NYT: TL Türkiye’yi parlatıyor, balon er ya da geç patlar
Güncelleme Tarihi:
ABD’li New York Times Gazetesi, Türkiye ekonomisini değerlendirdiği haberinde “Yükselen para birimi, risklere rağmen Türkiye’yi parlatıyor” başlığını kullanırken, cari açığa da dikkat çekti. “Her iyi şeyde olduğu gibi yüksek TL’nin de olumsuz yönleri var” yorumu yapılırken, bu durumun bir balon yaratabileceği, o balonun da er geç patlayabileceği uyarısı yapıldı.
ABD’nin önde gelen gazetelerinden New York Times (NYT), Türkiye ekonomisini incelediği haberinde değerli Türk Lirası ve cari açık riskinin üzerinde durdu. Landon Thomas Jr. imzasıyla yayımlanan haberde, “Yükselen para birimi, risklere rağmen Türkiye’yi parlatıyor” başlığı kullanıldı. Liranın çok da uzun olmayan bir süre önce her yıl yüzde 80 değer kaybettiği hatırlatılarak, şimdi gücüne “ulusal gurur amblemi” gözüyle bakılmasının şaşırtıcı olmadığı ifade edilirken, yabancı sermaye girişlerinin, patlayabilecek bir balona yol açabileceği uyarısı da yapıldı. Haberde, dikkat çeken bazı değerlendirmeler şöyle oldu:
İyi talihten zevk alıyor
Türk borsası gün bugün, Türkiye ve diğer hızlı büyüyen yükselen piyasalarda daha yüksek getiriler arayan yabancı sermaye akımının etkisiyle yeni rekorlara imza atıyor. Türk Lirası mayıstan bu yana dolara karşı yüzde 11 değer kazandı. Tüm dünyada yükselen ülkelerin para birimlerinin yeni rekorlar kırıyor. Ancak Çin, faiz artırma kararı alırken, Tayland ve Brezilya gibi ülkeler, sermaye kontrolleri getirerek yabancı para akımlarını kısıtlama yoluna gitti. Türkiye ise farklı bir yol izliyor. İyi talihine karşı koymak yerine ondan zevk almayı tercih etti.
Ulusal gurur amblemi
2010’un ilk iki çeyreğinde yüzde 11’lik bir büyümeyle Türkiye, dünyanın en hızlı büyüyen ekonomilerinden biri. Ve stratejik konumu ve şaşırtan düşük borç düzeyleriyle hızla yatırımcıların gözdesi haline geldi. Kendi yarattığı birçok finansal krizi yaşamış olan ve çok uzak olmayan bir dönemde de her yıl değerinin yüzde 80’ını kaybeden bir para birimine sahip bir ülkede liranın gücüne bir ulusal gurur amblemi olarak sarılması şaşırtıcı değil. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, “güçlü bir lira gururum” yanıtını vermesi bu duyguyu en iyi yansıtan ifade oldu.
Balon patlayabilir
Daha güçlü bir para birimi zarara da yol açabilir. Bu tür bir piyasada sıcak para için “birçok ödül” bulunuyor. Yükselen büyümeyi finanse etme ve ticaret açığını kolayca kapatabilme gibi. Bankacı ve broker’ların servetlerini yükseltmesini de es geçmemeli. İhracata zarar veren bir kur ve daha uzun vadede maymun iştahlılığıyla kötü şöhret sahibi olan yabancı yatırımcıların daha güvenli limanlara yönelmesiyle bir balona ve er geç onun da patlamasına yol açabilir.
1 TL=1 dolar neden olmasın
NEW York Times’in haberinde Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Başkanı Vedat Akgiray’ın, “Hiçbir kısıtlama koymayacağız. Para ülkemize girerse eğer, gitmesi de gerekir” sözlerine yer verildi. Habere göre, Brezilya tarafından getirilen kontrollerle alay eden Akgiray, “Bu serbest bir piyasadır ve para birimi birlikte yaşamanız gereken bir fiyattır. Belgi bir gün bir Türk lirası bir dolara eşit olacak. Neden olmasın” diye konuştu.
Güçlü TL’ye 2.450 dolarlık çanta örneği
NYT haberinde, güçlü Türk Lirası’nın fiyatlara olan etkisi de ele alınırken, şu yorum yapıldı: “İstanbul’da eski şehirdeki Kapalı Çarşı’da, mütevazı bir halının fiyatı bile 1000 doları bulabiliyor. Öte yandan parıltılı İstinye Park Alışveriş Merkezi’nde Türk markası Vakko’da bir çanta 2 bin 450 dolara satın alınabiliyorken, (13 dolara satılan tasarımcı çikolatalara değinmeden edemeyeceğim), güçlü para biriminin etkisi gözle görülüyor.”