Güncelleme Tarihi:
Maden Kanunu ile bazı kanun ve kanun hükmünde kararnamelerde (KHK) değişiklik öngören kanun, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Kanuna göre, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğünün (MTA) yurt dışında faaliyet göstermek üzere kuracağı ÅŸirketlerin arama ve araÅŸtırma faaliyetleri dışında iÅŸletme faaliyetinde de bulunmasına imkan tanındı. Bu kapsamda kurulacak özel hukuk hükümlerine tabi olacak ÅŸirketlere piyasa ÅŸartlarında hareket edebilmeleri amacıyla bazı kanunlardan ve KHK'lerden muafiyet ve istisnalar getirildi.Â
Elektrik Ãœretim Anonim Åžirketi (EÃœAÅž) ihtiyaç duyulması halinde, kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması amacıyla elektrik üretim tesisleri kurması, iÅŸletmesi ve ticaretinin yaptırılması konusunda görevlendirilen veya üretim tesisi iÅŸletme hakkı devredilen ÅŸirketlerin sahasından kömür alımı yapabilecek.Â
Maden Kanunu'nun amaçları arasına madenlerin "milli menfaatlere uygun olarak " aranması ibaresi eklendi. Ayrıca "Maden Ä°ÅŸletme Faaliyetleri", "Madencilik Faaliyetleri", "Görünür Rezerv GeliÅŸtirme Hakkı" ve "Teknik Eleman" tanımları yapıldı.Â
Kanunla "Maden Hakları"; madenlerin aranması, bulunması, görünür rezervinin geliÅŸtirilmesi ve iÅŸletilebilmesi için verilen izinler ve maden yataklarının bulunmasına yardımcı olanlara maddi imkanlar tanınması olarak ifade edildi.Â
Önemli bir kamu geliri olan ruhsat bedeli ve devlet hakkının hukuki statüleri yeniden düzenlenerek, madenlerden alınacak ruhsat bedeli ve devlet hakkı oranları revize edildi.Â
Maden istihracı ile saÄŸlanacak gelirden devlet payına düşen ve ödeme yükümlülüğü ruhsat sahibine ait olan kısım "devlet hakkı" olacak.Â
Taban bedelinin, ruhsatın yürürlükte kaldığı takvim yılı sayısı, maden grubu, cinsi ve alan büyüklüklerine göre belirlenen katsayılarla çarpılıp, tablolarda gösterildiÄŸi ÅŸekilde hesaplanarak her yıl ocak ayının sonuna kadar; arama ruhsatlarında tamamı Maden ve Petrol Ä°ÅŸleri Genel Müdürlüğün bütçesine ve iÅŸletme ruhsatlarında ise yüzde 30'u çevre ile uyum planı çalışmalarını saÄŸlamak üzere teminat olarak, yüzde 20'si Genel Müdürlüğün bütçesine, yüzde 50'si ise genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere Genel Müdürlüğün muhasebe birimi hesabına ruhsat bedeli yatırılacak.Â
Madenlerin aranması ve iÅŸletilmesi için yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde Genel Müdürlük tarafından ruhsat verilecek.Â
Ãœretime yönelik hazırlık çalışmaları ve üretim için yapılan faaliyetler "maden iÅŸletme faaliyetleri" olarak adlandırılacak.Â
Madenlerin aranması, üretime yönelik hazırlık çalışmaları, üretilmesi, sevkiyatı, cevher hazırlama ve zenginleÅŸtirme, atıkların bertarafı, ruhsat sahasındaki stoklama/depolama iÅŸlemleri, maden iÅŸletmelerinin kapatılması ve çevre ile uyumlu hale getirilmesi ile ilgili tüm faaliyetler ve bu faaliyetlere yönelik geçici tesislerin yapılmasına ise "madencilik faaliyetleri" denilecek.Â
Kanunda, Görünür Rezerv GeliÅŸtirme Hakkı ise "Ruhsat sahibi ile veya ihalelik sahalara iliÅŸkin Genel Müdürlük ile gerçek/tüzel kiÅŸiler ve/veya kamu kurum ve kuruluÅŸları arasında yapılan sözleÅŸme kapsamında Ulusal Maden Kaynak ve Rezerv Raporlama koduna göre hazırlanmış rapor ile belirlenen görünür rezervden, bu görünür rezervi ortaya çıkaran gerçek/tüzel kiÅŸiler ve/veya kamu kurum ve kuruluÅŸlarının aldığı pay" ÅŸeklinde tanımlandı.Â
Görünür rezerv geliÅŸtirme hakkı hisselere bölünemeyecek, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı onayıyla devredilebilecek.Â
Madencilik yapacak ÅŸirketlerin statüsünde madencilik yapabileceÄŸi yazılı olma ÅŸartı kaldırılacak. Buluculuk hakkı ile görünür rezerv geliÅŸtirme hakları maden siciline ÅŸerh edilecek.Â
Kanunla, ruhsat müracaatlarında özel izin alanı ile çakışmayan kısımların, çakışan kısımlara alınacak izinlerden bağımsız olarak ruhsatlandırılmasının önü açıldı.Â
Maden sahalarında madencilik dışında herhangi bir faaliyetin rezerv kaybına neden olmamak için Genel Müdürlüğün izni olmadan yapılamayacağını düzenleyen kanun, iÅŸletme izinlerinin tapu kayıtlarına iÅŸlenmesi amaçlayarak diÄŸer yatırımlar planlanırken bölgede maden iÅŸletmesi olup olmadığını tespit edebilmesine ve rezerv kaybına sebebiyet vermeyecek ÅŸekilde yatırımın planlanabilmesine imkan saÄŸlandı.Â
Maden Kanunu kapsamında oluÅŸturulan "kurul" kaldırılarak, kurulun yetkileri Bakanlığa devredildi.Â
MADEN RUHSAT SAHALARIÂ
Kanunda belirtilen alanlara yapılan ruhsat müracaatlarının hak saÄŸlaması halinde 2 ay içinde ruhsat bedeli yatırılması ve kanunda belirtilen çerçevede müracaatta bulunulması ÅŸartıyla ruhsat düzenlenecek.Â
Ruhsat sahasındaki bu alanlara iliÅŸkin ilgili kurumlardan izin alınması için ruhsat sahibine bir yıl süre verilecek. Bu süre içinde bu alanların izin alınamayan kısımları ruhsat sahasından taksir edilerek ihale yolu ile ruhsatlandırılacak.Â
