Otoda vergi yükü

Türkiye'de sıfır araçlar, vergi, fon ve diğer masrafların eklenmesiyle tüketicinin cebini yakan fiyatlara ulaşıyor. Fabrikadan çıkan ya da ithal edilen aracın fiyatına, katma değer vergisi (KDV), taşıt alım vergisi, ek taşıt alım vergisi, çevre fonu, eğitime katkı payı, plaka, ruhsat, sigorta gibi masraflar ekleniyor.

Otomobil fiyatını artıran önemli vergilerden biri olan KDV, 1600 ccmotor hacmine kadar olan modellerde yüzde 25 olarak uygulanırken, 1600cc'yi geçenlerde ise yüzde 40'a yükseliyor. Ayrıca, bu yılbaşından itibaren yüzde 60 artırılan taşıt alım vergileri oto fiyatlarını yükselten önemli bir kalemi oluşturuyor. Otomobillerin ağırlıklarına göre 533 milyon 808 bin liradan, 2 milyar 139 milyon 440 bin liraya kadar ulaşan bu vergi 1. derecede lüks otomobiller için 3 kat, 2. derece lüks otomobiller için 1.5 kat olarak uygulanıyor.

Fiyatlar artıyor

Türkiye'nin en ucuz otomobilleri arasında yer alan Tofaş'ın Şahin 1.4 i.e HD modelinin 4 milyar 141 milyon 393 bin lira olan çıplak fiyatı, 1 milyar 35 milyon 348 bin 250 liralık KDV eklendiğinde, 5 milyar 176 milyon 741 bin 250 liraya yükseliyor.

Araç, 533 milyon 800 bin liralık taşıt alım vergisi, 496 milyon 967 bin 160 liralık ek taşıt alım vergisi, 133 milyon 450 bin liralık çevre fonu, 33 milyon liralık eğitime katkı payının yanı sıra, 180 milyon liralık plaka, ruhsat ve sigorta bedeli ile 31 milyon 960 bin liralık yıllık verginin ilk diliminin eklenmesiyle, tüketiciye, 6 milyar 585 milyon 918 bin 410 liraya ulaşıyor.

Böylece, bir Şahin 1.4 i.e HD müşterisinin cebinden bu yükün karşılığı olarak 2 milyar 444 milyon 525 bin 410 lira çıkmış oluyor.

Türkiye'de özellikle yüksek gelir grubunda büyük ilgi gören 4 çekerli lüks arazi araçları, gerek büyük motor hacimleri, gerekse yüksek ağırlıkları nedeniyle, artıştan en fazla etkilenen grubu oluşturuyor.

Sektörün önü tıkandı

Türkiye Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) Yönetim Kurulu Başkanı İsmet Tepret, yüksek vergi oranlarının otomotiv sektörünün önünü tıkadığını söyledi.

Vergi, fon ve diğer masrafların, otomobilin bedelinin yarısını geçen büyük bir yük oluşturduğunu kaydeden Tepret, şöyle dedi:

''Sadece vergileri artırarak devlet vergi kazancını artıramaz. Otomotivde vergi yükü az olduğunda daha fazla araç satılır ve devletin alacağı vergi, yıllık vergiler de dikkate alındığında daha fazla artar. Devletimiz en rahat vergiyi bu sektörde topluyor, çünkü önce verginizi ödüyor, sonra malı edinebiliyorsunuz.''

Devletin sektör konusunda bir master planı olmasının gerektiğini savunan Tepret, ''Bu çok önemli, her gelen hükümette değişik bir anlayış oluyor. Sektörde bir devlet politikası olmadığı için de sağlıklı kararlar alınamıyor, her gelen hükümet bu sektöre vergi yüklüyor'' diye konuştu.

Piyasada satılan çeşitli araçların, 9 Ocak 2001 tarihinde geçerli çıplak fiyatlarıyla, vergi, fon ve diğer masraflar eklendikten sonra oluşan anahtar teslim fiyatları ve oluşan fiyat artış oranı şöyle:

. ÇIPLAK ARAÇ ANAHTAR ARTIŞ . FİYATI TESLİM FİYATI YÜZDE ------------------------- -------------- -------------- ------ Tofaş Şahin 1.4 i.e. HD 4,141,393,000 6,585,918,410 59.03 Fiat Palio 1.2 S HD 4,687,128,000 7,333,575,360 56.46 Fiat Marea 1.6 SX AB 6,650,117,000 10,486,512,790 57.69 Fiat Bravo 2.0 HGT 8,677,331,000 15,690,461,730 80.82 Renault Clio Symbol RN1.4 4,791,019,200 7,602,315,054 58.68 Renault Megane RTE 1.6 AC 7,527,650,400 11,815,137,298 56.96 Renault Laguna RXT 2.0 10,213,335,000 19,818,726,800 94.05 Hyundai Accent 1.3 LS 4,929,170,000 7,677,000,000 55.75 Hyundai Accent 1.5 GLS 6,366,330,000 9,646,000,000 51.52 Hyundai Atos Basic 4,189,100,000 6,708,000,000 60.13 Hyundai Elantra 1.6 GLS 8,037,500,000 12,444,000,000 54.82 Hyundai Coupe 2.0 FX 13,350,100,000 24,644,000,000 84.60 Hyundai Galloper 2.5 5K 11,017,600,000 27,337,000,000 148.12 Toyota Corolla 1.4 Terra 5,638,954,380 9,190,670,000 62.99 Toyota Corolla 1.6 Terra 6,237,494,526 10,010,670,000 60.49 Toyota Corolla 1.6 SOL 6,639,684,307 10,561,670,000 59.07 Toyota RAV4 15,264,253,165 27,887,970,000 82.70 Mitbubishi Carisma 1.6 7,844,800,000 12,167,546,000 55.10 Mitsubishi Carisma 1.8 9,663,571,429 17,268,799,857 78.70 Mitsubishi Pajero 2.0 11,233,571,429 21,287,394,857 89.50