ÖFK'lar zorunlu karşılık tebliğinden çıkarıldı
Güncelleme Tarihi:
A.A.
Oluşturulma Tarihi: Kasım 16, 2005 11:16
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde bulundurulacak zorunlu karşılıklara ilişkin esas ve şartlar yeniden düzenlendi.
Merkez Bankası'nın konuya ilişkin tebliği, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı. Buna göre Özel Finans Kurumları'nın (ÖFK), Bankacılık Yasası'ndaki değişiklikle “Katılım Bankaları” adıyla bankalar grubuna dahil edilmesi nedeniyle, ÖFK ifadeleri tebliğden çıkarıldı.
Serbest bölgelerde faaliyette bulunanlar dahil olmak üzere, Türkiye'de kurulmuş veya şube açmak suretiyle faaliyet gösteren bankalar bu Tebliğ hükümlerine tabi oldu.
Münhasıran kıyı bankacılığı yapan bankalar, İller Bankası, Türkiye Kalkınma Bankası ve Türkiye İhracat Kredi Bankası ile iradi tasfiyeye giden bankalar, tasfiyenin ilan edildiği tarihten itibaren, temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na devredilen kredi kuruluşları, Fon'a devredildiği tarihten itibaren Tebliğ hükümlerine tabi olmayacak.
İMAR BANKASI VE PAMUKBANK
Tebliğe eklenen geçici maddelerle, İmar Bankası, Pamukbank ve eski tebliğ ile ilk defa zorunlu karşılık yükümlülüğüne tabi tutulan bankalar hakkında da düzenleme yapıldı.
Buna göre, zorunlu karşılıklar hakkında yürürlükten kaldırılan 29 Mart 2002 tarihli tebliğ ile ilk defa zorunlu karşılık yükümlülüğüne tabi tutulan bankaların, söz konusu Tebliğin yayımlandığı tarihten önce, tahvil ihracı yoluyla sağladıkları kaynaklar dahil yurtdışından kullandıkları krediler, vadeleri sonuna kadar zorunlu karşılığa tabi yükümlülükler arasına dahil edilmeyecek.
Ayrıca, TMSF tarafından İmar Bankası mudileri adına, Ziraat Bankası nezdinde açılan vadesiz mevduat hesaplarındaki tutarlar, bu hesaplarda kaldıkları sürece, vadeli mevduat hesaplarındaki tutarlar ise vadeleri sonuna kadar zorunlu karşılığa tabi olmayacak.
Tebliğe göre, Halk Bankası'nca Pamukbank'dan devralınan zorunlu karşılığa tabi yükümlülükler için zorunlu karşılık oranları ise 16 Aralık 2005 tarihli cetveldeki Türk parası yükümlülükler için yüzde 3.5 ve yabancı para yükümlülükler için yüzde 7 olarak uygulanacak. Söz konusu zorunlu karşılık oranları, bu tarihten sonra, Tebliğ'de yer alan zorunlu karşılık oranlarına (Türk parası yükümlülüklerde yüzde 6, yabancı para yükümlülüklerde yüzde 11) ulaşıncaya kadar, her iki yükümlülük döneminde Türk parası yükümlülükler için 0.5 puan ve yabancı para yükümlülükler için 1 puan artırılarak uygulanacak.
ZORUNLU KARŞILIĞA TABİ YÜKÜMLÜLÜKLER
Bankaların zorunlu karşılığa tabi yükümlülüklerinde, bankaların tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt düzeni esas alınarak belirlenen yurtiçi toplam pasiflerinden, indirilecek kalemlerde de düzenleme yapıldı.
Buna göre indirilecek kalemlere, “özkaynak hesabında dikkate alınan sermaye benzeri krediler, DİBS ödünç işlemleri piyasasından kaynaklanan yükümlülükler, yurtdışı merkez ve şubelere yükümlülüklerin (net) yurtdışı şubeler adına Türkiye'den kabul edilen mevduat/katılım fonu tutarına kadar olan kısmı” eklendi.
-BLOKE TUTULMASI İSTENEBİLECEK
Tebliğe göre, Türk parası yükümlülükler için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıkların tamamı ile yabancı para yükümlülükler için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıkların 3 puanlık kısmı, ortalama olarak tesis edilecek.
