Off-shorezedeyi kurtarmaya isyan

HÜKÜMETİN, el koyulan 5 bankada off-shore hesabı bulunanların 20 milyar liraya kadar olan zararlarını karşılama planı toplumun her kesiminden tepki aldı. Bankacılar ve iş dünyasının temsilcileri ‘‘Bu ödeme, vergiden kaçmayıp, parasını Türkiye'de tutana haksızlık’’ dediler.

HÜKÜMETİN, Merkez Bankası Mevduat Sigortası Fonu tarafından el koyulan 5 bankadaka off-shore hesabı bulunanlara yapacağı ödeme tepki alıyor. Önceki gün Başbakan Bülent Ecevit'in liderler zirvesi sonrasında açıkladığı formül, bu bankalarda off-shore hesabı bulunanlara 20 milyar liraya kadar ödeme yapılmasını öngörüyordu. Bankacı ve iş dünyasının temsilcileri, 4 bin 281 off-shorezedeye yapılması planlanan bu ödemenin, haksız bir uygulama olacağı görüşünde birleşiyor.

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nda toplanan paranın, ‘‘gökten inen bir para’’ olmadığını söyleyen Akbank Genel Müdür Yardımcısı Hayri Çulhacı, konuyla ilgili olarak yaptığı değerlendirmede şunları söyledi:

VERGİ ÖDEYENE YAZIK

‘‘Neticede bu para Türkiye'de vergi ödeyenin parasıdır. Mevduat üzerinden yıllık yüzde 1 kesinti yapılarak fona aktarılmaktadır. Dolayısıyla, maliyet bir şekilde sağlam bankalarda tutan tasarruf sahiplerine yansımaktadır.’’

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nun Türkiye'deki bankalarda mevduatlardan yapılan kesinti olduğunu hatırlatan Çulhacı, ‘‘Yurtdışındaki off-shore hesaplarındaki mevduatlarda böyle bir kesinti yapılmamıştır, ancak daha yüksek faiz oranı verilmiştir. Şimdi bu riski almak istemedikleri için daha az getiriye razı olanlar, bu riskin maliyetini ödemektedirler.’’

Çulhacı, fondaki kaynak, açığı karşılayamadığı takdirde, aradaki farkın Merkez Bankası'ndan avans olarak alındığını, neticede bunun bütçe kaynakları, Hazine kaynakları olduğuna dikkat çekti.

Önceki gün Enis Berberoğlu yönetimindeki CNN Türk Masası'nda Ercan Kumcu ve Salih Başağa, off-shorezedelere yapılması planlanan ödemeyi de tartıştı. Ercan Kumcu, Türkiye'de kazancın bireysel olduğunu, kayba ise ortak arandığını söylerek, hükümetin off-shorezedelere yapacağı ödemeye karşı çıktı. Kumcu, ‘‘Off-shore bankalarına gidenler, Türk mali sisteminden kaçanlardır. Şimdi, bu mali sistemden kaçanların zararını, Türk mali sisteminden kaçmayan insanların mevduatından yapılan kesintiyle karşılayacaklar. Bu son derece haksız bir uygulamadır’’ dedi.

Ecevit: Bankaların oyununa gelmeyin

BAŞBAKAN Bülent Ecevit, bankaların off-shore faaliyetleri konusunda devletin bundan sonra çok ciddi davranacağını söyledi. Ecevit, Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer ile yaptığı görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, şöyle dedi: ‘‘4281 yurttaşımız bu konuda mağdur durumdaydı. Bunlardan 3 bin 514'ünün bankalarda kaybolan 20 milyar liraya kadar paralarının tamamını ödeyeceğiz. Daha büyük çapta para kaybetmiş olan 770 kişi ise ancak 20 milyarlık devlet katkısından yararlanacak. Bundan sonra artık bankaların bu tür sorumsuzluklar yapmamasına çok dikkat göstereceğiz. Vatandaşlarımız da aşırı faizi ödendirici bankaların oyununa gelmemelidir. Bundan sonra devlet bu konuda çok daha ciddi davranacaktır. Bundan sonra bu tür sorumsuzlukların olmaması için azami dikkat gösterilecektir. Benzer sorun KKTC'de de yaşanıyor. Ne ölçüde çözüm getirecek, bunun için Şükrü Sina Gürel'i KKTC'ye gönderdik. O da Kıbrıs'ta bu konuyu inceleyecek.’’