Maden ruhsat sahalarında, maden üretim faaliyetleri ile bu faaliyetlere dayalı ruhsat sahasındaki geçici tesisler dışındaki faaliyetler ve/veya tesisler için Bakanlığın izni olmaksızın hiçbir ÅŸekilde iÅŸ yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenemeyecek.Â
Madencilik faaliyetleri ile devlet ve il yolları, otoyollar, demir yolları, havaalanı, liman, baraj, enerji tesisleri, petrol, doÄŸal gaz, jeotermal boru hatları, su isale hatları gibi kamu yararı niteliÄŸi taşıyan ya da gerçek veya tüzel kiÅŸilere ait diÄŸer yatırımların birbirlerini engellemesi, maden iÅŸletme faaliyetinin yapılamaz hale gelmesi, yatırım için baÅŸka alternatif alanların bulunamaması durumunda, madencilik faaliyeti ve yatırımla ilgili karar, kamu yararı açısından yatırımların önceliÄŸi ve önemini tespit etmek üzere, ilgili bakanlığın uygun görüşü alınarak Bakanlık tarafından verilecek. Bakanlık tarafından alınan bu kararlar, kamu yararı kararı yerine geçecek.Â
Maden iÅŸletme faaliyetinin yapılamaz hale geldiÄŸi alanın ruhsattan taksir edilmesine veya ruhsatın iptal edilmesine Bakanlık karar verecek.Â
Yatırım çakışması iÅŸlemleri nedeniyle Bakanlıkça veya Genel Müdürlükçe herhangi bir sebeple ödenmek zorunda kalınan tutar, lehine karar verilen tarafa rücu edilecek.Â
Madencilik faaliyetleri ve/veya bu faaliyetlere baÄŸlı geçici tesisler için verilmiÅŸ izinler, temditler dahil ruhsat hukuku devam ettiÄŸi sürece geçerli olacak. Ruhsatın temdit edilmesi halinde madencilik faaliyetleri ve/veya bu faaliyetlere baÄŸlı geçici tesisler için verilmiÅŸ bütün izinler temdit süresi sonuna kadar hiçbir iÅŸleme gerek kalmaksızın uzatılmış sayılacak.Â
Bu ihlallerin, ilk tespit tarihinden itibaren 5 yıl içinde iki kez tekrarı halinde ise ruhsat iptal edilecek.Â
46 BÄ°N 579 LÄ°RA Ä°DARÄ° PARA CEZASIÂ
Çevresel etki deÄŸerlendirmesi ile ilgili karar, iÅŸ yeri açma ve çalışma ruhsatı, mülkiyet izni olmadan veya düzenlemeye aykırı faaliyette bulunulduÄŸunun tespiti halinde 46 bin 579 lira tutarında idari para cezası uygulanarak bu alandaki iÅŸletme faaliyetleri durdurulacak. Bu ihlallerin ilk tespit tarihinden itibaren 3 yıl içinde üç kez tekrarı halinde ise ruhsat iptal edilecek.Â
Ruhsat sahalarında ruhsat sahipleri, madencilik faaliyetleri ve madenlerin iÅŸlenmesine yönelik faaliyetler dışında hiçbir faaliyette bulunamayacak ve geçici tesisler dışında herhangi bir tesis veya altyapı tesisi kuramayacak.Â
Ruhsat sahalarında ruhsat sahibi veya diÄŸer gerçek veya tüzel kiÅŸiler ile kamu kurum ve kuruluÅŸları ancak Bakanlık tarafından uygun görülmesi halinde ticari veya sınai faaliyette bulunabilecek.Â
Maden ruhsat sahalarında rezerv kaybına sebebiyet verilmemesi için arazinin vasfına bakılmaksızın ruhsat sahaları hafriyat toprağı, cüruf, inÅŸaat yıkıntı atığı ve benzeri atıklar için döküm alanı olarak kullanılamayacak, maden ruhsat sahalarına kamu kurum ve kuruluÅŸları tarafından döküm izni verilemeyecek.Â
Ancak maden ruhsat sahalarında rezervin bittiÄŸinin Genel Müdürlükçe tespiti halinde Genel Müdürlükçe kamu kurum ve kuruluÅŸlarına izin verilebilecek. Rezervin bittiÄŸinin tespit edilememesi veya rezervin varlığının tespiti halinde ise Genel Müdürlüğe baÄŸlı kamu kurum ve kuruluÅŸları tarafından yapılan döküm izni talepleri ilgili fıkra kapsamında yatırım çakışması olarak deÄŸerlendirilecek ve ilgili hükümlere göre sonuçlandırılacak.Â
Ä°halelik sahalar için de arazinin vasfına bakılmaksızın, Genel Müdürlüğün uygun görüşü alınacak. Bunlara aykırı hareket edenlere belirtilen idari para cezasının on katı tutarında idari para cezası uygulanarak bu faaliyetler durdurulacak, yapılan dökümün ruhsat sahasından veya ihalelik sahadan kaldırılması için 6 ay süre verilecek. Bu süre içerisinde kaldırılmaması halinde idari para cezası iki katı olarak uygulanacak.Â
ALTIN, GÃœMÜŞ VE PLATÄ°NDE TEÅžVÄ°K Ä°NDÄ°RÄ°MÄ° YÃœZDE 40 OLDUÂ
Altın, gümüş ve platin madenleri için uygulanan devlet hakkında teÅŸvik indirimi yüzde 40 olarak düzenlendi. Bu ÅŸekilde altın, gümüş ve platin madenlerinden alınacak devlet hakkı oranı azaltıldı.Â
Teknik elemanların ve yetkilendirilmiÅŸ tüzel kiÅŸilerin beyanlarına sorumluluk getirilerek, gerçek dışı beyanların önüne geçilmesi amacıyla idari para cezası verilecek. Cezalar, kusurun ilk kez iÅŸlenmesi halinde bin lira, ikinci kez tekrarı halinde 5 bin lira olacak. YetkilendirilmiÅŸ tüzel kiÅŸiler, hazırladıkları rapor, proje ve her türlü teknik belge veya sundukları bilgi ve belgelerden sorumlu olacak.Â
Kanuna göre, maden ruhsat sahibi veya vekilinin, mahallinde yapılan tetkik ve incelemelere katılmaması, herhangi bir nedenle tetkik ve incelemeleri engellemesi halinde 31 bin lira, bunların tekrarında ise iki katı tutarında idari para cezası uygulanacak. Mahallinde tetkik ve inceleme gerçekleÅŸtirilinceye kadar üretim faaliyetleri durdurulacak.Â
Sevk fiÅŸi olmaksızın maden sevk edildiÄŸinin mülki idare amirlikleri, il özel idarelerinin yanı sıra yatırım izleme ve koordinasyon baÅŸkanlıkları veya ilgili kamu kurum, kuruluÅŸu tarafından tespiti halinde sevk edilen madene el konulacak.Â