Merkez Bankası, ortalama olarak tutulan zorunlu karşılıkların bir kısmının veya tamamının bankalar itibariyle belirli süreler için bloke olarak tutulmasını isteyebilecek.
Bankaların yabancı para cinsinden yükümlülükleri ile bu yükümlülükler için yabancı para hesaplarda tesis edilen zorunlu karşılık tutarları, “Yeni Türk Lirası” cinsinden hesaplanacak.
-YAPTIRIM UYGULAMASI
Bankalarca, zorunlu karşılık yükümlülüklerinin tesis edilmemesi veya eksik tesis edilmesi durumunda, eksik tesis edilen; Türk parası zorunlu karşılıkların 2 katı tutarında Yeni Türk Lirası cinsinden, yabancı para zorunlu karşılıkların 3 katı tutarında ABD Doları cinsinden mevduat, Merkez Bankası nezdinde açılan bloke hesaplarda, karşılıkların eksik tesis edildiği süreler dikkate alınarak faizsiz olarak tutulacak.
Faizsiz mevduat tutulmaması halinde, eksik tesis edilen tutarlara tesis süresi esas alınarak cezai faiz uygulanacak.
Tebliğin, “kıyı bankacılığı, TMSF'ye devredilen kredi kuruluşlarını” kapsayan maddesi 1 Kasım 2005'de, “eksik tesis edilen zorunlu karşılıklar ile umumi disponilite hakkındaki tebliğin yürürlükten kaldırılması”na ilişkin maddesi ile diğer maddeler 16 Aralık 2005 tarihli zorunlu karşılık cetvelinden geçerli olmak üzere bugün yürürlüğe girdi.
Tebliğ ile 29 Mart 2002 tarihli “Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ ile ek ve değişiklikleri” ve “Umumi Disponibilite Hakkında Tebliğ ile ek ve değişiklikleri” yürürlükten kaldırıldı.
Bankaların tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt düzeni esas alınarak belirlenen yurtiçi toplam pasiflerinden, tespit edilen kalemlere ilişkin hesap bakiyelerinin indirilmesi sonucunda bulunacak tutarlar ile yurtdışındaki şubeleri adına Türkiye'den kabul ettikleri mevduat ile katılım fonu toplamı, bankaların zorunlu karşılığa tabi Türk parası ve yabancı para yükümlülüklerini oluşturuyor.
Serbest bölgelerde faaliyette bulunanlar dahil olmak üzere, Türkiye'de kurulmuş veya şube açmak suretiyle faaliyet gösteren bankalar bu Tebliğ hükümlerine tabi oldu.
Münhasıran kıyı bankacılığı yapan bankalar, İller Bankası, Türkiye Kalkınma Bankası ve Türkiye İhracat Kredi Bankası ile iradi tasfiyeye giden bankalar, tasfiyenin ilan edildiği tarihten itibaren, temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimi Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na devredilen kredi kuruluşları, Fon'a devredildiği tarihten itibaren Tebliğ hükümlerine tabi olmayacak.
İMAR BANKASI VE PAMUKBANK
Tebliğe eklenen geçici maddelerle, İmar Bankası, Pamukbank ve eski tebliğ ile ilk defa zorunlu karşılık yükümlülüğüne tabi tutulan bankalar hakkında da düzenleme yapıldı.
Buna göre, zorunlu karşılıklar hakkında yürürlükten kaldırılan 29 Mart 2002 tarihli tebliğ ile ilk defa zorunlu karşılık yükümlülüğüne tabi tutulan bankaların, söz konusu Tebliğin yayımlandığı tarihten önce, tahvil ihracı yoluyla sağladıkları kaynaklar dahil yurtdışından kullandıkları krediler, vadeleri sonuna kadar zorunlu karşılığa tabi yükümlülükler arasına dahil edilmeyecek.
Ayrıca, TMSF tarafından İmar Bankası mudileri adına, Ziraat Bankası nezdinde açılan vadesiz mevduat hesaplarındaki tutarlar, bu hesaplarda kaldıkları sürece, vadeli mevduat hesaplarındaki tutarlar ise vadeleri sonuna kadar zorunlu karşılığa tabi olmayacak.
