Nobel kutlaması Yellen’in evinde

Ödül alanlardan Shiller’in Janet Yellen’in eşi George Akerlof ile birlikte kitap yazması, ‘Kutlamalar Yellen’in evinde’ yorumlarına neden oldu.

NOBEL Ekonomi Ödülü bu yıl üç Amerikalı’ya gitti. Son beş yıldır tüm Nobel Ekonomi Ödülü bahislerinde adı geçen ünlü ekonomist Robert Shiller ödülü yurttaşları Eugene Fama ve Lars Peter Hansen ile paylaştı. 1.2 milyon doları paylaşacak olan ekonomistlerden Shiller, davranışsal ekonomi modeli ile kriz eleştirisiyle öne çıkarken Fama ise etkin piyasa modelinin kurucusu. Shiller’in ayrı bir önemi daha bulunuyor. Shiller, ABD Merkez Bankası FED’in 1 Ocak’tan itibaren başkanlık koltuğuna oturacak Janet Yellen’in eşi George Akerlof ile ‘Animal Spirits’ adını taşıyan bir kitap yayımlamıştı.

KONUT BALONUNU UYARDI

Bu üç profesörle birlikte Nobel Ekonomi Ödülü geniş bir fotoğrafa verilmiş oldu. Shiller oldukça popüler bir ekonomist. Yellen’in kocasıyla kitap yazmış olmasının yanı sıra Case-Shiller konut endeksi ve ‘konut balonu’ konusundaki uyarılarıyla dünyaca ünlü. Bu endeks ABD’de gayrimenkul fiyatlarının 2000 yılından 2006 yılına ikiye katlandığını ortaya çıkarmış, daha sonra bu fiyatlar 2008 krizinde yüzde 35 düşmüştü. Shiller yatırımcıların irrasyonel kararlar verebildiğini bunun da hisselerden gayrimenkullere kadar birçok varlıkta balona yol açtığını belirtmişti. Nobel ödülünü alan bir diğer isim Eugene Fama ise iktisat çevrelerince ‘modern finansın babası’ olarak anılıyor.

Fama ve Shiller tamamen zıt görüşlü iki ekonomist

EKONOMİST ve yazar Uğur Gürses, Nobel Ekonomi Ödülü alanları şöyle değerlendirdi: ‘Etkin Piyasa Hipotezi’ni geliştiren Chicago Üniversitesi’nden Prof. Eugene Fama, ‘Nobel’i kim kazanır’ sorusuna verilen yanıtların başında adı söylenen bir ekonomist idi. Özellikle kriz koşullarındaki tartışmalarda güncel hale geldi. ‘Etkin Piyasa Hipotezi’, finansal piyasaların yeterli haber ve bilgiye sahip olduğunu, herhangi bir anda işlem gören hisse senedi ya da tahvil fiyatının bilinen tüm haber ve bilgiyi içerdiğini savunur. Herkesin bildiği haber ya da bilgi ile diğerlerine görece yüksek bir kazanç ya da düşük bir kayıp sağlanamaz. ‘Etkin Piyasa Hipotezi’ne yönelik eleştiriler de davranışsal ekonomi alanından geliyor ve bunun temsilcisi de ödülü kazanan diğer ekonomist Prof. Robert J. Shiller. Malum davranışsal ekonomide, bireylerin rasyonel karar verdiklerine ilişkin bir yaklaşımı temel alan klasik ekonomistlerden farklı olarak, bireylerin her zaman rasyonel davranış ya da karar alma süreçlerine sahip olmadıkları savunulur. Bireylerin bir haber ya da bilgiyi algılama, anlama ve düşünce oluşturma sürecinde, bazen temkinli, bazı durumlarda coşkulu, aşırı tepkili ya da aşırı güvenli davranabildikleri ileri sürülür.