Nobel ödülü uykuda yakaladı

ÖDÜLÜ BEKLEMİYORDUM

Ödül komitesi telefon ettiğinde uykuda olduğunu ve ödülü kazanmayı  beklemediğini ifade eden Sims, “Aslında iki kez arandık ve eşim telefonun  konuşma butonunu bulamadığı için tekrar uyumaya gittik” dedi.

Çalışmasında mevcut finansal karmaşanın çözümüne yardımcı olabilecek  kolay bir yol bulunmadığını belirten Sims, “Basit bir cevabım yok, ancak benim  kullandığım ve Tom'un geliştirdiği yöntemler bu karmaşadan çıkmanın yollarını  bulmanın temelini oluşturuyor” diye konuştu.

Kendisi ve Sargent'in, politika değişikliklerinin ve ekonomik sistemdeki  şokların etkisini değerlendirmek için 1970'li yıllarda bağımsız olarak yaptıkları  çalışmadaki yöntemlerinin küresel krize hızlı ya da basit çözümler sunmadığı  uyarısında bulunan Sims, “Basit bir cevabım olsaydı bunu bütün dünyaya  yayardım” dedi.

Sims, şu anda finansal piyasalardaki karışıklık gözönüne alındığında  Sargent ile paylaşacağı 1,5 milyon dolarlık ödülünün yarısını nasıl  değerlendireceği sorusuna, “İlk olarak bir süre nakit olarak tutacağım sanırım”  yanıtını verdi.
         
ÇALIŞMA NE ANLAMA GELİYOR?
         
İsveç Bilimler Akademisinin açıklamasına göre, Sargent ve Sims, “faiz  oranlarındaki geçici yükselişin ya da vergi kesintilerinin gayri safi yurtiçi  hasıla (GSYH) ve enflasyon gibi makroekonomik değişkenleri nasıl etkilediğini,  bir merkez bankasının enflasyon hedefinde daimi değişikliğe gitmesi ya da bir  hükümetin bütçe dengesi için amacını değiştirmesi halinde ne olacağını”  araştırdı.

Sargent ve Sims, bu sorulara ve GSYH, enflasyon, istihdam ve yatırımlar  gibi farklı makroekonomik değişkenler ve ekonomi politikası arasındaki  rastlantısal ilişki konusunda diğer sorulara yanıt bulmak için yöntemler  geliştirdi.

İkilinin araştırmasına göre, bu vakalar genellikle iki yönlü ilişki  biçiminde gelişiyor, yani politika ekonomiyi, aynı zamanda ekonomi de politikayı  etkiliyor. Özel sektörün gelecekte ekonomik faaliyete ilişkin beklentisi ve  politika, ücretler, tasarruf ve yatırımlar konusundaki kararları etkiliyor. Eş  zamanlı olarak, ekonomik-politika kararları özel sektörde gelişmeler konusundaki  beklentiler tarafından etkileniyor.

Sargent ve Sims'in yöntemleri, bu rastlantısal ilişkinin saptanmasında  uygulanabilir ve beklentilerin rolünü açıklayabilir. Bu, ayrıca beklenmedik  politika önlemlerinin yanı sıra sistematik politika değişikliklerinin etkilerini  tespit etmeyi mümkün kılabilir.
         
Thomas Sargent kimdir?
         
Pasedana'da Temmuz 1943'de dünyaya gelen Sargent, 1964 yılında  Berkeley'deki California Üniversitesi'nden mezun oldu ve 1968 yılında Harvard  Üniversitesi'nde doktorasını tamamladı.

Makroekonomi, para ekonomisi ve zaman serileri ekonometri alanlarında  uzmanlaşan Sargent, “rasyonel beklentiler devriminin liderlerinden biri” ve  sayısız çığır açan makalenin yazarı olarak biliniyor.

1970'li yıllarda yazdığı bir dizi makalede, yapısal makroekonomik  modellerin nasıl oluşturulabileceğini, çözülebileceğini ve hesaplanabileceğini  gösteren Sargent'in yaklaşımı özellikle ekonomi politikasının analizinde, aynı  zamanda makroekonometrinin diğer alanlarında ve ekonomik araştırmada kullanıldı.

Sargent, yapısal makroekonometrinin ekonomi politikasında daimi  değişiklikleri analiz etmede nasıl kullanılabileceğini gösterirken, bu yöntemin,  hanehalkları ve şirketler beklentilerini ekonomik gelişmelere uygun olarak  ayarladıklarında makroekonomik ilişkinin çalışmasında uygulanabileceği  belirtildi.

Şu anda New York Üniversitesi'nde profesör olarak çalışan Sargent, birçok  ülkenin ilk başta yüksek enflasyon politikası uygulama eğiliminde olduğu, ancak  eninde sonunda ekonomi politikalarında sistematik değişikliğe gittiği ve düşük  enflasyon politikasına döndüğü 2. Dünya Savaşı sonrası dönemi inceledi.
         
