Ortadoğu’yu içiren Türk!

TOLGA Sezer Ortadoğu’daki en parlak Türk CEO olarak biliniyor, Dubai’de yaşıyor. Kariyerine Unilever’de başlayan Tolga Sezer, daha sonraki yıllarda Ortadoğlu şirketlerin içecek işlerini büyüten CEO olarak tanındı. Ortadoğu’nun Sabancı’sı olarak bilinen Al Aujan Grubu’nun Aujan Coca-Cola Beverages Company CEO’su olarak içecek işinin yönetiminde uzun süre çalışan Tolga Sezer, 2018’de de Ortadoğu’nun en tanınmış ailelerinden Al Ghurair Ailesi’nin İçecek işinin başına geçti. Tolga Sezer Ortadoğulu yatırımcıların Türkiye’de yatırım için ilgilendikleri alanları anlattı.

Siz uzun zamandır Dubai’de yaşıyorsunuz. Öncelikle Dubai kariyerinize nasıl başladınız?

Üniversiteden hemen sonra 1993’te Unilever’de işe başlamıştım. O dönemde Lipton Ice Tea işinde deneme yapmış ancak istenilen sonuçlar alınamamıştı. Lipton Ice Tea ev dışı tüketim operasyonunu bana verdiler. Unilever’in ev dışı tüketim içecek işi de yoktu o dönemde. Unilever bu operasyon için Pepsi İçecek ile anlaşma yapmıştı. Ancak o iş devam etmedi ve biz elimizde çaylar ve makinelerle kaldık. Ben ve ekibim yazlık beldelerde hızla bir çalışma yaptık. O güne kadar Unilever’in global yönetimi soğuk çay işini 35 yaş üstü tüketici için düşünmüştü. Oysa bu Türkiye gibi demleme çay kültürünün yaygın olduğu bir ülkede mümkün değildi. Biz gençlere ulaştık ve gençlerin markası olarak konumlandırdık. Sonuç çok başarılı oldu. O dönemde imkansız gibi görüneni başarmış olduk. Şirket içinde çok güzel bir girişimcilik öyküsü oldu. Çok ödül aldık. Ancak 2004’te bir yol ayrımına gelindi. Unilever Pepsi ile anlaşarak operasyonu Pepsi’ye verdi. Kendi büyüttüğümüz bir bebeği teslim etmiş olduk.

Sizin şirketteki işiniz elinizden gitmiş. Ayrıldınız mı?

Tam o dönemde “ne yapacağım” diye bakarken operasyon içinde Dubai’deki dağıtımcı şirket bana ulaştı ve Ortadoğulu bir içecek markasının büyüme operasyonu içinde olduğunu, ilgilenip ilgilenmeyeceğimi sordular. Markayı hiç bilmiyordum. Görüşmeye gittim. O dönemde oradaki Lipton ekibimiz de dağılmıştı. Al Aujan 1905 yılında Bahreyn’de kurulmuş bir şirket. O dönemde çok sattıkları buzlu, şekerli bir içecekleri vardı. 4 markalarını da büyütmek istiyorlardı. Ailenin başındaki kişi uzun süredir patronum olan Al Adel Aujan 2 yıl ODTÜ’de okumuş, Türkiye’yi çok seven biriydi. En çok satan ürünlerinden biri Rani, içinde parçalar olan bir içecek. Bu ismi de fabrikada çalışan Hintliler koymuştu, Rani Hint prensesi demek. Bu lokal markayı yönetmeye başladığımda 100 milyon dolarlık bir şirketti. 5 yılda 500 milyon dolar hedefledik. 4 yılda bu hedefe ulaştık. 2012 yılında da Coca-Cola ortak olmak için 1 milyar dolar verdi.

Siz markalarınızdan birini Pepsi’ye birini de Coca-Cola’ya kaptırmışsınız…

Gerçekten de öyle oldu. Ve yine tam bu değişim olurken bana Türkiye’den Ülker’den teklif geldi. Yurtdışında başarılı olmuş Türk yöneticileri ülkeye kazandırmak gibi bir hedefi vardı Murat Ülker’in. Ben de kabul ettim. 2 yıl Ülker’de daha çok yurtiçi operasyonlarda, son 2 yılda da yurtdışı operasyonlarda çalıştım. Kazakistan’dan Romanya’ya uzandık. Almanya’da çok büyük bir lansmanımız oldu. Ülker’in en iyi dönemleriydi. Ancak ben yine Dubai’ye döndüm.

Neydi sizi ikinci kez Dubai’ye döndüren neden?