Ödenmesi gereken devlet hakkına ilaveten sevk fiÅŸi olmaksızın sevk edilen miktar için madenin ocak başı satış bedelinin 5 katı tutarında idari para cezası verilecek. Bu hükmün ihlalinde idari para cezası 10 katı olarak uygulanacak.Â
Ä°DARÄ° PARA CEZASI 5 KATINA ÇIKARILDIÂ
Ruhsatı olmadan veya baÅŸkasına ait ruhsat alanı içerisinde üretim yapıldığının tespiti halinde faaliyetler durdurularak üretilen madene mülki idare tarafından el konulacak. Bu fiili iÅŸleyenlere kesilen tüm madenin ocak başı satış bedelinin 2 katı tutarındaki idari para cezası, 5 katına çıkarıldı.Â
Ham madde üretim izni olmadan veya Maden Ä°ÅŸleri Genel Müdürlüğüne bildirilen yüklenici dışında gerçek veya tüzel kiÅŸiler tarafından üretim yapıldığının tespitinde de faaliyetler durdurulacak, üretilen ham maddeye mülki idare el koyacak. El konulan madenler, mülki idare amirliklerince satılarak bedeli büyükÅŸehir belediyesi olan illerde yatırım izleme ve koordinasyon baÅŸkanlığı, diÄŸer illerde il özel idaresi hesabına aktarılacak.Â
Birinci grup (a) bendi maden ruhsatları hariç diÄŸer grup madenlerin ruhsat bedelleri, Genel Müdürlüğün belirlediÄŸi bankada açılacak hesaba aktarılacak. Ä°ÅŸletme ruhsat bedellerinin yüzde 50'si genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere, ilgili muhasebe birimince Hazine hebasına 15 gün içinde aktarılacak. Birinci grup (a) bendi madenlerin ruhsat bedelleri ise büyükÅŸehirlerde yatırım izleme ve koordinasyon baÅŸkanlığı idaresine, diÄŸer illerde il özel idaresi hebasına yatırılacak.Â
Ruhsat bedelinin her yıl ocak ayının sonuna kadar tamamının yatırılmaması halinde, yatırılmayan kısmının 2 katı ruhsat bedeli olarak her yıl haziranın son gününe kadar yatırılacak, aksi halde ruhsat iptal edilecek.Â
Kanunla devlet hakkı yeniden düzenlendi. II. Grup (b) bendi madenlerde doÄŸal taşın özelliklerine ve bulunduÄŸu bölgeye göre ocakta oluÅŸan piyasa satış fiyatı üzerinden yüzde 4 oranında alınan devlet hakkı yüzde 4,5'e çıkarıldı. IV. Grup madenlerden; altın, gümüş, platin, bakır, kurÅŸun, çinko, krom, alüminyum ve uranyum oksit madenlerinden belirtilen oranlarda, uranyum oksit dışındaki radyoaktif mineraller ve diÄŸer radyoaktif maddelerden yüzde 8 oranında devlet hakkı alınmaya devam edilecek. DiÄŸerlerinden yüzde 2 oranındaki devlet hakkı ise yüzde 3 olarak artırılacak.Â
Ãœretilen madenin ham madde olarak kullanılması veya satılması halinde, aynı pazar ortamında madenin iÅŸletmelerdeki tüvenan olarak ocak başı satışında uygulanan fiyat, ocak başı satış fiyatı olacak.Â
Madenlerden alınan devlet hakkına esas olan emsal ocak başı satış fiyatı, bölgeler de dikkate alınarak her madene ait ayrı ayrı ve uygulandığı yıl için belirlenerek Maden Ä°ÅŸleri Genel Müdürlüğü tarafından ilan edilecek. Ruhsat sahipleri tarafından devlet haklarının beyanında kullanılan ocak başı satış fiyatı, Genel Müdürlük tarafından ilan edilen ocak başı satış fiyatından daha düşük olamayacak.Â
Ruhsat sahibi tarafından beyan edilen ocak başı satış fiyatı Maden Ä°ÅŸleri Genel Müdürlüğü tarafından denetlenecek ve eksik beyanlar tamamlattırılacak. Ä°ÅŸletme izni olan maden ruhsatlarından her yıl en az ruhsat bedeli kadar devlet hakkı alınacak. Kaynak tuzlaları, lületaşı ve oltu taşı için düzenlenen ruhsatlardan alınacak devlet hakkında bu ÅŸart aranmayacak.Â
Bu yerlerin devlet ormanlarına rastlaması ve Tarım ve Orman Bakanlığınca verilen iznin 5 hektarı geçmemesi halinde, bu alanda aÄŸaçlandırma bedeli dışında bedel alınmayacak. Sahanın rehabilite edilerek tesliminden sonra talep halinde teslim edilen saha kadar aynı ÅŸartlarda izin verilecek.Â
Altın, gümüş ve platin hariç bakır, kurÅŸun, çinko, demir, krom, civa, kalay, kobalt, nikel, alüminyum grubundaki madenlerin yurt içindeki entegre tesislerde metal hale getirilmesi durumunda devlet hakkının yüzde 75'i alınmayacak.Â
ULUSAL MADEN KAYNAK VE REZERV RAPORLAMA KODUÂ
Ruhsat sahibi, arama ve iÅŸletme ruhsatı süresince Ulusal Maden Kaynak ve Rezerv Raporlama Koduna göre hazırlanan teknik raporlar ile kaynak veya rezerv olarak bildirdiÄŸi madenlerin bulucusu sayılacak. Bu hakkı talep eden ruhsat sahibine buluculuk belgesi verilecek.Â
Buluculuk hakkı hesabında kullanılacak ocak başı satış fiyatı, Maden Ä°ÅŸleri Genel Müdürlüğü tarafından her yıl belirlenerek ilan edilen ve devlet hakkı ödemelerinde esas alınan ocak başı satış fiyatından daha düşük olamayacak.Â
Üçüncü kiÅŸiler, ihalelik sahalara iliÅŸkin Maden Ä°ÅŸleri Genel Müdürlüğü veya ruhsat sahibi ile yaptıkları sözleÅŸmeler kapsamında ruhsat sahasındaki görünür rezervi tespit etmeye ve geliÅŸtirmeye yönelik yaptıkları faaliyetler sonucunda, tespit ettikleri veya geliÅŸtirdikleri görünür rezervde pay sahibi olabilecekler. Görünür rezervi geliÅŸtirme hakkına yönelik yapılan sözleÅŸmeler Genel Müdürlüğe baÅŸvurulması halinde bilgi amaçlı maden siciline ÅŸerh edilecek.Â
