Osmanlı, Viyana’dan dönmüştü biz şarabımızla içeri girdik

AWC Vienna yani Uluslararası Viyana Şarap Yarışması... 36 ülkeden 1773 üreticinin 11 bine yakın şarabı tadıldı ve tanıtıldı. Türkiye bayrağını dalgalandıran ise Sevilen’di. Centum, Premium Chardonnay ve 900 Cabernet Sauvignon şarapları altın madalya, 900 Fume Blanc ve R Syrah & Cabernet Sauvignon rose şarapları ise gümüş madalya aldı. Sevilen Şarapçılık Yönetim Kurulu Üyesi Enis Güner, katılımcı sayısı açısından dünyanın en büyük şarap etkinliği olan AWC’de beşte beş yapmaktan gururlu. Çoğu otel, restoran sahibi ve şarap uzmanı bin kadar kişi Sevilen standını ziyaret ederek, şarabın doğduğu Anadolu topraklarından gelen ve hepsi madalya sahibi şaraplara büyük ilgi gösterdi. Şarapları tadanlar “Türkiye’de bu iş bu kadar iyi yapılabiliyor mu? Şaşırtıcı” dedikçe Enis Güner, sadece kendi şirketini değil tüm Türk şarapçılığını övdü, uzun uzun sektörün gelişimini anlattı. Fakat son ÖTV artışı aklına geldikçe yüzü asıldı. Viyana’da hem sektörü hem de Enis Güner’in işin dışındaki yaşamını konuştuk.

Vergi vergiyi öldürür

* Avusturya’da önemli bir başarı elde ettiniz. Ama bir yandan da Türkiye’de artan ÖTV gerçeği var.

- Dünyada şöyle bir ayrım var. Üretici ülkeler ÖTV uygulamıyor. Örneğin üretici Avusturya’da yüzde 22 KDV var ama ÖTV yok. Avrupada Yunanistan, İspanya, Portekiz, Macaristan gibi üretici ülkelerde şarapta ÖTV sıfır. Tüketimin çok yüksek olduğu Kuzey ülkelerinde ÖTV var. Türkiye’de nispi vergiyi kaldırdılar ama bu bizi çok etkilemiyordu. Bizde satılan şarabın yüzde 90’ı sofra şarabı. Sofra şarabının maliyetinin 2 katı kadar ÖTV ödüyoruz. İşte en son 1.95’ten 2.44 TL’ye yükseltildi. Yüzde 25 arttı. Vergi artışının birçok sakıncası var.

Kayıt dışı hortlayacak

* Vergiyi artırarak, vergi gelirini artırmayı hedefliyorlar. Nasıl bir sakıncası olabilir?
- Fransızların “Vergi vergiyi öldürür” diye bir sözü var. 2000 yılından itibaren 2005’e kadar 4 yıl peş peşe vergiyi artırdılar. 2005’te maktu vergi hetrolitrede 200 Euro ile dünyada uygulanan en yüksek vergi oldu. Üretiminin 3.5 katı vergi uygulanıyordu. Bu vergi değil, sekötür kapısına kilit vurmaktı. Ardından kayıt dışı patladı. Resmi tüketim rakamı 21 milyon litreye indi. Resmi kayıtın 2 katı şarap satılıyordu. 2007’ye kadar sofra şarabı üreten firmalar ciddi banka borcuna girdi. Kapıya kilit vuranlar oldu. Unakıtan yüzde 45 maktu vergiyi düşürdü. 2007 yılında yüzde 25 vergi geliri arttı. 28 milyon litreye çıktı tüketim. 2010 sonuna kadar tüketim devamlı kayıt altına girerek arttı . Son 3 yılda şaraptan vergi geliri yüzde 100 arttı. Şimdi bir gecede yüzde 25 zam yaptılar. Bu geriye gitmektir. Yine kayıtdışı hortlayacak. Oysa Türkiye için şarap çok önemli.

Potansiyele inanmasam bırakırım

* Neden önemli?
- Hem bir tarım ürünü hem turizmde ülke tanıtımına büyük katkı sağlar. Türkiye’de 2000’den itibaren şarap sektörü gelişti. Ciddi bağ yatırımları yapılmaya başlandı. Tarım verimli topraklarda yapılırdı. Artık verimli arazilere apartman yapıyorlar. Bağcılıkta verimli toprak yerine kıraç topraklara gidilir. Başka hiçbir şey üretilemeyecek bir toprağı değerlendiriyoruz. Fransada yangını önlemesi için bağları ormanların arasına dikiyorlar. Hem katma değeri yüksek hem de doğayı koruyor, erezyonu bile önlüyor. 1000 metrede bağ dikiyoruz. Orada hiçbir şey yetişmez. Büyük madalyayı kazandığımız şarabı kıraç toraklarda ürettik.
* Üreticiler bu durumda sektörden çekilebilir mi?
- Anadolu topraklarında ürettiğimiz şarabın kalitesine, potansiyeline inanmasam bugün bağcılığı bırakırım. İnanılmaz potansiyele sahibiz. Dünyadaki ilk 10 ülke arasına girebiliriz; bunu değerlendirelim. Yoksa ticarette şovalyelik yapmaya gerek yok. Biz burada şovalyelik yaptık, Osmanlı’nın kapısında kaldığı Viyana’ya girdik. Ama bir gecede ÖTV artışıyla moralimizi bozuyorlar.

