Oto kiralama ayağa kalktı

DÜNYA genelinde sosyal yaşam ve iş yaşamını olduğu gibi otomotiv sektörünün seyrini de 2020 yılında en derinden yaralayan etken koronavirüsün oldu. Bu yıl, önceki yıllarda hiç olmadığı kadar inişlere ve çıkışlara sahne olurken, sektörün önemli parçalarından olan kiralama da bu dalgalanmalardan etkilendi. Yılın üçüncü çeyreğinde ise toparlanma kendisini gösteriyor. Kiralama sektöründe yeniden artış gösteren talep ile birlikte yatırımlar da ciddi ölçülere geldi. Tüm Oto Kiralama Kuruluşları Derneği (TOKKDER) Operasyonel Kiralama Sektör Raporu’na göre, 2020 yılının ilk dokuz aylık döneminde 5.6 milyar TL’lik yatırım yaptı ve Türkiye’de satılan yeni otomobillerin yaklaşık yüzde 7.5’i olan 29 bin adet aracı filosuna kattı.

YIL GENELİNDE DARALMA

Üçüncü çeyrekte talebin artışına rağmen sektör yıl genelinde sektörün aktif büyüklüğü ise 31.5 milyar TL’ye ulaştı. Geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 12 daralma yaşayan sektörün üçüncü çeyrek itibariyle filosundaki araç sayısı 249 bin 800 adet olarak gerçekleşti. Bu dönemde, 2019 yılı sonuna göre ise yüzde 10.4 oranında daralan sektörün, geçtiğimiz yıl sonundaki araç sayısı 279 bindi.

YERLİYE TALEP VAR

Konuyla ilgili değerlendirmesinde döviz kurlarında yaşanan yükseliş ve ÖTV baremlerinde yapılan son değişiklikle birlikte operasyonel kiralama sektöründe dengelerin değiştiğini vurgulayan TOKKDER Yönetim Kurulu Başkanı İnan Ekici, “Talebin yerli ve alt segmentteki araçlara kaymakta olduğunu söyleyebiliriz. Tasarruf etmek isteyen birçok sektör müşterisi, bu dönemde kiralama yöntemiyle edindiği mevcut araçlarını yenilemek yerine, bu araçların kira sürelerini uzatmak istiyor. Mevzuat gereği sektör olarak 48 aydan uzun süreli araç kiralaması yapamamaktayız. Bu durumun aşılması için ilgili devlet kurumları nezdinde girişimlerimizi sürdürüyoruz” ifadelerini kullandı.

YÜZDE 89.5 DİZEL

TOKKDER raporuna göre, ilk dokuz ayda Renault yüzde 25.9’luk pay ile Türkiye operasyonel araç kiralama sektörünün en çok tercih edilen markası oldu. Renault’u yüzde 14.5 ile Fiat, yüzde 11.6 ile Volkswagen ve yüzde 11.4 ile Ford markaları takip etti. Sektörün araç parkının yüzde 50.7 gibi önemli bir kısmı kompakt sınıf (C segmenti) araçlardan oluşurken, küçük sınıf (B segmenti) araçlar yüzde 26.6 ve üst orta sınıf (D segmenti) araçlar 13.2 pay aldı. Bu dönemde, SUV gövde tipli araçların operasyonel kiralamadaki payı ise yüzde 5.1 olarak gerçekleşti. Rapora göre ayrıca, sektörün araç parkının yüzde 89.5’ini dizel araçların oluşturması dikkat çekerken, otomatik vitesli araçların payı ise yüzde 64.7 olarak gerçekleşti.

‘48 AYDAN UZUN KİRALAMA İÇİN GİRİŞİMLER SÜRÜYOR’

İNAN Ekici uzun süreli kiralama ile ilgili de şu değerlendirmelerde bulundu: “Pandeminin, önemini ortaya çıkardığı unsurlardan birisi de tasarruf oldu. Devletimiz bu hususta gerekli önlemleri kararlılıkla alıyor. Bununla birlikte, son dönemde TL’nin USD ve Euro karşısında değer kaybı, güncel olarak yükselme eğilimi gösteren kredi faiz oranları ve yeni ÖTV düzenlemesi, yeni araç edinme maliyetlerinde önemli artışlara neden oldu. ÖTV matrahı baremlerinde yapılan son değişiklik, dengeleri değiştirecek bir karar oldu. Bu durum, ilgili segmentlerde araç kiralama ve satın alma şartlarını zorlayıcı bir hale getirdi. Talebin yerli ve alt segmentteki araçlara kaymakta olduğunu söyleyebiliriz. Tasarruf etmek isteyen birçok sektör müşterisi, bu dönemde kiralama yöntemiyle edindiği mevcut araçlarını yenilemek yerine, bu araçların kira sürelerini uzatmak istiyor. Mevzuat gereği sektör olarak 48 aydan uzun süreli araç kiralaması yapamamaktayız. Bu durumun aşılması için ilgili devlet kurumları nezdinde girişimlerimizi sürdürüyoruz.”

İNAN EKİCİ: SALGIN SONRASI VERİMLİLİK DAHA DA ÖNEMLİ BİR HALE GELDİ”

ÜÇÜNCÜ çeyrek raporuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan TOKKDER Yönetim Kurulu Başkanı İnan Ekici şunları kaydetti: “Sektörümüz bu dönemde 5,6 milyar TL yatırım yaparak yaklaşık 29 bin adet yeni araç satın aldı. Biz operasyonel araç kiralama pazarının şu anki rakamın altına düşmemesini arzu ediyoruz. Olabileceğine de inanıyoruz ama o kadar çok değişken var ve rasyolar o kadar sık değişiklik gösteriyor ki, yılın kalan çeyreğinde yüzde 2 civarında daralmayı beklemek gerekir diye düşünüyorum. Covid-19 salgını öncesi, sınırlı kaynakların verimli kullanımı işletmeler ve bireyler için büyük önem taşımaktaydı. Salgın sonrası ise verimlilik daha da önemli hale geldi. Önümüzdeki dönemde, verimliliğe önem veren, öz kaynaklarını veya kredi limitlerini araç satın almak yerine ana faaliyet alanında değerlendirmek isteyen her ölçekten işletmenin, daha yoğun olarak operasyonel kiralama yöntemini tercih ederek araç ihtiyacını karşılayacağını düşünüyorum.”