Al Aujan şirketinin Yönetim Kurulu Başkanı Adel Aujan o dönemde Coca-Cola ile anlaşma yapmış ve bu işi yönetecek birini arıyordu. Ve yine aynı dönemde İran’daki operasyonda duvara çarpmışlardı. Bana hem Dubai’deki işler için hem de İran için bir teklif yaptı. Kabul ettim. İran’dan tamamen umutlarını kaybettikleri dönemde işi ayağa kaldırdık. 2015 yılında Aujan İçecek CEO’su oldum. Adel Aujan ile dost olmuştuk. 2017 yılında birlikte Cidde’de pazar gezerken rahatsızlandı ve hayatını kaybetti. 2017 zor bir yıldı Ortadoğu için. Biz 750 milyon dolarlık gemiyi yüzdürdük. Ancak tüm dinamikler değişti. Vizyon değişti. Ben de ayrılmaya karar verdim.

Türkiye’ye dönmeyi düşünmenize fırsat kalmamış hiç...

Aynen. Dubai’nin Koç Ailesi Ghurair Ailesi için. Onlar bana ulaştı. Bir içecek işleri var, daha çok da su. Su markaları Masafi’yi bölgede herkes biliyor.

Ortadoğu’nun Sabancı’sından Koç’una transfer mi oldunuz?

Aynen öyle oldu. Ghurair Grubu’na geçtim. Dubai’de çok iyi bilinen bir aile. Çok farklı sektörlerde işleri var. Finans sektörü ve birtakım endüstriler içindeler. 13 milyar dolarlık bir işi yönetiyor bu aile. 5-6 yıldır su işinde geri düşmüşler, şimdi o işi ve içecek işlerini büyüteceğiz. Abdüllaziz Ghurair şimdiki patronum. Su işi 1976’da kurulmuş. Şişede suyu ilk satan grup bölgede. 500 milyon dolarlık iş yapacağız bunu da.

Bu grupların Türkiye’de yatırımları var mı?

Şu anda Türkiye’ye bakıyoruz. Uluslararası işleri çok. Şu anda da aktif olarak hızlı tüketim alanında çok fazla işe bakılıyor. Çok ciddi bir Türkiye sevgisi ve iştahı var patronumuz Aldüllaziz Ghurair’in. Türkiye’yi çok seviyor. Teknesi var. Kaptanı Türk. Yaz aylarında her hafta sonu Türkiye’de oluyorlar.

Türkiye Ortadoğu’dan yatırımcı çekmeye çalışıyor. Ekonomik ilişkiler nasıl büyüyebilir?

2016 senesinden itibaren Ortadoğu bölgesinde, ekonomik ve politik krizlerin etkileri hissediliyor. Ortadoğulu yatırımcıların risk iştahı geçmişe oranla azalmış durumda, bu nedenle Türkiye’de ülke riskini dengeleyecek ihracat potansiyeli olan işleri öncelikle değerlendiriyorlar. Ortadoğu tüketicisine hitap edecek hızlı tüketim kategorileri ön plana çıkıyor. Hızlı tüketimin ardından ilgi çeken sektörler ise perakende, inşaat ve turizm. En özel ilgi alanı organik ve sürdürülebilir organize tarım. Yüksek gıda riski olan bölge için bu sektör son derece hayati ve stratejik bir önem taşıyor.

TOLGA SEZER KİMDİR?

İstanbul doğumlu olan Tolga Sezer babasının görevi nedeniyle üniversite öncesi eğitimini farklı illerde aldı. Atatürk Anadolu Lisesi, Bornova Anadolu Lisesi, Kocaeli Anadolu Lisesi’nde okudu. 1994 yılında İstanbul Üniversitesi İngilizce İktisat Bölümü’nden mezun oldu. Aynı yıl Unilever şirketinde işe başladı. Türkiye, Lipton Ice Tea ve Lipton ev dışı tüketim işlerini kurdu. 2004 senesinde Dubai merkezli Aujan grubuna transfer oldu. Aujan içecek işinin bölgesel büyümesini gerçekleştirdi. 2008 yılında Yıldız Holding’e transfer oldu iki sene iç piyasa muhtelif kategoriler ve son iki sene de tüm yurt dışı operasyonlarda üst düzey görevlerde bulundu. 2012 yılında Aujan Grubu’nun içecek işinde Coca-Cola ile yaptığı ortaklığın ardından gruba tekrar katıldı. Bir milyar dolarlık ortak şirketi yönetti. 2018 yılında yine Dubai merkezli Al Ghurair grubuna bir başka bölgesel büyüme projesi için katıldı. Dubai Türk İş Konseyi Yönetim Kurulu ve Fenerbahçe Kulübü kongre üyesi olan Sezer, 47 yaşında evli ve bir çocuk babası. Tolga Sezer aynı zamanda koleksiyoner, Osmanlı madalyaları topluyor.