KARİYER

Çocukken hasat zamanı bağda çalışırdım

- Bilkent Üniversitesi’nde turizm ve işletme, Los Angeles Üniversitesi’nde işletme, Davis Üniversitesi’nde ise bağcılık eğitimi aldım.
- En büyük hayalim pilot olmaktı.
- Ortaokulda babamla işe giderdik. Hasat zamanı bağda çalışırdık. Üretimde durduğumuz da olurdu kantarda durup, fiş kestiğimiz de.
- Kariyerim aslında planladığım gibi gitti. Hayatım işim.
- Biz üçüncü jenerasyonuz. Aile şirketlerinde çok kavga olur ama biz onları aştık.

TOPLANTI

Konulu toplantıda herkesi dinlerim

- İşimizin gereği birkaç büyük toplantı var. Hasattan 1.5 ay önce uzun toplantılarımız olur.
- Bir önceki yılı değerlendirme, bir sonraki yılın hedeflerini ele aldığımız toplantılar da uzun sürer.
- Normal rutin, haftalık toplantılarımız daha çok satış üzerine olur.
- Turizm ve yılbaşı sezon toplantılarımız da çoğunlukla satışla ilgilidir.
- Bütün toplantılarımızın konusu bellidir.
- Herkesi dinleme taraftarıyım. En alt kadroyu bile dinlerim.

GÜNE BAŞLARKEN

Şarap üreticisi mutlu uyanamıyor

- Her zaman mutlu ve zinde kalkamıyorum. Bu bizim işimizle ilgili. Bütün şarap üreticileri böyledir. Ürünü, havayı, hasatı düşünmekten uykularımız kaçar. Bir de bir gecede yüzde 25 ÖTV artar, hiç uyuyamazsın. Rüyalarımıza bile girer mutsuz kalkarız.
- 06.00’da kalkarım. 07.30 gibi ofiste olurum.
- Kahvaltıyı bazen evde bazen de ofiste yaparım.
- Hafta sonları bütün büyük aile birlikte kahvaltı ederiz.
- Gazeteleri hafta sonları okurum. Hafta içi günde 3-4 kez haberleri online takip ederim.

BESLENME

Öğlen bir kadehten fazla içmem

- Kahvaltıyı iş yerimde ediyorsam simit ve peynir yerim.
- Evde yiyorsam bunlara ek olarak zeytin, yumurta, reçel, meyve suyu olur.
- Öğlen ise şirkette çalışanlarla aynı yemeği yeriz.
- Uzun bir öğle yemeği ise bir kadeh şarap. Daha fazla olmaz. İşlerimizi aksatmak istemeyiz.
- Akşamları ise erken yemeğe dikkat ediyorum. Gerçi hasat zamanı bu düzen biraz bozulur. Geç ya da fast-food yediğimiz olur.
- Çok çeşitli şarap tattığımız için çok çeşitli yemek yiyebiliyorum. Fakat eti azlattım, balığa ağırlık veriyorum.

MEKAN

Kamyoncuların mekanlarında yerim

- İzmir’de daha çok bizim İsa Bey Bağevi’ne gideriz. Şarap ve et yemekleri için idealdir.
- Başka bir yere gideceksek balık restoranlarını seçerim.
- Ben daha çok lezzet peşindeyimdir. Lüks-salaş ayrımı yapmam.
- Kamyoncuların durduğu yerlerde yerim. Yemek kesin tazedir.
- En güzel ve en sağlıklı yemekler evde pişen yemeklerdir.

HOBİ

Amatör yardımcı pilotum.

- Uçan bir arkadaşıma eşlik ediyorum. Amatör yardımcı pilotum.
- Uçan bütün uçaklarla ilgili bilgiye sahibimdir. Özelliklerini sayarım. Çok ilgilendiğim bir konu.
- Bir keresinde yelken yarışlarına sponsorluk yaptık. Orada yelken merakı doğdu ama çok fazla vakit ayıramıyorum. Daha rahat bir dönemde yelkene vakit ayıracağım.
- Şarap toplarım ama biriktiremem; ya içerim ya arkadaşlarıma veririm. Bazen evde bir şişe bile kalmıyor.
- Bağları budamayı çok severim. Bu hem sanat hem de terapidir.
- Şarapla ilgili her tür teknik kitabı okurum. Belgesel kanallarını severim.

SPOR

Daha çok ağırlık vereceğim

- İki spor bilirim: Yüzme ve fitness.
- Haftada minumum 2 gün spor yaparım. Fitnes ve kardiyoya ağırlık veriyorum.
- 40 dakika kadar koşubandında yürüyorum.
- Eskiden daha uzundu ama şimdi 500-600 metre yüzerim.
- Amatör olarak golfe başladım. İki yıldır golfle çok ilgiliyim.
- Okulda .baketbol falan oynardım.
- Bundan sonra spora daha çok önem vereceğim. Biraz daha fit olmak istiyorum.

TATİL

Herkes tatil yaparken biz hasattayız

- Tatillerim hep işimle ilgili. Şarap bölgelerini geziyorum. Fransa, İtalya, İspanya, Güney Afrika...
- İnsanların profesyonel hayatlarından sonra hobi olarak yapmak istediği şeyler, gastronomi, şarap benim işim.
- Fakat herkesin tatil yaptığı dönemde biz çalışıyoruz, hasat yapıyoruz.
- Bir hafta telefonu kapat, tatil yap lüksüm yok.
- İş hayatımdan 4-5 günden fazla uzaklaşamıyorum.

OTOMOBİL

4x4 almak istiyorum

- Merakım olan bir konu.
- Şirket arabası Renault Fluence var. Çoğunlukla kendim kullanıyorum. Çok az şoföre ihtiyaç duyarım.
- Hafta sonları kullandığım Volkswagen vardı. Sattım ama hâlâ yerine yenisini alamadım.
- Arada bizim inşaata da gittiğim için 4x4 almak istiyorum.
- Hızlı değil rahat, güvenli ve güçlü moturlu olması önemli.