Chrıstopher Sims
         
Sims ise Ekim 1942'de doğdu ve doktorasını 1968 yılında Harvard  Üniversitesi'nde yaptı.

Harvard Üniversitesi, Minnesota Üniversitesi, Yale Üniversitesi ve 1999  yılından bu yana da Princeton Üniversitesi'nde çalışan Sims, 1989 yılından bu  yana Ulusal Bilimler Akademisi ve 1988 yılından bu yana da Amerika Bilim ve Sanat  Akademisi üyeliğini yapıyor.

Sims, 1980 yılında yazdığı “Makroekonomiler ve Gerçek” adlı makalesinde  makroekonomik verilerin analizinde yeni bir yöntemi tanıttı.

Beklentilerin önemini vurgulamada Sargent ile aynı fikirde olan Sims,  ekonominin, ekonomi politikasındaki geçici değişiklikler ve diğer unsurlar  tarafından nasıl etkilendiğini analiz etmede “vektör özbağlanımı” temel alınan  bir yöntem geliştirdi. Sims ve diğer araştırmacılar bu yöntemi, bir merkez  bankasının belirlediği faiz oranındaki yükselişin etkilerini incelemede  kullandı.

NOBEL EKONOMİ ÖDÜLÜ İLE İLGİLİ BAZI GERÇEKLER

İlk kez 1969 yılında verilen Nobel Ekonomi Ödülü, 2010 yılına kadar 42 kez verilirken, 67 kişi bu ödüle layık görüldü. Geçen yıla kadar Nobel Ekonomi Ödülü'nde 22 ödül tek bir kişiye giderken, 15 ödül ikişer kişi, 5 ödül ise üçer kişi tarafından paylaşıldı.

Nobel Ekonomi Ödülü'nü 1972 yılında 51 yaşındayken kazanan Kenneth J. Arrow, şimdiye kadar bu ödülü kazanan en genç kişi olarak kayıtlara geçti. Aynı ödülü 2007 yılında 90 yaşındayken alan Leonid Hurwicz ise bu ödüle layık görülen en yaşlı kişi oldu. Hurwicz, aynı zamanda Nobel ödüllerinin dağıtıldığı bütün alanlarda bu ödüle hak kazanan en yaşlı kişi unvanına da sahip bulunuyor.

Jan Tinbergen 1969 yılında Nobel Ekonomi Ödülü'nü alırken, kardeşi Nikolaas Tinbergen 1973 yılında Nobel Tıp Ödülü'nü aldı.

Gunnar Myrdal 1974 yılında Nobel Ekonomi Ödülü'ne layık görülürken, eşi Alva Myrdal 1982 yılında Nobel Barış Ödülü'nü kazandı.

2011 yılından ödülün ilk olarak verildiği 1969 yılına doğru Nobel Ekonomi Ödülü'nün kazananların listesi şöyle:

2011- Thomas Sargent ve Christopher Sims

2010- Peter Diamond, Dale Mortensen ve Christopher Pissarides

2009- Elinor Ostrom ve Oliver Williamson

2008 - Paul Krugman

2007 - Leonid Hurwicz, Eric S. Maskin, Roger B. Myerson

2006 - Edmund S. Phelps

2005 - Robert J. Aumann, Thomas C. Schelling

2004 - Finn E. Kydland, Edward C. Prescott

2003 - Robert F. Engle III,Clive W.J. Granger

2002 - Daniel Kahneman, Vernon L. Smith

2001 - George A. Akerlof, A. Michael Spence, Joseph E. Stiglitz

2000 - James J. Heckman, Daniel L. McFadden

1999 - Robert A. Mundell

1998 - Amartya Sen

1997 - Robert C. Merton, Myron S. Scholes

1996 - James A. Mirrlees, William Vickrey

1995 - Robert E. Lucas Jr.

1994 - John C. Harsanyi, John F. Nash Jr., Reinhard Selten

1993 - Robert W. Fogel, Douglass C. North

1992 - Gary S. Becker

1991 - Ronald H. Coase

1990 - Harry M. Markowitz, Merton H. Miller, William F. Sharpe

1989 - Trygve Haavelmo

1988 - Maurice Allais

1987 - Robert M. Solow

1986 - James M. Buchanan Jr.

1985 - Franco Modigliani

1984 - Richard Stone

1983 - Gerard Debreu

1982 - George J. Stigler

1981 - James Tobin

1980 - Lawrence R. Klein

1979 - Theodore W. Schultz, Sir Arthur Lewis

1978 - Herbert A. Simon

1977 - Bertil Ohlin, James E. Meade

1976 - Milton Friedman

1975 - Leonid Vitaliyevich Kantorovich, Tjalling C. Koopmans

1974 - Gunnar Myrdal, Friedrich August von Hayek

1973 - Wassily Leontief

1972 - John R. Hicks, Kenneth J. Arrow

1971 - Simon Kuznets

1970 - Paul A. Samuelson

1969 - Ragnar Frisch, Jan Tinbergen

     