SÃœRE UZATIM BAÅžVURUSU
Ruhsatlar, sahibinin ruhsat bedellerini ödeyerek müracaatta bulunması ve birleÅŸtirmeye konu tüm ruhsatlarının iÅŸletme izinli olması ÅŸartıyla, düzenlenme tarihi daha eski olan ruhsatta birleÅŸtirilebilecek. DiÄŸer ruhsatlar hangi aÅŸamada olursa olsun birleÅŸtirilemeyecek ancak kamu kurum ve kuruluÅŸlarının ruhsatları hangi aÅŸamada olursa olsun birleÅŸtirilebilecek.Â
Ä°ÅŸletme ruhsatı taleplerinde 1. Grup (b) bendi ve 2. Grup (a) ve (c) bendi madenleri için ihale bedelinin yatırılmasından itibaren 2 ay içinde, diÄŸer maden grupları için arama ruhsat süresi sonuna kadar, ruhsat süresi uzatım taleplerinde ise ruhsat süresinin bitiminden en geç 6 ay öncesine kadar, vadesi geçmiÅŸ borcunun bulunmaması ÅŸartı getirilecek. Ä°ÅŸletme ruhsat taban bedeli ve iÅŸletme ruhsat bedeli yatırılması zorunlu olacak.Â
YetkilendirilmiÅŸ tüzel kiÅŸilerce maden mühendisinin sorumluluÄŸunda hazırlanan iÅŸletme projesinin, iÅŸletme projesinin uygulanabilmesi için gerekli olan mali yeterliliÄŸine iliÅŸkin belgelerin aktif edilmiÅŸ tebligata esas kayıtlı elektronik posta adresinin veya kurumsal elektronik tebligat sistemi adresinin, Genel Müdürlüğe sunulması gerekecek. Bu bilgi ve belgelerin eksikliÄŸi halinde talep reddedilecek. Bu eksikliklerin bulunması durumunda süre verilmeyecek ancak iÅŸletme ruhsatı taleplerinde iÅŸletme projesinde tespit edilecek teknik eksikliklerin giderilmesi için yapılacak bildirimden itibaren 3 ay içinde tamamlanacak.Â
Eksikliklerini verilen sürede tamamlamayanlara 31 bin 54 lira idari para cezası uygulanacak.Â
Kanuna göre, ihalelik sahalar, ihale edilmeksizin ihtisaslaÅŸmış devlet kuruluÅŸlarına, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı onayı ile verilebilecek.Â
Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, maden ruhsatı sahipleri ile yaptığı arama ve araÅŸtırma tip sözleÅŸmelerinin maden siciline bilgi amaçlı ÅŸerh edebilecek.Â
Kanun, Türkiye TaÅŸ Kömürü ve Türkiye Kömür Ä°ÅŸletmeleri uhdesinde bulunan sahaların bölünerek devredilmesi veya mevcut rödovans sahalarının rödovans alanları ile sınırlı olarak yapacakları sözleÅŸmeye istinaden bölünerek devredilmesine imkan tanıyor.Â
Rödovans sözleÅŸmeleri, Maden ve Petrol Ä°ÅŸleri Genel Müdürlüğünün izniyle yapılabilecek ve Genel Müdürlük bu sözleÅŸmelere taraf olmayacak.Â
Kanunla, 4 sayılı CumhurbaÅŸkanlığı Kararnamesi ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığına baÄŸlı özel bütçeli Maden ve Petrol Ä°ÅŸleri Genel Müdürlüğünün (MAPEG) kurulması nedeniyle gerekli uyum düzenlemeleri yapılıyor.Â
Ölçü ve ölçü aletlerinin tamir ve ayarlarının yanı sıra muayenelerinin de Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının yetki belgesini taşımayan kiÅŸilerce yapılması yasak olacak.Â
Ölçü aletlerinin muayenelerini veya tamir ve ayarını yapmak için yetkilendirilen servislerin, yetki kapsamındaki hizmetlerde ilgili kanun ve yönetmeliklere aykırı faaliyette bulunması da yasak olacak.Â
Yetkisiz olduÄŸu halde ölçü aletlerinin bakım ve tamirini yapan kiÅŸilere iliÅŸkin idari para cezasının caydırıcı olmaması nedeniyle, yetkisiz bakım ve tamir iÅŸlemlerinin önlenmesi amacıyla düzenleme yapıldı. Buna göre, bu fiillerin iÅŸlenmesi halinde alt ve üst limit belirtilerek, idari para cezalarının ölçü aletine göre nispi/oransal olarak artırımı saÄŸlanarak bu adaletsizliÄŸin önüne geçilecek.Â
Damgası kopmuş, bozulmuş, damga süresi geçmiş ölçü aletini kullanan kişiye, ölçü aletinin türüne ve kullanıldığı işin niteliğine göre 500 lira ile 10 bin lira arasında değişen idari para cezası verilecek. Ayrıca bu ölçü aletlerine el konularak mülkiyeti kamuya geçirilecek.
Yetkisiz olduÄŸu halde, bu düzenleme kapsamına giren ölçü aletlerinin muayenelerini veya tamir ve ayarım yapan kiÅŸiye, 2 bin liradan 10 bin liraya; ayarı doÄŸru olmayan ölçü aletlerini kullanan kiÅŸiye 200 liradan 2 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.Â
Ölçü aletlerinin muayenelerini veya tamir ve ayarını yapmak için yetkilendirilen servislerin, yetki kapsamındaki hizmetlerde ilgili kanun ve yönetmeliklere aykırı faaliyette bulunması halinde 2 bin lira ile 10 bin lira arasında; uluslararası birimler sistemine göre yapılmamış olan veya bu sisteme göre imal edilmiÅŸ olmakla beraber nitelikleri bakımından bu kanun hükümlerine uygun bulunmayan ölçü ve ölçü aletlerini ticaret maksadıyla imal eden, ithal eden, satan, satışa arz eden, satın alan veya bulunduran kiÅŸiye 10 bin lira ile 50 bin lira arasında idari para cezasına hükmolunacak.Â
Damgalanmamış ölçü ve ölçü aletlerini satan, satışa arz eden veya ticari iliÅŸkide kullanan kiÅŸiye 1000 liradan 10 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.Â
Kanuna göre, ölçü aletlerini damgası kopmuÅŸ, bozulmuÅŸ, damga süresi dolmuÅŸ olarak kullananlar, düzenlemenin yürürlüğe girdiÄŸi tarihten itibaren 90 gün içerisinde bu aletler için periyodik muayene baÅŸvurusunda bulunmaları halinde idari para cezasına çarptırılmayacak. Muayene ve damgası yapıldıktan sonra söz konusu ölçü aletlerini kullanabilecek.Â
