Otobüsler uçakları solladı

Türkiye'de her yıl 40 milyon yolcu taşıyan 519 otobüs firması arasındaki kıyasıya rekabet, verilen hizmetleri de uçaklarla yarışır hale getirdi. Internet ile bilet satmaya başlayan firmalar, artık müşterilerine sıcak yemeğin yanı sıra alkollü içki servisi bile yapıyor. Otobüslerde tuvaletten faksa kadar birçok hizmeti bulmak mümkün oluyor.

Türkiye'de şehirlerarası yolculuk yapanların yüzde 95'ini 519 otobüs işletmesi taşıyor. Yılda ortalama 40 milyon yolcunun oluşturduğu bir pastayı bölüşen otobüs firmaları içinde başa güreşen şirketler, artık kendilerine rakip olarak diğer otobüs firmalarını değil, havayolu şirketlerini seçiyor. Toplam 400 bin koltuk kapasitesine sahip firmalar, en son teknoloji ile üretilen ve süperlüks otobüsler yanında müşterilerine sundukları hizmetlerle uçakları aratmıyorlar.

KADIN PEDİ BİLE VAR

Hizmette uçaklarla yarışan otobüslerde fakstan kadın pedine, sıcak yemek servisinden alkollü içeceklere kadar her türlü konforu bulmak mümkün. Biletleri İnternetten satın alınabilen otobüslerde hizmeti, artık ‘‘muavinler’’ değil, özel kurslardan geçmiş erkek ve bayan servis elemanlarını yapıyor. Verilen hizmetler arasında otomatik klima, tuvalet, televizyon video servisi, kulaklıklı altı kanal radyo yayınları bulunuyor. İsteyen yolcular günlük gazeteleri ve dergileri kendilerine sunulan yayınlar arasından alıp okuyabiliyorlar. Firma yetkilileri, ancak can güvenliği konusunda taviz vermeyen ve her türlü önlemi almış otobüs firmalarının rekabette hizmet alanına ağırlık verdiklerini belirtiyorlar. Ulusoy ve Varan Turizm, şehirlerarası yolcu taşımacılığında sunduğu hizmet ile bu yarışta liderliği paylaşıyorlar. Pamukkale, Metro ve Türkiye'nin en eski otobüs işletmesi olan Kamil Koç da lider firmaları yakından takip ediyor. Bölgesel taşımacılığın geliştiği ülkemizde Kayseri'nin Kent, Hatay'ın Has, Konya'nın Kontur firmaları da bölgelerinde liderliği büyük firmalara kaptırmıyorlar.

SEKTÖRÜN HIZI

Sektörün beklediği gelişme ise karayollarında yolcu taşıma kanun tasarısının yasalaşması ile birlikte firmalar arasında disiplinin sağlanması. Firmalar, bu yasa ile otobüs işletmelerinin önünün açılacağını ve gerçek anlamda hizmet veren işletmeler ile diğerlerinin kalite farkının ortaya çıkmacağını belirtiyorlar.

Yetkililer, ‘‘Bu kadar yoğun çalışan sektörün can güvenliği ve hizmet konularında bir standarda ihtiyacı var. Bu kanunun en kısa zamanda hayata geçirilmesini bekliyoruz’’ diyorlar.

ULUSOY

Her şey zamanında

Tam 61 yıl önce kurulan Ulusoy firması, halen 210 otobüsle yolcularına hizmet veriyor. Kurucuları Mehmet Bahattin Ulusoy'un ‘‘Her şey zamanında’’ sözünü ilke edindiklerini belirten Ulusoy Otobüs Grubu Genel Müdürü Mustafa Yıldırım, araçlarını merkezdeki bilgisayar ağı ile izlediklerini ve 2000 yılında otobüslerinin ön camını bilgisayar ekranına getirecek uydu aktarım sistemini kurmaya hazırlandıklarını söylüyor. Ulusoy otobüslerinde 103 km'de otomatik olarak devreye giren hız kesiciler bulunuyor.

VARAN

ISO 9001 alan ilk firma

1946 yılında kurulan Varan, yolcu taşımacılığında gerçekleştirdiği ilkler ile sektörün önde gelen firmaları arasında. 1998 yılında Internetten bilet satışını başlatan Varan'ın en büyük başarısı ise müşteri kalite anlayışını kurumsallaştırması nedeni ile dünyada ilk kez ISO 9001 Kalite Güvence Sistem Belgesini alan otobüs işletmesi olması. Varan Turizm Genel Müdürü İbrahim Aybar, ‘‘En mükemmel hizmet, yolcunun memnuniyet ölçüsündeki hizmettir. Bizim hedeflediğimiz ise yolcumuz tarafından eleştirilecek hiçbir eksiğin kalmamasıdır’’ diyor. Non-stop olarak gerçekleştirilen bu seferlerde yolcular, alkollü ve alkolsüz içeceklerle sıcak ve soğuk yemeklerden de yararlanabiliyor.

KAMİL KOÇ

Önce o vardı

1926 kurulan Kamil Koç, Türkiye'nin en eski otobüs firması. 73. yılını dolduran Kamil Koç da şehirlerarası yolcu taşımacılığında sunduğu hizmet ve yolcusuna gösterdiği ilgi ile geçmişinin mirasına sahip çıkıyor. Kendisine ait otobüslerinin yanında sözleşmeli olarak kiralama yöntemi ile 228 otobüse sahip olan Kamil Koç, Mercedes O403 ile O404'lerin yanında Mitsubishi Prenses ve Man marka otobüsleri yolcu taşımacılığında kullanıyor. Kamil Koç'un otobüslerinin çoğunda da video servislerinin yanında tuvalet hizmeti de sunuluyor. İşletmenin trafik kazalarına karşı aldığı önlemler arasında kaptanlara uyguladığı psiko-teknik testlerin yanısıra, tecrübe sahibi bir şoförün Kamil Koç Turizm'de çalışabilmesi için geçmişte kaza yapıp yapmadığı araştırılıyor.

METRO

En büyük filo

Şehirlerarası yolcu taşımacılığında yeni olmasına karşın önemli bir yere sahip olan diğer bir firma da 1992 yılında kurulan ve şu an karayolu ile yolcu taşımacılığında Türkiye'nin en büyük filosuna sahip olan Metro Turizm. Filosunda 400'e yakın otobüs bulunan Metro, 1998 yılında 7 milyon 400 yolcu taşıyarak bir rekora imza atmış bulunuyor. Yolcularına hostesler ile hizmet sunan firmanın 10 milyar liralık kaza sigortası, diğer firmalardan farklı olarak terminale geliş-gidişlerdeki servis araçlarını da kapsıyor. Metro Otobüs Grubu Genel Müdürü Ali Cüneyt Bugay, ‘‘Başarılı olmak için disiplin şarttır’’ diyor.