Çağlayan: Devlet kumar borçlarını da ödesin

ANKARA Sanayi Odası (ASO) Başkanı Zafer Çağlayan, hükümetin off-shore hesaplarında, 20 milyar liraya kadar hesabı olanların güvence kapsamına alınmasını eleştirdi. Çağlayan, ‘‘Bu paralar kime sorularak ödenecektir? Bankalar yeminli murakıpları mı ödeyecektir? Ben bundan sonra vergi ödemeyi düşünmüyorum. O zaman devlet kumar borçlarını da ödesin’’ dedi.

Çağlayan, şöyle konuştu: ‘‘Bile bile bu hesaplara para yatırarak kumar oynayanların ve bunaseyirci kalan Hazine murakıpları ve siyasiler ile gerekli tedbiri almayanların suçunu 65 milyon insana ödettirmek ayıptır, günahtır. Bankalarda yüzbinlerce insanımız birikimlerini, bilinen yollarla değerlendirirken, bu yüzbinlerin yanında sayılara beş bini bulmayan, tehlikeyi bile bile bu kumarı tercih edenlerin vebalini bu ekonomiye yüklemek yanlıştır.’’

Merkez Bankası karşı çıkıyor

OFF-SHOREZEDELERE ödeme kararı, Merkez Bankası'nın muhalefetine rağmen alındı. Merkez Bankası, off-shore hesapların devlet güvencesi dışında olduğunu, bu konudaki yasal düzenlemeye rağmen ödeme yapılmasının yanlış olacağını daha önce bildirmişti. Liderler Zirvesi'nden bu konuda çıkan son karar alınırken, Merkez Bankası'na yeniden danışılmadığı öğrenildi. Üst düzey bir yetkili ‘‘Bu, tamamen siyasi bir karardır. Ödemenin yapılabilmesi için mutlaka kanun çıkarılması gerekiyordu. Kanunu çıkarıyorlar. Fon da ödeyecek’’ değerlendirmesinde bulundu.

Ödemelerin nasıl yapılacağı kanunda belirtilecek. Off-shorezedenin hangi bankada kaybetmişse, parasını Fon'dan o bankaya yapılacak aktarmayla alması bekleniyor. Üst düzey bir yetkili, çıkarılacak yasaya, ‘‘Bu ödemelerle birlikte mudilerin yerini TMSF alır’’ diye hüküm konulması gerektiğini belirtti.

Ödeme 30 trilyon lirayı bulacak

OFF-SHOREZEDELERE, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF)'ndan yapılacak ödeme tutarının 30 trilyon lira civarında olacağı hesaplanıyor. Hesabında 20 milyar lira ve üzerinde para bulunan toplam 767 off-shorezedeye 15 trilyon lira ödenecek. Yetkililer, hesap miktarı 20 milyar liranın altında bulunan toplam 3 bin 514 kişiye ödenecek paranın ise yine 15 trilyon lira seviyesinde olacağını söyledi.

Şu anda Fon'da 400 trilyon liranın biraz üzerinde bir para olduğu belirtiliyor. Liderler Zirvesi'nden çıkan karar, bankalarda normal tasarruf mevduatı bulunan yurttaşları öfkelendirdi. Gazetemizi arayan bazı okurlar tepkilerini, ‘‘Devlet bizi enayi yerine koyuyor’’ diye dile getirirken, bazıları da ‘‘Madem yüksek kazancın riskini devlet üstleniyor, biz de paramızı bankadan çekip off-shore'a yatıralım. Nasıl olsa ağlayınca devlet bunu ödüyor’’ dediler.