O zamanlar ismi kat klimasıydı

I. Bölüm: "Karpuz satar gibi klima satıyorlar"

-Klimayı Türkiye'ye ilk ne zaman getirdiniz?

Biz ev tipi klimayı Türkiye'ye ilk 1988'de getirdik. Hatta o zaman biz kat kaloriferi isminden yola çıkarak 'kat kliması' demiştik ve o isim de çok tutmuştu.

- Ä°lk getiren firma siz miydiniz?

Evet, ilk biz getirdik.

- Peki ne zaman yaygınlaşmaya başladı?

1993-94'lerde klimalar ufak ufak hayata girmeye başladı. Zaten bu evlere giren klima, merkezi büyük klimaların ufalıp ufalıp evlere gelmiş versiyonu. Eskiden yoktu, çünkü ufalamamıştı.

Bu hem klima da böyle hem kombi de böyle. Artık görünür hale geldiler. Eskiden kombiler var mıydı? Yoktu... Aslından vardı da bazı apartmanların bodrumundaki kazanlardı. Eee bunlar zamanla küçülerek ufak bir kutunun içerisinde girip sizin evinize geldiler ve ismi kombi oldu.

- Kat klimasından şimdiki split klimalara geçiş nasıl oldu?
 
İlk dönemlerde pencere tipi klimalar vardı. Camı kesip içerisine oturtuyorsun, yarısı içeride yarısı dışarıda kalıyor.

Klima buzdolabı gibi birşeydir. Buzdolabının kapağını açarsınız içerisi serindir, ama arka tarafındaki ekovat sıcaktır. İçerideki ısıyı alır ve dışarı atar, böylece ortamı serinletir. İşte pencere tipi klima da öyleydi. İçerideki ısıyı alıp dışarıya atıyordu.

Sonra teknoloji gelişti ve bunu ikiye böldüler. Serinleten kısım içeride kalıyor, illa pencereyi delmen gerekmiyor, küçük bir hortumla dışarıya çıkarıyorsun, dışarı atacak kısım da dışarıda kalıyor. İşte bu split klima ismi de bu bölünmeden geliyor zaten. İngilizce bölünme split demek. Ve buna split klima denmeye başladı, bölünmüş klima yani..

- Siz ne zaman split klimaya geçtiniz?

1990'ların başında Türkiye biraz farklıydı ve Doğubank diye bir olay vardı. Sirkeci'deki Doğubank işhanı... İşte bu pencere tipi klimaları biz Westinghouse'a yaptırıp Alarko markası ile çok sattık. O zaman en önemli marka bizdik.

Sonra bir baktık bu mal Doğubank'ta satılmaya başladı. Biz de pencere tipi klimalardan çekilmek zorunda kaldık. Sonra da split klimalara girdik ve sektörde öncü olduk.

- Siz fabrikanızda her türlü klimayı üretiyor musunuz?

Sizin split klima pazarı dışında görmediğiniz bir pazar var ve o da alışveriş merkezlerinde, otellerde, iş merkezlerinde kullanılan büyük klimalar. Biz bunlara merkezi veya ticari sistemler diyoruz. İşte biz bu sistemleri üretiyoruz burada, split klima üretmiyoruz.

Splitleri de diğer Carrier şirketlerinden getirtip satıyoruz. Burada ürettiklerimizi ise hem içeriye hem de dışarıya satıyoruz.

- Neden split klima üretmiyorsunuz?

Split klima giderek miktar olarak artıyor ve UzakdoÄŸu'daki fabrikalar bundan yılda 8-9 milyon adet üretebiliyor. E Türkiye'nin pazarı zaten 1 milyon tane. Bu klimalar 15 sene önce Ä°srail'de, Ä°talya'da üretiliyordu ama artık üretim tamamen UzakdoÄŸu'ya kayıyor. Ölçek ekonomisine giremiyorsan o iÅŸi bırakacaksın.Â

Bizim burada yaptığımız işler daha hacimli, daha ağır, katma değeri daha yüksek. Bunlar bize Çin'den gelmiyor, biz Çin'e gönderiyoruz. Bizim için split klima üretmek çok ekonomik değil. Merkezi klimaları yapıp onlara satmak, split klimayı da dışarıdan almak daha ekonomik.

- Peki önümüzdeki dönem için üretme planınız var mı?
 
Hayır yok. Bizim şirketimizin yapısı yüzde 42'şer hisse ile Alarko ve Carrier. E Carrier'ın Çin'de bunu yapan 8 tane fabrikası var. Bırak o bildiği işi yapsın, ben de bildiğim işi yapayım. Böyle bir mantığımız var.

- Hangi marka ile üretiyorsunuz?

Merkezi sistemleri Carrier markası ile üretiyoruz. Biz ısıtma ürünlerinde, yani kombilerde, radyatörde ve kazanda Alarko markasını kullanıyoruz, klimalarda Carrier'ı tercih ediyoruz. Hem ayrıştırma yapıyoruz hem de bu malları Çin'den Güney Afrika'ya kadar Carrier diye satıyoruz. Orada Alarko markasını pek bilmezler. Bu daha kolay.

- Kaç farklı split klima getiriyorsunuz?

Üç farklı split klima getiriyoruz. Birincisi Alarko Flair diye kendi markamızla yaptırıp getiriyoruz, ikincisi Carrier,  üçüncüsünü de Toshiba'dan getiriyoruz ama zaten Toshiba da Carrier'ın... Klima bölümünü zamanında Carrier'e satmıştı.

- Toshiba markalı üründe az yaktığı konusunda çok iddialısınız...

Şimdi klimalardaki sınıf sıralaması A'dan G'ye kadar gider. G sınıfı ise akranları arasında en çok o yakıyorduk. A sınıfı ise en az odur. Herkesinki A sınıfı ise bu sefer 'Coefficient of performance, COP' dediğimiz performans katsayısına bakılır.  Burada 3.2'nin üzeri A sınıfıdır. Bizim en iddialı klimamız olan Toshiba'da ise bu rakam 5.2. Neredeyse iki katı, 2A gibi birşey...

- Ne demek bu?

Bu ÅŸu demek; ben 1 liraya 5 defa soÄŸuyorsam, diÄŸeri 3 defa soÄŸuyor.

- A sınıfı klimalar diğerlerine göre ne kadar daha az yakıyor?

Yüzde 20-30 arası daha az enerji harcar A sınıfı klimalar.

Åžimdi bakın, elektrik santralde üretiliyor onların çoÄŸu da petrol ve kömür gibi fosil yakıt yakıyor. Ortaya karbondioksit çıkıyor ve o karbondioksit de dünyanın tepesinde durup sera etkisi yapıyor ve ısınmaya yol açıyor. Dünyayı kurtarayım diye enerji tasarruflu klima alma cebimi kurtarayım diye al. Cebini kurtarırsan dünyayı da kurtarıyorsun...Â

- En çok hangi ürün satılıyor?

En çok Toshiba satılıyor. En pahalısı olduğu halde en çok o gidiyor. İlk satışa sunduğumuzta yani 3 yıl önce satışlarımız içerisindeki payı yüzde 10'du ama şu ilk altı ayda yüzde 55... Vatandaş giderek işi öğrendi. artık biliyorlar...