Olumsuzluk bizi etkilemez Türkiye'ye 10 yıl boyunca kazandığımızı yatıracağız

Türkiye dünya içki devlerinin gözlerini diktiÄŸi en önemli yeni pazarlardan biri haline geldi. Tekel'in özelleÅŸtirilmesi projesi kapsamında yapılacak yeni düzenlemeler, dünyanın içki devlerinin gözlerini Türkiye'ye çevirmesine yol açtı. İçki devlerinin Türkiye'ye yatırımlarını arttırması ve Türk pazarında doÄŸrudan yer almaları giderek artan biçimde sürüyor. Bunlara baÄŸlı olarak içki sektörü yeniden yapılanıyor. Fiyatlarda büyük düşüşler ve dağıtımda önemli geliÅŸmeler ise kapının hemen dibinde beklemekte. GeçtiÄŸimiz günlerde dünyanın önde gelen içki üretici ve dağıtıcısı Allied Domecq ÅŸirketinin murahhas azası Philip Bowman, Türkiye'yi ziyaret etti. Kendisiyle Ä°stanbul ÇıraÄŸan Palace Kampinsky Oteli'nde özel bir görüşme yaptık. Bowman, Türkiye'nin kendileri açısından giderek önem kazanan bir pazar haline geldiÄŸini ve Türkiye'ye, yakın dönemdeki bütün olumsuz siyasal ortama raÄŸmen yatırım yapmaya devam edeceklerini belirtti. AÅŸağıda Bay Browman ile yapılmış röportajı okuyacaksınız. Sorular özellikle atlandı. Çünkü önemli olan cevaplardı ve zaten soru cevabın içinde bulunmakta. UMUDUMUZ TÃœRKÄ°YE PAZARIZiyaretimin nedeni, on ay önce Türkiye'de kurduÄŸumuz satış teÅŸkilatımız ile yüzyüze görüşmeler yapmak. Bu önemli, zira Türkiye bizim açımızdan hızla geliÅŸen ve büyük umutlarımız olan yeni pazarlardan biri. Türkiye'nin önemini vurgulamak için ÅŸunu söyleyeyim: Kuzey Amerika ve Avrupa gibi klasik pazarlarda yüksek alkollü içkiler piyasası yıllardır çok durgun. Satışlarda fazla oynama yok. Ãœstelik küçük bir artış bile çok büyük promosyonlar, yenilikler ve ürün geliÅŸtirmeye ve çeÅŸitlendirmeye baÄŸlı. Bunların hiç de kolay iÅŸler olmadığı ortada. Bir baÅŸka deyiÅŸle, Batı dünyası bu açıdan bakıldığında doygun bir pazar. Oysa aynı kategori için bir de geliÅŸen pazarlar var. Kore, Çin bunların başında geliyor. Buralarda yüksek alkollü içkilere ve özellikle viskiye pazarda kolayca yer açılmakta. Türkiye iÅŸte bu kategori içinde ele alınması gereken ülkelerden bir diÄŸeri. Bu durum da bizi Türkiye'ye yatırım yapmakta cesaretlendiriyor.5 MÄ°LYON EURO YATIRDIKTürkiye'ye geçen yıl 5 milyon Euro yatırım yaptık. Bunun büyük bir bölümü satış, dağıtım ve pazarlama faaliyetlerimiz için kullanıldı. Bu yatırımlara devam edeceÄŸiz. Bu konuda çok kararlıyız. Konjonktürel geliÅŸmelerde gözlenen olumsuzluklar bu kararlılığımızı etkilemez. Biz Türkiye'ye inanıyoruz. Yatırımımız dışında bir de ilke kararımız var. Biz Türk pazarında yeniyiz ve birden büyük bir kazanç beklemiyoruz. Büyük bir ÅŸirket, bir dünya devi olarak bekleyecek sabrımız var. Ä°ÅŸe uzun vadede bakıyoruz. 