Güncelleme Tarihi:
KÜRESEL kriz tüm sanayi sektörlerini olumsuz etkiledi ve Türkiye’nin İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Listesi’ndeki şirketler büyük zorluklar yaşadı. Ancak bazı sektörler konjonktürel olarak da güçlükler yaşıyor. İSO’nun bu yıl 41’incisini yaptığı araştırmada Dokuma Giyim Deri ve Ayakkabı sektörü başlığıyla konu edilen, tekstil ve hazırgiyim; istihdam ve ihracatta hâlâ iddialı olsa da hızlı gerileme yaşıyor. 2001’de listeye 116 şirket sokan bu sektör 2008’de listede sadece 47 şirketle temsil edilebildi. 2001’de listede 30 şirket ile temsil edilen Taşıt Araçları Sanayi sektörü (Otomotiv Sanayii) ise 2008’de 48 şirketle listenin parlayan yıldızı oldu. Bu değişimin en çarpıcı sonucu ise ihracatta ortaya çıktı.
4.8 kat fazla ihracat
500 Büyük Sanayi Kuruluşu Listesi’nde yer alan 2008 yılında Taşıt Araçları Sanayiindeki 48 büyük şirket, 17.9 milyar dolarlık ihracatla listedeki bütün şirketlerin toplam ihracatının yüzde 28.1’ini gerçekleştirdi. Dokuma, Giyim Eşyası, Deri ve Ayakkabı sanayiindeki 47 şirket ise ise 3.7 milyar dolarlık ihracat yapabildi. Bu ihracat verilerine göre otomotiv sanayii, ihracatın eski lokomotifi tekstil ve hazırgiyimin 4.8 katı daha fazla ihracat yapmayı başardı. 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesindeki otomotiv şirketlerinin listedeki tüm şirketlerin istihdamı içindeki payı yüzde 17.7’ye yükselirken, Dokuma, Giyim Eşyası, Deri ve Ayakkabı sanayiindeki 47 şirketin istihdam payı yüzde 14.9 oldu.
Zarar rekortmenleri
İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu araştırmasında 500’lük listeye giren şirketlerin verilerine göre yapılan sektörel ‘kâr zarar’ analizi de çarpıcı sonuçlar veriyor. Buna göre Elektrik sektörü 2007’de 174.4 milyon TL olan kârını tamamen kaybetti ve 2008’de 432 milyon TL’lik zarar yazdı. Bu sektörün zarar artışı yüzde 347.7 oldu. Diğer İmalat Sanayi 16.8 milyon TL zarar ve yüzde 272.7’lik artışla ikinci, Dokuma Giyim Eşyası Deri ve Ayakkabı sektörü ise 203.9 milyon TL zarar yazdı. Bu sektörün zarar artışı yüzde 137.2 oldu. Sektör zarar miktarı bakımından en çok zarar eden sektörler sıralamasında ikinci sırada yer aldı.
Denizli’den 10 sanayi şirketi devler liginde
TÜRKİYE’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesine Denizli’den de 10 firma girdi. Geçen yıl bu ilimizden ilk 500’de 11 firma bulunuyordu. Denizli’den bu yıl devler ligine giren firmalar şöyle sıralandı: “Er-Bakır Elektrolitik Bakır Mamülleri A.Ş (30), Abalıoğlu Yem Soya ve Tekstil Sanayi A.Ş (102), Kocaer Haddecilik Sanayi Ticaret A.Ş (128), Nexans Türkiye Endüstri Ticaret A.Ş (150), Kardemir Haddecilik Sanayi Ticaret A.Ş (202), Menderes Tekstil Sanayi Ticaret A.Ş (203), Pamukkale Kablo Sanayi Ticaret A.Ş (247), Denizli Çimento Sanayi Ticaret A.Ş (368), Dentaş Ambalaj ve Kağıtçılık A.Ş (391), Küçüker Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş (486)”
Gaziantep 11 sanayi şirketiyle gurur duyuyor
GAZİANTEP ili de Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Listesi’ne 11 şirket sokmayı başardı. Gaziantep Sanayi Odası (GSO) Başkanı Nejat Koçer, Gaziantepli sanayicilerin katma değer, istihdam ve ihracat değeri yaratma açısından her zaman farklılığını ortaya koyduğunu ifade etti. İSO 500 listesine giren Sanko Tekstil, Gülsan Sentetik Dokuma, Naksan Plastik, Merinos Halı, Şölen Çikolata, Süper Film, İsko Dokuma, Beşler Makarna, Çimko Çimento, Akteks Akrilik İplik ve sıralamaya yeni giren Selçuk İplik Sanayi ve Ticaret A.Ş.’yi kutlayan Koçer, “11 firmamızın Türkiye’deki ‘500 Büyük Sanayi Kuruluşu’ arasına girmesinden, Gaziantep sanayisi adına büyük bir mutluluk ve gurur duyduk” dedi.
Ege’nin 53 şirketi büyükler liginde
TÜRKİYE’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde Ege Bölgesinden 53 firma yer aldı. Bu firmalardan 29’u bir önceki yıla göre sıralamada üst sıralara çıkarken, 23 firma alt sıraya geriledi. 53 firmanın 2008 yılında gerçekleştirdiği üretimden net satışı toplam 17 milyar lirayı buldu. Önceki listede yer alan Tukaş Gıda, Denizli Basma ve Boya Sanayi, Ozanteks Tekstil Sanayi, Çimbeton ve Batısöke Çimento Sanayi firmaları 2008 listesinde ilk 500’e giremedi. 2007’de bulunmayıp 2008’de listeye giren şirketler ise Cer Çelik, Ege Gübre Sanayi, Alcan Packing İzmir Gravür Baskılı Karton Sanayi ve Küçüker Tekstil Sanayi oldu. 2007 yılında 188’inci sırada bulunan TARİŞ, 2008’de 301’inci oldu. BMC de 38’inci sıradan 61’inci sıraya geriledi. Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Başkanı Ender Yorgancılar, “Aslında bu listede daha fazla Egeli firmayı görmek istiyoruz. Bölgemizin listede 53 değil, en az 150 firmayla temsil edilmesi gerekiyor” dedi.
İçdaş 8’inci
TÜRKİYE’nin İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde 2007 yılına göre 2 basamak yükselerek 2008’de 8’inci sıraya yerleşen İçdaş Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım Sanayi, en çok ihracat yapan sanayi şirketleri sıralamasında da 8’inci sırada yer almıştır. Dünkü gazetemizde teknik bir hata nedeniyle ihracat tablosunda İçdaş’ın adı yerine İgdaş yayınlanmıştır.
Satış kârlılığı dumanlı
19 Temmuz’da başlayan ‘sigara yasağı’ kamuoyunda yoğun olarak tartışılırken, İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesindeki şirketlere göre sektörel satış karlığılı analizi de ilginç bir sonuç ortaya çıkardı. 1994 yılı 100 olmak üzere 2008 yılı sektörel satış karlılığı endeksine göre Gıda, İçki ve Tütün Sanayi sektörü 92.9’luk satış karlılığı endeksi ile birinci sırada yer alıyor.