OCTAPER korkusu

Geçtiğimiz hafta piyasalarda Amerikan Merkez Bankası’nın (Fed) tahvil alım programına aylık 85 milyar dolarlık miktarla devam etmesi kararı damgasını vurmuştu. Borsa bir günde yüzde 6.44 artarken dolar da TL karşısında yüzde 3 düşerek 1.94 TL’nin altına kadar gerilemişti. Ancak St. Louis Fed Başkanı James Bullard’ın “ekonomik verilere göre tahvil alımı Ekim’de gündeme gelebilir” açıklaması dolar ve borsayı yeniden dalgalandırdı. Dün dolar 2 TL seviyesine 1.9940 TL ile yaklaşırken New York Fed Başkanı William Dudley ve Atlanta Fed Başkanı Dennis Lockhart’ın yeni açıklamaları ise piyasaları kısmen rahatlattı. Dolar piyasalar kapandığında 1.9850 TL’ye geriledi. Borsa, doların yükselişinden olumsuz etkilenerek günü yüzde 1.35 düşüşle 76 bin 807 puandan kapadı. Dolar ve borsanın bölgesel Fed başkanlarının açıklamalarıyla geniş bant aralıklarla dalgalanması Ekim ayının da hareketli geçeceğine işaret oldu.

‘‘OCTAPER” YAPAR MI?

Wall Street’te gözler şimdiden Ekim ayına çevrildi. Hatta bu durumla ilgili yeni bir sözcük bile icat edildi. İngilizcede october (ekim) ve Tapering (tahvil alım azaltımı) sözcüklerinden türetilen Octaper sözcüğü özellikle gelişen ülkelere yatırım yapanların korkulu rüyası haline geldi. 1 Ekim’de gerçekleşecek Borç Tavanı görüşmeleri önemli. Uzmanlar ABD maliye politikasında belirleyici borç tavanının artırılması konusunda ABD Kongresi’nden anlaşma çıkmaması durumunda tahvil alım azaltımı kararının çıkmayacağına kesin gözüyle bakıyor.

KONUT SATIŞLARI KRİTİK

ABD’de açıklanacak ekonomik veriler de Octaper kararının verilmesinde önemli olacak. Fed Başkanı Ben Bernanke’nin meşhur tahvil alımının devamına işaret eden Eylül konuşmasını analiz eden uzmanlar önemli verilerin ABD yeni konut satışları, haftalık perakende satış verileri ve tarım dışı istihdam olacağını belirtiyor. Bunlardan en yakını 25 Eylül Çarşamba günü açıklanacak yeni konut satışları olacak. Boğaziçi Üniversitesi öğretim üyesi Burak Saltoğlu eğer konut piyasasında tutarlı trend yakalanabilirse bunun FED açısından çok önemli olacağını belirtiyor. Saltoğlu “FED tahvil alımını sınırlamaya yönelik destek bulabilir. Ancak, çarşamba gelecek veri kendi başına bu eğilimi oluşturmayacak. TCMB çok istisnai bir dalgalanma olmadığı surece faiz ve likidite politikasını değiştirmez. Dalgalanma çok olursa döviz likiditesine hamle yapabilir” dedi.

Merkez Bankası’nın kozu elinde

Ekim ayında tahvil alımı azaltımına yönelik gelişmeler olursa Merkez Bankası ne yapacak? Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Burak Arzova bu süreçte Merkez Bankası’ndan fazla bir değişiklik beklemiyor. Piyasaların şimdiden 10-15 milyar dolarlık tahvil azaltımını fiyatladığını belirten Burak Arzova “Tahminim yılsonuna kadar azaltım olmayacak. Ayrıca Merkez Bankası son kozunu oynamadı. Yılsonuna kadar tahvil alım 10 15 milyar dolarlık azaltım olsaydı munzam karşılıklarda hamle gelebilirdi. Tahvil alımı da azaltılmadığı sürece bu kozunu oynayacağını sanmıyorum” diye konuştu.