına doping etkisi yaptı. Her iki üretici firma da, 2001 yılındaki ihracat hedeflerini büyüttü.

Sadece Türkiye'de Bursa fabrikalarında üretilen Doblo'nun 2001 yılında 100 bin adet olan üretim hedefi, dalgalı kur sisteminin yarattığı rekabetçi fiyat nedeniyle 120 bin adete çıkarıldı. Bu, Doblo üretiminin yüzde 90'ının ihracata yönelik olmasından kaynaklandı. Ayrıca Doblo'nun yanı sıra Brezilya'dan ihraç edilen Palio 1.2 S modelinin üretiminin de Bursa'ya kaydırılması Tofaş'ı tamamiyle ihracata yöneltti.

Palio 1.2 S modeli Avrupa ülkeleri için Tofaş'ın Bursa tesislerinde üretilecek. Buna göre, Mayıs 2001 tarihinden Eylül 2001 tarihine kadar 7 bin Palio otomobil Avrupa'ya ihraç edilecek. Palio bandında halen günde 40 adet olan üretimin 70'e çıkması bekleniyor.

Tofaş Grup Başkanı Bülend Özaydınlı, sadece Türkiye'de üretilen ve Avrupa ülkelerine ihraç edilen Doblo'nun başarılı olduğunu söyledi. Özaydınlı, Doblo'nun bu başarısının ardından yıllık 100 bin adet olan üretim hedefini 120 bin adete yükselttiklerini anlattı.

İlk kez geçen yıl Paris Otomobil Fuarı'nda tanıtılan ve Avrupa'da satışa sunulan Doblo, 2000 yılının son üç ayında rekor satış gerçekleştirmişti. Son üç ayda 11 bin 261 adet Doblo ihraç edilmişti.

Megane Wagon ve Clio Symbol modellerini Avrupa ülkelerine ihraç eden Oyak Renault da 2001 yılında 70 bin adet olan ihracat hedefini, 85 bin adete çıkardı. Oyak Renault yetkilileri de Türkiye'de üretilen Clio Symbol modelinin özellikle Doğu Avrupa ülkelerinde büyük ilgi gördüğünü belirttiler. Yetkililer, ihracatı artırmak için çalıştıklarını da ifade ettiler.

ARTIŞ YÜZDE 96

Tofaş ve Oyak Renault'nun ihracat hedeflerini büyütmesi, Türk otomotiv sektörünün ihracat rakamlarına da yansıyor. Otomotiv Sanayii Derneği verilerine göre, 2001 Ocak-Mart ihracatı 2000 yılının aynı dönemine göre yüzde 96 attı.

2001 Ocak-Mart döneminde toplam hafif araç ihracatı 46 bin 961 adet oldu. Bu dönemde Oyak Renault'nun 22 bin 12 adet otomobil, Tofaş ise 14 bin 840 adet otomobil ve 9 bin 925 adet hafif ticari araç ihraç etti. 2000 yılının ilk üç ayına göre 2001 Ocak-Mart dönemi hafif araç ihracatı ise yüzde 119 arttı.

Otomotiv sektörünün toplam ihracatının parasal boyutu da 845.8 milyon dolara ulaştı. Otomotiv sektörünün ihracat geliri artışı da yılın ilk üç ayında yüzde 43 oldu.

ÇİFT VARDİYA ÜRETİM

İç piyasadaki durgunluğa rağmen, ihracat nedeniyle fabrikalarda üretimin çift vardiya devam etmesinin bir başka sevindirici yanı da, istihdamın azalmaması. Tofaş ve Oyak Renault fabrikalarında çalışan işçilerin büyük bir bölümü, ihracatı yapılan otomobillerin hattında görev yapıyor.

Tofaş fabrikasında çalışan işçilerin büyük bir kısmı Doblo hattında görev yapmaya başladı. Tofaş'ta çalışan toplam 4 bin 600 işçiden 4 bini Doblo bandında çalışırken, kalan işçiler 178 serisi olarak adlandırılan Palio, Palio Weekend ve Sienna ile 131 Kuş serisinde görev yapıyor.

Oyak Renault fabrikasında ise iki vardiyada Avrupa ülkelerine ihraç edilen Megan Wagon ve Clio Symbol üretiliyor. Fabrikada toplam 3 bin 180 işçi çalışıyor.