Tebliğe göre, Halk Bankası'nca Pamukbank'dan devralınan zorunlu karşılığa tabi yükümlülükler için zorunlu karşılık oranları ise 16 Aralık 2005 tarihli cetveldeki Türk parası yükümlülükler için yüzde 3.5 ve yabancı para yükümlülükler için yüzde 7 olarak uygulanacak. Söz konusu zorunlu karşılık oranları, bu tarihten sonra, Tebliğ'de yer alan zorunlu karşılık oranlarına (Türk parası yükümlülüklerde yüzde 6, yabancı para yükümlülüklerde yüzde 11) ulaşıncaya kadar, her iki yükümlülük döneminde Türk parası yükümlülükler için 0.5 puan ve yabancı para yükümlülükler için 1 puan artırılarak uygulanacak.
ZORUNLU KARŞILIĞA TABİ YÜKÜMLÜLÜKLER
Bankaların zorunlu karşılığa tabi yükümlülüklerinde, bankaların tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt düzeni esas alınarak belirlenen yurtiçi toplam pasiflerinden, indirilecek kalemlerde de düzenleme yapıldı.
Buna göre indirilecek kalemlere, “özkaynak hesabında dikkate alınan sermaye benzeri krediler, DİBS ödünç işlemleri piyasasından kaynaklanan yükümlülükler, yurtdışı merkez ve şubelere yükümlülüklerin (net) yurtdışı şubeler adına Türkiye'den kabul edilen mevduat/katılım fonu tutarına kadar olan kısmı” eklendi.
-BLOKE TUTULMASI İSTENEBİLECEK
Tebliğe göre, Türk parası yükümlülükler için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıkların tamamı ile yabancı para yükümlülükler için tesis edilmesi gereken zorunlu karşılıkların 3 puanlık kısmı, ortalama olarak tesis edilecek.
Merkez Bankası, ortalama olarak tutulan zorunlu karşılıkların bir kısmının veya tamamının bankalar itibariyle belirli süreler için bloke olarak tutulmasını isteyebilecek.
Bankaların yabancı para cinsinden yükümlülükleri ile bu yükümlülükler için yabancı para hesaplarda tesis edilen zorunlu karşılık tutarları, “Yeni Türk Lirası” cinsinden hesaplanacak.
-YAPTIRIM UYGULAMASI
Bankalarca, zorunlu karşılık yükümlülüklerinin tesis edilmemesi veya eksik tesis edilmesi durumunda, eksik tesis edilen; Türk parası zorunlu karşılıkların 2 katı tutarında Yeni Türk Lirası cinsinden, yabancı para zorunlu karşılıkların 3 katı tutarında ABD Doları cinsinden mevduat, Merkez Bankası nezdinde açılan bloke hesaplarda, karşılıkların eksik tesis edildiği süreler dikkate alınarak faizsiz olarak tutulacak.
Faizsiz mevduat tutulmaması halinde, eksik tesis edilen tutarlara tesis süresi esas alınarak cezai faiz uygulanacak.
Tebliğin, “kıyı bankacılığı, TMSF'ye devredilen kredi kuruluşlarını” kapsayan maddesi 1 Kasım 2005'de, “eksik tesis edilen zorunlu karşılıklar ile umumi disponilite hakkındaki tebliğin yürürlükten kaldırılması”na ilişkin maddesi ile diğer maddeler 16 Aralık 2005 tarihli zorunlu karşılık cetvelinden geçerli olmak üzere bugün yürürlüğe girdi.
Tebliğ ile 29 Mart 2002 tarihli “Zorunlu Karşılıklar Hakkında Tebliğ ile ek ve değişiklikleri” ve “Umumi Disponibilite Hakkında Tebliğ ile ek ve değişiklikleri” yürürlükten kaldırıldı.
Bankaların tabi oldukları muhasebe standartları ve kayıt düzeni esas alınarak belirlenen yurtiçi toplam pasiflerinden, tespit edilen kalemlere ilişkin hesap bakiyelerinin indirilmesi sonucunda bulunacak tutarlar ile yurtdışındaki şubeleri adına Türkiye'den kabul ettikleri mevduat ile katılım fonu toplamı, bankaların zorunlu karşılığa tabi Türk parası ve yabancı para yükümlülüklerini oluşturuyor.