Kanunla, BOTAŞ’ın uzun dönemli LNG alım satım anlaÅŸmaları kapsamında özellikle Nijerya gibi uzak mesafede yer alan ülkelerden temin ettiÄŸi LNG'nin kimyasal özelliÄŸi gereÄŸi gemilere yüklenen ve gemilerden boÅŸaltılan miktarlar arasında oluÅŸan kayıpların çoÄŸu zaman ilgili kanunla belirtilen yüzde 4'lük orandan fazla olması nedeniyle düzenleme yapıldı. Kanunla, bu oran fiili duruma uygun hale getirilerek yüzde 6'ya çıkarıldı.Â
EPDK YENÄ°DEN YAPILANDIRILACAK
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) teÅŸkilat yapısı, hizmetlerin etkin ve verimli sunulabilmesi için yeniden yapılandırılacak. Mevcut daire baÅŸkanlıklarının görev ve yetkilerinde deÄŸiÅŸiklik yapılacak, Bilgi Ä°ÅŸlem Dairesi kurulacak ve bir adet kadro ihdas edilecek.Â
Kanunla, dağıtıcı lisansları için bayilik teÅŸkilatı, depolama kapasitesi gibi hususlarda düzenleme yapılabilmesine yönelik olarak, "bayi sayısı, depolama kapasitesi konularında sayısal büyüklüklerle sınırlama yapılmaz" ibaresi, Petrol Piyasası Kanunu'nun ilgili maddesinden çıkarıldı.Â
EPDK, petrol piyasasına iliÅŸkin katılma payı veya oluÅŸabilecek kamusal zararların tahsil ve tazmininde yaÅŸanan sorunların önüne geçilebilmesi amacıyla lisans sahiplerinden bu düzenleme kapsamındaki mali yükümlülüklerinin tahsilinde kullanmak üzere teminat mektubu talep edebilecek. Böylece petrol piyasasında kısa süre faaliyet göstererek ve mevzuata aykırı davranışlar gösterme niyetinde olan taraflara karşı caydırıcılık artırılacak.Â
Kanunla, yerli üretici firmaların Türkiye'de ürettiÄŸi ve sattığı ham petrolün piyasa fiyatının altında satılması sorunu gideriliyor.Â
Tüm yerli ham petrol üreticileri teÅŸvik edilecek. Yerli üreticilerin Türkiye'de petrol arama ve üretim konularında daha çok yatırım yapmaları saÄŸlanarak, yerli üretimin artmasına katkıda bulunulabilecek.Â
Kanunla, 26 API gravitesi altındaki petroller için yakın coÄŸrafyada bulunan ağır petrolleri tarif etmekte kullanılan Arap Heavy petrolü, hem her zaman ulaşılabilir olması hem de fiyat dalgalanmalarında daha dengeli davranması sebebiyle "Ras Gharib" yerine Petrol Piyasası Kanunu kapsamına alındı.Â
AKARYAKIT KAÇAKÇILIĞI YÜKSEK CEZALAR GETİRİLDİ
Petrol Piyasası Kanunu'nun "idari para cezaları" baÅŸlıklı maddesi deÄŸiÅŸtirildi.Â
Buna göre, fiiller niteliÄŸi itibarıyla "düzeltme imkanı olan fiiller", "düzeltme imkanı olmayan fiiller" ve "akaryakıt kaçakçılığı kapsamına giren fiiller" olmak üzere sınıflandırılacak. Akaryakıt kaçakçılığı kapsamına giren fiiller için yüksek cezalar öngörüldü.Â
Kaçakçılıkla ilgisi olmayan ve niteliÄŸi itibarıyla düzeltme imkanı bulunan mevzuat ihlalleri için soruÅŸturma açma veya idari para cezası uygulanmadan önce ihtar müessesi getirilecek. Ä°htara raÄŸmen mevzuata aykırı durumunu gidermeyenler için öncelikle geçici durdurma yapılacak, devamında düzeltmeyenler için soruÅŸturma neticesinde idari para cezası uygulanacak.Â
Ä°dari yaptırımlar; tedbirler, lisans iptalleri ve idari para cezalarından oluÅŸacak. Ä°dari para cezaları, tedbirler ve lisans iptallerinin uygulanması, kanunun diÄŸer hükümlerinin uygulanmasına engel oluÅŸturmayacak.Â
Petrol Piyasası Kanunu'na göre yapılan talep veya iÅŸlemlerde, kanuna karşı hile veya yalan beyanda bulunulduÄŸunun tespiti halinde lisans iptal edilecek. Kaçak ürün ikmal edenlerin lisansı da iptal edilecek.Â
Teknik düzenlemelere uygun olmayan ürün ikmal edenler zararı tazmin etmekle yükümlü olacak. Teknik düzenlemelere uygun olmayan akaryakıt ikmali nedeniyle kullanıcıya verilen zarar ve hasarların tazmini hususu, lisans sahibi gerçek ve tüzel kiÅŸilerin lisanslarında ve sözleÅŸmelerinde yer alacak. Mühürlemeye raÄŸmen faaliyetlerini sürdüren kiÅŸiler ile suçun iÅŸleniÅŸine iÅŸtirak eden yetkililer hakkında TCK'nin ilgili hükümleri uygulanacak.Â
Kanunla, Anayasa Mahkemesi kararları doÄŸrultusunda düzenleme de yapıldı.Â
Buna göre, nitelikli fiiller daha ağır cezaya muhatap olacak ÅŸekilde fiili iÅŸleyenlerin, ekonomik kazançlarıyla orantılı olarak nispi idari para cezasını öngörecek ÅŸekilde idari para cezaları yeniden düzenlenecek. Ä°dari para cezaları 110 bin lira ile 3 milyon lira arasında uygulanacak.Â
Bir fiilin iki yıl geçmeden aynı kiÅŸi tarafından tekrar iÅŸlenmesi halinde idari para cezaları iki kat olarak uygulanacak.Â
Verilen idari para cezalarına karşı yargı yoluna baÅŸvurulması, ilgili vergi dairesine idari para cezasına iliÅŸkin banka teminat mektubu verilmesi durumu hariç tahsil iÅŸlemlerini durdurmayacak. Teminat mektubunun miktarı, türü, hangi ÅŸartlarda paraya çevrileceÄŸi ve diÄŸer hususlar Kurumca belirlenecek. Ayrıca cezalar tebliÄŸ tarihinden itibaren bir ay içinde ödenecek.Â
Kanunla lisans sahipleri tarafından eksik harmanlanan her bir metreküp ürün için nispi oranda idari para cezası uygulanmasıyla, yaptırımların hakkaniyetli ve yükümlülüğe uyulması konusunda teÅŸvik edici olması hedefleniyor.Â