5-10 yıl bizim için öngörülmüş asgari sürelerdir. Åžimdi böyle olunca aldığımız ilke kararı daha iyi anlaşılır. Biz bu dönem içinde Türkiye'de kazandığımızı tekrar Türkiye'ye yatırma kararı ve kararlılığı içindeyiz.VOTKA, CÄ°N ÜÇE KATLANACAKBizi cesaretlendiren öğelerden biri de Türkiye'nin giderek daha iyi bir ekonomik düzeyi tutturacağına dair inancımız. Önümüzdeki beÅŸ yıllık dönemde Türk insanının gelir düzeyinin artacağını düşünüyoruz. KiÅŸi başına düşen gelir artışı, içki sektörü açısından son derece önemli. Bunun ne kadar önemli olduÄŸunu şöyle söyleyeyim: EÄŸer öngörülen yasal düzenlemeler gerçekleÅŸirse Türkiye'deki satış hacmimizi birkaç kat artıracağımızı sanıyoruz. EÄŸer iyimser senaryolara bakacak olursak (Burada Tekel'in özelleÅŸtirilmesi ve içki ithalatı ve dağıtımında bazı anlamsız kısıtlamaların yakın gelecekte ortadan kalkacağına dair görüşlerini dile getiriyor) votka, cin ve likörlerde önümüzdeki iki yıl içinde satışların üçe katlanacağını tahmin ediyoruz.FÄ°YATIMIZ 7.5 Ä°LE ÇARPILIYORÅžu anda Türk içki piyasasının önündeki en büyük engel, fiyatlandırma ve dağıtımla ilgili. Tekel'in mevcut uygulaması, özellikle ‘‘beyaz alkoller’’de fiyatı olması gerekenin üç katına taşıyor. Oysa votka, cin ve likörler, eÄŸer dağıtım Tekel üzerinden deÄŸil de doÄŸrudan yapılabilirse ÅŸu andaki fiyatların üçte birine iner. Ãœstelik bir de dağıtımın yasal anlamda kolaylaÅŸtırılması saÄŸlandığında bu içkiler Türkiye'nin her yerinde bulunabilir hale gelir. Åžu anda maalesef durum tüketicinin aleyhine. Çünkü Tekel satış için bizim fiyatımızı 7.5 ile çarpıyor. Bu da fahiÅŸ bir fiyat demek. Oysa makul kár marjlarıyla bu içkilerin tümü tüketiciye çok daha ucuza ulaÅŸtırılabilir. Gümrüksüz maÄŸazalardaki fiyatlar bunun iyi bir göstergesi. Oralarda aynı içkileri üçte bir ucuza satın almak mümkün. Bu da tüketici açısından çok büyük bir avantaj. Ticaretin önündeki engeller kaldırıldığında fiyatların nasıl ucuzladığı viskilerde iyi görüldü. Åžu andaki fiyatlar sadece bu 7.5'lik çarpanla açıklanamaz. Türkiye'de içkiye uygulanan vergiler de çok yüksek. Ä°skandinavya yüksek vergiler konusunda çok uç bir örnek ve oradaki rakamları hatırlamıyorum. Yine içkide çok yüksek vergilerin olduÄŸu BirleÅŸik Krallık'ta bu oran ortalama olarak yüzde 100 civarında. Ancak Türkiye'ye benzer Fransa, Ä°talya ve Ä°spanya gibi Akdeniz ülkelerinde yine ortalamalardan söz edecek olursak, vergi oranı yüzde 50'lere düşüyor. Türkiye'deki mevcut vergiler ise yüzde 275, bu vergilerle içki pazarında fazla ileri gidilemez.BURADAKÄ° EKÄ°BÄ°MÄ°Z TAMAMEN TÃœRKSadece fiyatlardaki ucuzlama daha yüksek miktarda satış için yeterli sayılamaz. İçkilerimizi daha iyi tanıtmak ve Türkiye'de içki kültürünün geliÅŸmesine de