İç piyasada satışlar düşüyor, üretim artıyor

2001 yılının Ocak-Mart döneminde toplam 64 bin 926 adet motorlu taşıt aracı üretildi. Üretim geçen yılın aynı aylarına göre yüzde 15 oranında azaldı. İç pazarda satışların bıçak gibi kesilmesine rağmen, üretimin bazı ürünlerde artarak devam etmesi, toplam üretim rakamının ise düşük oranlarda düşüş göstermesi, ihracattan kaynaklanıyor. Otomotivin sadece iç pazara yönelik toplam üretimi ise 2000 yılına göre yüzde 63 azaldı.

Ocak-Mart döneminde otomobil üretimi 2000 yılının ilk üç ayına göre yüzde 25 azalarak, 41 bin 35 adet olarak gerçekleşti. Bu yıl gerçekleştirilen 36 bin 852 adet otomobil ihracatı üretimin kısmen de olsa devamını sağladı.

Bu yılın ilk üç ayında 24 bin 299 adet otomobil satışı gerçekleşti. Otomobil satışları üç ayda geçen yıla göre yüzde 66 azaldı. İthal otomobil satışları yüzde 61, yerli otomobil satışları ise yüzde 70 düştü. İthalatın pazar payı ise yüzde 58 oldu. Geçen yılın aynı döneminde ithalatın pazar payı yüzde 52 seviyesinde bulunuyordu.

Otomobil ithalatı da gerileme yaşadı. Bu yılın ocak-mart döneminde ithalat 36 bin 891 adetten 14 bin 214 adete düştü. AB ülkelerinden ithalat söz konusu dönemde yüzde 60, eski Doğu Bloku ülkelerinden yüzde 68, Uzak Doğu ülkelerinden otomobil ithalatı da yüzde 75 oranında azaldı.

Otomotiv ithalatı yüzde 61 azaldı

OTOMOBİL ithalatı da gerileme yaşadı. Bu yılın Ocak-Mart döneminde ithalat yüzde 61 azalarak, 36 bin 891 adetten 14 bin 214 adete düştü. AB ülkelerinden ithalat söz konusu dönemde yüzde 60, eski Doğu Bloku ülkelerinden yüzde 68, Uzak Doğu ülkelerinden otomobil ithalatı da yüzde 75 oranında azaldı. Ocak-Mart döneminde, otomobil satışlarında ithal arabaların pazar payı yüzde 58'e yükseldi. Geçen yılın aynı döneminde ithalatın pazar payı yüzde 52 seviyesinde bulunuyordu.

Türkiye ile Brezilya Palioyarışında 1-1

Devalüasyon, Türkiye ile Brezilya arasındaki ihracat savaşını da ortaya koydu. Geçen hafta İtalyan Fiat, Brezilya'dan yapılan Palio ihracatının Türkiye'ye kaydırıldığını açıkladı. Buna göre yıl içinde 7 bin adet Palio 1.2 S modeli, Avrupa ülkeleri için Bursa'daki Tofaş-Fiat tesislerinde üretilecek.

Fiat'ın 178 projesi olarak tanımlanan Palio otomobillerinin üretimi, 1997 yılında Brezilya ve Türkiye'de aynı tarihlerde başlamıştı. Türkiye'de Palio üretimine karar verildiğinde, Bursa'daki Tofaş-Fiat tesislerinin Palio üreten fabrikalara CKD ihraç etmesi ve Palio Weekend modelinin ise Avrupa'ya ihraç edilmesi hedeflenmişti. Ancak, 1997'de Brezilya'da yaşanan yüksek oranlı devalüasyon Türkiye'nin ihracat planını bozmuştu. Brezilya'daki fiyatların rekabetçi hale gelmesi nedeniyle, Türkiye'de üretilen Palio Weekend yerine Brezilya'da üretilen Palio Weekend Avrupa'ya ihraç edilmişti. Bazı Palio parçaları da Brezilya'dan getirilmişti.

2001 yılında ise devalüasyon nedeniyle Türkiye'deki fiyatların rekabetçi haline gelmesi İtalyan Fiat'ın Brezilya'dan yaptığı Palio ihracatını Türkiye'ye kaydırmasına yol açtı.