Petrol Piyasası Kanunu kapsamında, kanunun yürürlüğe gireceÄŸi tarihten önce iÅŸlenen, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunca (EPDK) idari para cezası henüz uygulanmamış olan ve niteliÄŸi itibarıyla düzeltme imkanı bulunan fiiller için ihtar yapıldıktan sonra, sonuca göre gerekirse soruÅŸturma açılabilecek.Â
Düzenlemenin yürürlüğe girdiÄŸi tarih itibarıyla EPDK kararına baÄŸlanmış ancak tahsilatı tamamlanmamış olan idari para cezaları, iÅŸlenen fiil için Petrol Piyasası Kanunu'yla daha düşük bir idari para cezası uygulanmasının öngörülmesi halinde ilgili vergi dairesince asgari maktu hadden tahsil edilecek. Kısmen veya tamamen tahsil edilen idari para cezalarının iadesi söz konusunu olamayacak.Â
Kaçak akaryakıtla mücadele ile ilgili düzenlemenin kanuna eklendiÄŸi tarih olan 11 Nisan 2013 tarihinden önce kira sözleÅŸmesi veya benzeri ÅŸekilde kullanım hakkı devredilerek lisanslandırılmış tesislerde kaçakçılık fiiline mal sahibinin karışmadığı hallerde tesise iliÅŸkin kısıtlamalar kaldırılacak.Â
Böylelikle kaçakçılık fiillerine iliÅŸkin yürütülen adli ve idari süreçlerde herhangi bir aksama oluÅŸturmaksızın söz konusu tesislerin tekrar lisanslandırılarak petrol piyasası faaliyetlerine dahil edilmesi ve ekonomiye kazandırılması ve mal sahiplerinin kendilerinden kaynaklanmayan durum yüzünden oluÅŸan maÄŸduriyetlerinin giderilmesi amaçlanıyor.Â
SıvılaÅŸtırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Dair Kanun kapsamındaki lisans sahibi kiÅŸilerin, ikincil mevzuata veya lisans hükümlerine ve EPDK kararlarına aykırı davranması halinde, Kurul tarafından belirlenen niteliÄŸi itibarıyla düzeltme imkanı olan fiiller için 30 gün içinde aykırılığı giderecek. Aksi halde geçici durdurma yapılabileceÄŸi ihtar edilecek. Verilen ihtar süresi sonunda mevzuata aykırı durumu devam ettirenlerin ilgili piyasa faaliyeti, 60 gün süreyle geçici olarak durdurulacak.Â
NiteliÄŸi itibarıyla düzeltme imkanı olan fiilin tespit tarihinden itibaren 2 yıl içinde tekrar edilmesi halinde ise ihtar iÅŸlemi uygulanmaksızın ilgili piyasa faaliyeti 60 gün süreyle geçici olarak durdurulacak.Â
Geçici durdurma süresi sonunda da tespit edilen aykırılıklar giderilmezse faaliyetin durdurulmasına devam edilerek, soruÅŸturma baÅŸlatılacak ve gerekli idari yaptırımlar uygulanacak. Geçici durdurma sonrasında, mevzuata aykırı durumun ortadan kalkması halinde geçici durdurma hali sona erdirilecek.Â
Mevzuata, lisans hükümlerine ve EPDK kararlarına aykırı davranılması halinde, niteliÄŸi itibarıyla düzeltme imkanı olmayan fiiller ile Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'nda belirtilen akaryakıt kaçakçılığına iliÅŸkin fiiller için ilgililer hakkında EPDK tarafından doÄŸrudan idari soruÅŸturma baÅŸlatılarak, gerekli yaptırımlara karar verilecek.Â
Lisans sahibinin ilgili piyasa faaliyeti, niteliÄŸi itibarıyla düzeltme imkanı olmayan ve kötü niyet veya tehlikeli eylem sonucunu doÄŸuran fiilleri nedeniyle EPDK tarafından geçici olarak durdurulabilecek.Â
Lisans almaksızın lisansa tabi bir faaliyet gösterildiÄŸinin tespiti halinde tesisler, lisans alınıncaya veya lisans gerektirmeyen faaliyet gösterecek hale getirilinceye kadar mühürlenecek ve ilgililer hakkında soruÅŸturma baÅŸlatılacak.Â
OTOGAZ Ä°STASYONLARINA YÖNELÄ°K YAPTIRIMLARÂ
Lisansa tabi faaliyetlerin lisans alınmaksızın yapılması, eÅŸit durumdaki alıcılara (kategorilere), eÅŸit hak ve yükümlülük tanıma, farklı ÅŸartlar uygulamama hükmünün ihlal edilmesi, sahip olunan lisansın verdiÄŸi haklar dışında faaliyet gösterilmesi durumlarında, otogaz bayilik faaliyetinde bulunanlar dışındaki sorumlulara, 500 bin liradan az olmamak ve 10 milyon lirayı geçmemek üzere ceza verilecek.Â
Lisans alınmaksızın bayilik faaliyetinin yapılması, otogaz bayilik lisansı sahiplerince lisansın verdiÄŸi haklar dışında faaliyet gösterilmesi durumlarında da sorumlulara, 100 bin liradan az olmamak ve 500 bin lirayı geçmemek üzere ceza uygulanacak.Â
PETROL STOKU TUTMA YÃœKÃœMLÃœLÜĞÜÂ
Petrol Piyasası Kanunu'nun ilgili maddesi uyarınca ulusal petrol stoku tutma yükümlülüğü bulunan lisans sahiplerine, tespit tarihinde eksik tutulan her bir ton ürün için 250 lira ceza verilecek. Eksik tutulan stok miktarının hesabında ton küsuratı dikkate alınmayacak. Bu kapsamda uygulanan para cezası, ulusal petrol stokunun tamamlayıcı kısmının finansmanı için kullanılacak.Â
Ceza uygulanan bir fiilin 2 yıl geçmeden aynı kiÅŸi tarafından tekrar iÅŸlenmesi halinde idari para cezaları 2 kat artırılarak uygulanacak.Â
Petrol Piyasası Kanunu'nun "petrol stokları" başlıklı maddesinin hükümlerine göre yürütülen idari işlemler, lisans sahibinin EPDK'ye bildirdiği Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) adresine tebliğ edilecek. Söz konusu kuruma bildirilen KEP adresine tebligatın zorunlu bir sebeple yapılamaması halinde kuruma bildirilen adrese yapılan bildirim tebligat yerine geçecek.