katkıda bulunmak zorundayız. Allied Domecq'in Türkiye'de kendi örgütlenmesini gerçekleÅŸtirmesinin bir nedeni de bu ihtiyaca cevap verebilmek. ArkadaÅŸlarım bunun için büyük bir gayretle çalışmaktalar. Önümüzdeki günlerde bu çalışmalarımız daha da artacak. Daha önce de markalarımız baÅŸka firmalarca Türkiye'de temsil edilmekteydi. Ancak geçen yılın nisan ayında Türkiye'de doÄŸrudan pazarlama ve dağıtıma geçme kararı aldık. Çünkü daha aktif bir pazarlama ve dağıtımın önemine inandık. Bunun için de kendi personelimizi istihdam etmeye karar verdik. Kendi personelimiz diyorum, ancak bunun tamamen bir Türk ekibi olduÄŸunun altını önemle çizmek isterim. Selçuk Tümay ve ekibine inanıyor ve güveniyoruz. Türkiye'de ciddi geliÅŸmeler kaydedeceÄŸiz.BEYAZ ALKOLDE LÄ°BERALLEÅžMETürk pazarının geliÅŸmesinde son alınan kararlar ve yapılması düşünülen -ki ÅŸu anda taslak halinde- yasal düzenlemeler çok önemli. Tekel'in viski ve ÅŸampanyalarda daha önce aldığı bir liberalleÅŸme politikası vardı. Åžimdi aynı geliÅŸmeyi ‘‘beyaz alkoller’’ olarak adlandırılan votka, cin ve benzeri içkilerde de bekliyoruz. Yeni yasal düzenlemenin önemi büyük. Åžu andaki uygulama bu içkilerin Tekel üzerinden satışını emrediyor. Bu durumun deÄŸiÅŸmesi Türkiye'nin önünde yepyeni ufuklar açacaktır. Elbette Tekel'in özelleÅŸtirilmesi ile yakından ilgiliyiz. Bu konuda Türkiye'deki arkadaÅŸlarımızın önerilerini deÄŸerlendirmeye hazırız. Allied Domecq Tekel'in özelleÅŸtirilmesinde atılacak her adımda yakından ilgilenmekte. Mesela bazı üretim tesislerini satın alabiliriz. Ancak bundan söz edebilmek için zaman daha erken. Yasal düzenlemeler daha net hale geldiÄŸinde ben de soruya daha açık bir cevap verebilirim.GELECEK ÅžARAPTAAslında yüksek alkollü içkiler, yani viski, votka, cin, likörler ve benzerleri dünyada pek iç açıcı bir durum sergilemiyor. Mesela ABD'de geçtiÄŸimiz yıllarda yüksek alkollü içki tüketimi yılda ancak yüzde 1 oranında artış gösterdi. Bu çok düşük bir deÄŸer. BirleÅŸik Krallık'ta ise, az da olsa, bir düşüş görülmekte. Buna karşılık ÅŸarap satışları ABD'de aynı dönemde her yıl yüzde 10 arttı. BirleÅŸik Krallık'ta bu artış yüzde 15 düzeyinde. Bizim, Allied Domecq olarak ÅŸarap içine girmeye karar vermemizde zaten bu veriler yol gösterici oldu. Aslında ÅŸarap iÅŸine 25 yıl önce girmiÅŸtik. 1990'ların başında ABD'deki ve hemen onun ardından Ä°spanya'da görülen patlama bizi uyardı. O zaman bir stratejik kavÅŸaÄŸa geldiÄŸimizi gördük. Ya yüksek alkollü içkiler sektöründe kalıp kendi iÅŸimize bakacaktık, ya da ÅŸarap iÅŸini ciddiye alıp bu alanda da yatırıma gidecektik. Biz ikincisinin doÄŸru olduÄŸunu düşündük ve bugün geriye dönüp baktığımızda doÄŸru bir karar aldığımızı ve doÄŸru iÅŸ yaptığımızı görüyoruz.Uluslararası pazarda tüketicinin talebi daha çok kaliteli ÅŸaraba yönelik. Biz bunun için Yeni Dünya olarak nitelenen Avustralya, Yeni Zelanda, Güney Amerika ülkelerinin ÅŸaraplarını tercih ettik. Bunlar makul fiyatlara kaliteli ÅŸaraplar sunuyor. Ä°stenen de zaten bu.