Petrol Piyasası Kanunu kapsamında verilen para cezaları tebliÄŸ tarihinden itibaren 1 ay içinde ödenecek. Süresinde ödenmeyen idari para cezaları, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri gereÄŸince tahsil edilmek üzere ilgili vergi dairesine gönderilecek.Â
Kanunla, LPG Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanunu'nda DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Dair Kanun'a geçici madde eklendi.Â
Buna göre, maddenin yürürlüğe girdiÄŸi tarihten önce iÅŸlenen ve EPDK tarafından idari para cezası henüz uygulanmayan ve niteliÄŸi itibarıyla düzeltme imkanı bulunan fiiller için lisansı devam edenlere, mevzuata aykırı durumlarını giderebilmeleri için imkan tanınacak, giderilmemesi halinde ise soruÅŸturma açılacak.Â
Düzenlemenin yürürlüğe girdiÄŸi tarih itibarıyla EPDK kararına baÄŸlanmış ancak tahsilatı tamamlanmamış olan idari para cezaları, iÅŸlenen fiil için LPG Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanunu'nda DeÄŸiÅŸiklik Yapılmasına Dair Kanun ile beraber daha düşük bir idari para cezası uygulanmasının öngörülmesi halinde, ilgili vergi dairesince asgari maktu hadden tahsil edilecek. Kısmen veya tamamen tahsil edilen idari para cezaları iade edilmeyecek.Â
Kanunla, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Ãœretimi Amaçlı Kullanımına Ä°liÅŸkin Kanun'da yapılan deÄŸiÅŸiklikle, tamamı yenilenebilir olmak üzere birden fazla enerji kaynağından elektrik üretilmesi amacıyla kurulan tesislerde üretilerek sisteme verilen net enerji miktarının Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması'ndan (YEKDEM) faydalanmasına iliÅŸkin, usul ve esasların EPDK tarafından düzenlenmesi amaçlanıyor.Â
Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Ãœretimi Amaçlı Kullanımına Ä°liÅŸkin Kanun'da yapılan deÄŸiÅŸiklikle yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerinde, ilave kapasite artışının önünün açılmasıyla enerji piyasasında artan YEKDEM maliyetinin tüketicilere yansımasının önüne geçilmesi hedefleniyor.Â
Kanuna göre, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisi kurmak amacıyla alınan lisanslar kapsamındaki tesisler için lisanslarında belirlenen sahaların dışına çıkılmaması ve TEÄ°AÅž veya ilgili dağıtım ÅŸirketinden alınan tadil kapsamındaki baÄŸlantı görüşünün olumlu olması halinde kapasite artışı, modernizasyon, yenileme yatırımları ve tadilatlara izin verilecek.Â
Birden çok kaynaklı elektrik üretim tesisleri ile üretim faaliyetinde bulunacak tüzel kiÅŸilerin ön lisans ve lisanslarının verilmesi, tadili, sona erdirilmesi, iptali, süreleri, süre uzatımı, yenilenmesi ve lisans kapsamındaki hak ve yükümlülüklerin askıya alınması ile bu tüzel kiÅŸilerin piyasa faaliyetlerine iliÅŸkin usul ve esaslar, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun çıkaracağı yönetmelikle düzenlenecek.Â
Orman Kanunu kapsamındaki devlet ormanları ile Milli Parklar Kanunu kapsamındaki alanlarda yapılacak olan, enerji iletim/dağıtım tesislerinin emniyet alanları içinde kalan sahalar ile bu tesislerin yapımı, bakımı, onarımı ve ulaşımı için gerekli olan alanların ilgili mevzuata göre alınması gereken izin ve iÅŸlemleri, müracaat tarihinden itibaren, ilgili kurum ve kuruluÅŸlar tarafından 60 gün içinde sonuçlandırılacak. Alınması gereken arazi izin bedeli, baÅŸkaca bir indirim yoksa yüzde 50 indirimli uygulanacak.Â
49 yıllık kesin izin süresi sonunda, yükümlülüklerinin tamamını yerine getirmiÅŸ, taahhüt senetlerine uygunluk saÄŸlamış, enerji üretim, iletim ve dağıtım tesislerine ait izin ve iÅŸlemleri, talep edilmesi halinde son ödenen arazi izin bedeli, Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden deÄŸerleme oranında artırılmak suretiyle 99 yıla kadar uzatılacak.Â
1 Ocak 2018'den önce orman vasfındaki sahalarda tesis edilmesine raÄŸmen orman izin iÅŸlemleri tamamlanmamış olan enerji üretim, iletim, dağıtım tesisleri, düzenlemenin yürürlüğe girdiÄŸi tarihten itibaren 1 yıl içinde ilgili mevzuat hükümleri kapsamında baÅŸvuru tarihindeki tüm bedeller ödenerek izinli hale getirilecek. Bu izinler için geçmiÅŸ yıllara ait herhangi bir bedel alınmayacak.Â
Nükleer Düzenleme Kurumunun TeÅŸkilat ve Görevleri ile Bazı Kanunlarda DeÄŸiÅŸiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca, yetkilendirilen tüzel kiÅŸiler, tesisi oluÅŸturan yapı, sistem ve bileÅŸenlerin inÅŸa, imalat ve montaj süreçleri ile saha araÅŸtırmalarının denetimine yönelik olarak, Nükleer Düzenleme Kurumu tarafından yetkilendirilen özel hukuk tüzel kiÅŸilerinden Kurumun belirlediÄŸi usul ve esaslar kapsamında ayrıca denetim hizmeti alacak.Â
LÄ°SANSI GEÇERLÄ° OLMAYAN NÃœKLEER TESÄ°SLERE CEZAÂ
Kanunla, nükleer enerji ve iyonlaÅŸtırıcı radyasyona iliÅŸkin ceza hükümleri ve idari yaptırımlar da düzenlendi.Â
Buna göre, nükleer tesis, radyasyon tesisi veya radyoaktif atık tesisini geçerli lisansı olmadan iÅŸletenler 4 yıldan 8 yıla kadar hapis ve 5 bin gün adli para cezasıyla, radyasyon uygulamalarını geçerli lisansa sahip olmadan yürütenler 1 yıldan 4 yıla kadar hapis ve bin gün adli para cezasıyla, Nükleer Düzenleme Kurumundan izin alınması gereken faaliyetleri geçerli izne sahip olmaksızın yürütenler 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 3 bin gün adli para cezası ile cezalandırılacak.Â
Faaliyete iliÅŸkin yükümlülükleri sona ermeden, faaliyetin yürütüldüğü yeri veya tesisi, nükleer maddeyi, radyoaktif kaynağı veya radyoaktif atığı sahipsiz kalacak ÅŸekilde terk edenlere ise 3 yıldan 8 yıla kadar hapis ve 5 bin gün adli para cezası uygulanacak.Â
Enerji VerimliliÄŸi Kanunu kapsamında ÅŸirketlere tanınan yetki süresi 3 yıldan 5 yıla çıkarılacak.Â
Ayrıca verimlilik artırıcı proje destekleri için belirlenen 1 milyon lira tutarındaki proje bedeli limiti, CumhurbaÅŸkanı'nca en fazla 5 katına kadar, yüzde 20 olarak belirlenen destek oranı ise CumhurbaÅŸkanı tarafından en fazla 2 katına kadar artırılabilecek.Â
Nükleer madde, radyoaktif kaynak ve radyoaktif atıkları; zimmet, yağma, hırsızlık, dolandırıcılık suçları veya başka bir hukuka aykırı davranış ile elde eden kişilere, fiil daha ağır bir cezayı gerektiren ayrı bir suç teşkil etmediği takdirde 5 yıldan 15 yıla kadar hapis ve 10 bin gün adli para cezası verilecek.
Nükleer madde, radyoaktif kaynak veya radyoaktif atıkların kaybolmasına, çalınmasına veya yetkisiz kişilerin eline geçmesine ihmal göstererek veya dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı olarak neden olan kişiler, 2 yıldan 5 yıla kadar hapisle cezalandırılacak.