Åžarap yapımını bir kütlesel üretim olarak ele almadığımızın altını çizeyim. Åžarap çok özel bir alan ve üretiminde kiÅŸisel kararlar çok önemli. Biz ÅŸaraplarımızın bu özelliÄŸinin olmasına çok dikkat ediyoruz. Åžarabı yüksek alkollü içkilerden ayıran ve üretimini daha zor kılan bir özellikten bahsettiÄŸimin çok iyi farkındayım. Ama içki dünyasında geleceÄŸin ÅŸarapta olduÄŸunu söyleyebilirim. En azından kaliteli ÅŸaraplar dünyadaki içki tüketiminde giderek daha fazla paya sahip olacak.Allied Domecq nedir?Allied Domecq dünyanın önde gelen içki devlerinden biri. Ãœretim tesisleri ve dağıtım ağıyla sektörde baÅŸa oynayan aktörler arasında. Åžirket yüzü aÅŸkın ülkede faaliyet gösteriyor. Yıllık satışları ise 60 milyon kasa civarında. Tanıtım broşüründe dünyanın en popüler yüz içkisinin onüçünün ÅŸirketin portföyünde olduÄŸu belirtiliyor. Allied Domecq, içki sektörü dışında gıda sektöründe de bazı önemli firmaların sahibi. Bunlar içinde dondurmalarıyla ünlü Baskin Robbins ve bizdeki esnaf lokantası karşılığı çabuk servis veren Amerikan lokanta zinciri Dunkin'Donuts mevcut. Åžirketin karı AÄŸustos 2001 rakamlarıyla yıllık 543 milyon sterlin. Aynı yılki cirosu ise 2.8 milyar sterlin.Allied Domecq'in içkileri Allied Domecq içki sektöründe bazı ünlü isimlerin sahibi ve dağıtıcısı. Viskiler arasında Laphroig ve Scapa özel maltlar olarak hemen dikkat çekmekte.Harmanlanmış viskiler kategorisinde ise Ä°skoç kökenli Ballantin's, Tecaher's, Long John, Kanada viskisi Canadian Club dikkat çekiyor.Åžirket aynı zamanda Jack Daniel's'ın ve Maker's Mark'ın da dağıtımını yapmakta.Cinler arasında önde gelen markalardan Beefeater, konyaklarda Courvoisier, likörlerde ise Kahlua, Tia Maria ve Malibu hemen görülmekte. Mumm ve Perrier-Jouet ÅŸampanyaları da portföyün iki diÄŸer önemli markası.Åžarapçılık alanındaki markaları Montana, Balbi, Clos du Bois ve marques de Arienzo.Philip BowmanAllied Domecq'in murahhas azası Philip Bowman tipik bir Britanyalı. Nitekim British Sky Broadcasting yayın ÅŸirketinde, ünlü Burberry Group'ta ve Alcherry ve Ortakları BirleÅŸik Krallık Endüstri Danışmanlık ÅŸirketinde görev yapmakta. Kendisi daha önce Bass ÅŸirketinde çalışmış bir profesyonel yönetici. Bass'daki çalışmaları sırasında Ä°ran, Avustralya ve ABD'de önemli geliÅŸmelere imza atmış. Bowman Allied Domecq'te finans direktörü olarak iÅŸe baÅŸlamış. 1999 AÄŸustos'unda ise murahhas azalığa getirilmiÅŸ.Â