Ä°stisnai haller dışında radyoaktif atıklar veya kullanılmış yakıtları Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisine sokan kiÅŸilere, 5 yıldan 10 yıla kadar hapis ve 5 bin gün adli para cezası uygulanacak.Â
NÃœKLEER TESÄ°SLERE SABOTAJA 15 YILA KADAR HAPÄ°SÂ
Nükleer tesisler, radyasyon tesisleri, radyoaktif atık tesisleri ile nükleer madde, radyoaktif kaynak veya radyoaktif atıklara ve bunlara iliÅŸkin yazılımlara karşı yetkisiz müdahalede bulunan, sabote eden, saldıran veya zarar veren kiÅŸilere, 5 yıldan 15 yıla kadar hapis ve 10 bin gün adli para cezası verilecek.Â
Nükleer tesis, radyasyon tesisi veya radyoaktif atık tesisini cebir veya tehdit kullanarak ya da hukuka aykırı baÅŸka bir davranışla ele geçiren, zapteden veya kontrolü altına alan kiÅŸiler, 12 yıldan 20 yıla kadar hapisle cezalandırılacak.Â
Nükleer silah ya da nükleer veya radyolojik patlayıcı cihaz imal eden, radyoaktif maddeleri bu amaçla bulunduran, ticaretini yapan, kullanan veya kullanımını yaygınlaÅŸtıran kiÅŸilere, 25 yıldan 30 yıla kadar hapis cezası uygulanacak.Â
ÖRGÃœT HALÄ°NDE Ä°ÅžLENÄ°RSE CEZA BÄ°R KATI ARTIRILACAKÂ
Bu suçların, gerçek veya tüzel kiÅŸiyi, uluslararası bir örgütü veya bir devleti, bir eylemi yapmaya veya yapmaktan kaçınmaya zorlamak amacıyla gerçekleÅŸtirilmesi halinde verilecek ceza, eylemin ve fiilin ağırlığına göre yarısından 2 katına kadar; bu fiillerin bir örgüt faaliyeti çerçevesinde iÅŸlenmesi halinde verilecek ceza, eylemin ve fiilin ağırlığına göre yarısından bir katına kadar artırılacak. Bu fiillerin iÅŸlenmesiyle herhangi bir kiÅŸinin saÄŸlığının ciddi bir biçimde bozulmasına, ölümüne veya mülke ve çevreye karşı önemli zarara sebebiyet verilmesi durumunda verilecek ceza, eylemin ve fiilin ağırlığına göre yarısından bir katına kadar yükseltilecek.Â
Radyoaktif maddelerin, Türk Ceza Kanunu'nda düzenlenen kasten öldürme, kasten yaralama, çevrenin kasten kirletilmesi suçlarının iÅŸlenmesinde kullanılması halinde verilecek ceza, eylemin ve fiilin ağırlığına göre yarısından 2 katına kadar artırılacak.Â
Nükleer Düzenleme Kurumu adına denetimle görevli kişilerin görevlerini yapmasını engellemek amacıyla cebir veya tehdit kullanan kişiler, fiil daha ağır bir
cezayı gerektiren ayrı bir suç teÅŸkil etmediÄŸi takdirde TCK uyarınca cezalandırılacak.Â
Ä°DARÄ° PARA CEZALARIÂ
Nükleer Düzenleme Kurumu, bir nükleer tesisin geçerli lisans olmaksızın iÅŸletilmesi durumunda, tesisin niteliÄŸi yönetmelikle belirlenmek suretiyle 1 milyon 500 bin ila 75 milyon lira, radyoaktif atık tesisleri ve radyasyon tesislerinin geçerli bir lisansa sahip olmaksızın iÅŸletilmesi durumunda 750 bin ila 7 milyon 500 bin lira, radyasyon uygulamalarının geçerli bir lisansa sahip olmaksızın yürütülmesi durumunda 15 bin ila 150 bin lira ceza verebilecek.Â
Ä°zin veya onay alınması gereken faaliyetlerden tesislere iliÅŸkin olanların izin veya onay alınmaksızın yürütülmesi durumunda 75-350 bin lira, yetki belgesi alınması gereken faaliyetlerin yetki belgesi alınmaksızın yürütülmesi halinde 2-75 bin lira ceza uygulanacak.Â
Nükleer tesislere iliÅŸkin ikincil mevzuat veya yetki koÅŸullarına, Nükleer Düzenleme Kurumu kararlarına ve talimatlarına aykırı hareket edildiÄŸinin saptanması veya sınırlarının aşılması halinde 150 bin ila 1 milyon 500 bin lira, radyoaktif atık tesisleri ve radyasyon tesislerine iliÅŸkin ikincil mevzuat veya yetki koÅŸullarına, Kurum kararlarına ve talimatlarına aykırı hareket edildiÄŸinin saptanması veya sınırlarının aşılması halinde 75-350 bin lira, diÄŸer faaliyetlere iliÅŸkin ikincil mevzuat veya yetki koÅŸullarına, Kurum kararlarına ve talimatlarına aykırı hareket edildiÄŸinin saptanması veya sınırlarının aşılması halinde 2-15 bin lira ceza verilecek.Â
Yetkilendirme baÅŸvuruları veya yetkilendirme sonrasında yetkilendirilen kiÅŸi tarafından Nükleer Düzenleme Kurumuna gerçeÄŸe aykırı belge sunulması veya yanıltıcı bilgi verilmesi veya yetkilendirme yapılmasını etkileyecek yetki koÅŸullarındaki deÄŸiÅŸikliklerin bildirilmemesi halinde ceza hükümleri saklı kalmak kaydıyla, nükleer tesisler için yetkilendirilen kiÅŸiye 1 milyon 500 bin ila 75 milyon lira, radyoaktif atık tesisleri ve radyasyon tesisleri için 750 bin ila 7 milyon 500 bin lira, diÄŸer faaliyetler için 15-150 bin lira ceza uygulanacak.Â
Aykırılıkların verilen süre içerisinde giderilmemesi halinde idari para cezaları, her defasında bir önceki cezanın 2 katı tutarında uygulanacak. Gerçek dışı belgenin, yanıltıcı bilginin veya yetki koÅŸullarındaki deÄŸiÅŸikliÄŸin yetkilendirmeye esas teÅŸkil etmesi ve düzeltilmesinin mümkün olmadığının tespiti halinde ise idari para cezasına ek olarak yetki askıya alınacak, kısıtlanacak veya iptal edilecek.Â
Ä°dari para cezalarına karşı 30 gün içerisinde idare mahkemelerinde dava açılabilecek. Ä°dari para cezası uygulanmasını gerektirir fiillerin 5 yıl içinde tekrarı halinde, her bir fiil için idari para cezası bir kat artırılarak uygulanacak.Â
Türkiye Cumhuriyeti egemenlik alanı içinde nükleer santral iÅŸletenler ile nükleer santral dışındaki tesis ve uygulamalarda radyoaktif atık üreten kiÅŸiler, belirlenecek tutarda radyoaktif atık yönetimi ve iÅŸletmeden çıkarma özel hesaplarına ayrı ayrı ödeme yapacak. Özel hesaplar adına tahsil edilen gelirler, amacı dışında kullanılamayacak.Â