Niyet mektubu açıklandı

IMF Ä°cra Direktörleri Kurulu tarafından onaylanan Türkiye'nin dördüncü gözden geçirmeye iliÅŸkin 5 Nisan 2003 tarihli Ek Niyet Mektubu'nda, Hükümet'in amacının, istikrarlı bir makro ekonomik ortam saÄŸlayarak ve temel yapısal reformları uygulayarak, Türkiye'nin kalkınma potansiyelini harekete geçirmek olduÄŸu bildirildi.Devlet Bakanı Ali Babacan ile Merkez Bankası BaÅŸkanı Süreyya Serdengeçti'nin imzalarını taşıyan 46 maddelik mektupta, enflasyonla mücadele politikasına devam edileceÄŸi belirtilirken, 23 Mart'ta Meclis'ten güvenoyu alan 59. Hükümet'in, program uygulamalarına hızla devam edeceÄŸi vurgulandı. Mektupta şöyle denildi: "Hükümetimizin temel amaçları, enflasyonla mücadele, borç yükünün azaltılması ve sürdürülebilir hızlı büyümedir. Enflasyondaki düşüşü sürdürmek konusunda kararlıyız ve ekonomide hızlı büyüme imkanını dahada artırmak için enflasyonla mücadele politikasına devam edeceÄŸiz. 2003 yılı için belirlenen GSMH'nın yüzde 6.5'i kadarlık kamu sektörü faiz dışı fazla hedefi, hem programımıza olan güveni artırmak, hem de yüksek seviyedeki net kamu borcunun GSMH'ya oranını düşürmek için büyük önem taşımaktadır. 2004 yılında ve orta vadede, GSMH'nın yüzde 6.5'i kadarlık kamu sektörü faiz dışı fazla hedefimizi korumaya kararlıyız. Borçların düşürülmesi imkanları ciddi anlamda iyileÅŸme gösterirse, Fon ile yakınistiÅŸare içinde ve kamu borcu rasyosunu Maastricht AnlaÅŸması ile öngörülen seviyelere düşürme hedefimizle uyumlu olmak kaydıyla, faiz dışı fazla hedefinin deÄŸiÅŸtirilmesi yoluna gidilebilecektir."KÄ°T'LERDEKÄ° ATIL Ä°STÄ°HDAMMektupta, bazı yapısal taahhütlerin, erken seçim, hukuki süreç veya Hükümet'in karşı karşıya kaldığı zaman darlığı nedenleriyle yerine getirilemediÄŸi belirtilirken, bunlar şöyle sıralandı: "KÄ°Tlerdeki atıl istihdamın 3'te 2'sinin, Ekim sonuna kadar ortadan kaldırılmasına iliÅŸkin yapısal performans kriterinin yanı sıraPamukbank'ın ve Yapı Kredi Bankası'ndaki sahiplik sorununun çözüme kavuÅŸturulmasına, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu TMSF'nin kredi portföyünün bir kısmı için satışa çıkılmasına, vergi idaresi reformunailiÅŸkin çeÅŸitli unsurlara, Türk Telekom için bir özelleÅŸtirme planınınkabulüne, kamu yöneticileri ve memurlar için etik kuralları belirleyenkanunun Meclis'ten geçirilmesine, KÄ°T yönetiÅŸiminin iyileÅŸtirilmesine yönelik kanunun Meclis'e sunulmasına, Ä°cra ve Ä°flas Kanunu'na iliÅŸkin kapsamlı reformların Meclis'ten geçmesine, net borç verme kalemi için 2003 yılı taslak bütçesinde ödenek ayrılmasına (sadece bir kısmı karşılanmıştır) ve toplam kamu istihdamının üçer aylık periyotlarla izlenmesi sisteminin uygulamaya konmasına iliÅŸkin yapısal kriterler bulunmaktadır. Bu geliÅŸmelere raÄŸmen yapısal reform gündemine baÄŸlı kalınacak olup, önümüzdeki dönemde bu alanda hızlı ilerleme kaydedilmesine çalışılacaktır."ATIL Ä°STÄ°HDAM2003 Ocak sonu itibariyle, atıl istihdam konusunda Ekim 2002 sonu için belirlenmiÅŸ bulunan 30 bin 600 kiÅŸilik hedefin 10 binin altında kaldığının belirtildiÄŸi mektupta, ilk etapta bu ara hedefin gerçekleÅŸtirilebilmesi ve daha sonra revize edilmiÅŸ hedef olan 45 bin 800 atıl KÄ°T kadrosunun, 2003 yılı Aralık ayı sonuna kadar ortadan kaldırılabilmesi için izlenecek güçlendirilmiÅŸ bir plan hazırlandığı ifade edildi. Mektupta, atıl istihdam konusunda şöyle denildi:  ''26 Mart 2003 tarihinde Hükümet, KÄ°T yöneticilerinin kendi kuruluÅŸlarındaki atıl istihdam sorunlarını çözmelerini saÄŸlamak üzere kamu sektörü işçilerinin emekliliÄŸine yönelik olarak varolan kısıtlamaları kaldıran bir düzenlemeyi kabul etmiÅŸtir. Bu düzenlemeninatıl kadroları azaltma yönündeki etkisinin, 2003 Ocak ayı sonundan itibaren kümülatif olarak 2003 Haziran sonuna kadar 9 bin 900, Eylül ayı sonuna kadar 19 bin 400, Aralık sonuna kadar ise 25 bin 74 olacağına inanılmaktadır. EmekliliÄŸe hak kazanmış olanların sayısı, bazı KÄ°T'lerde atıl kadro sayısından daha fazla, bazı KÄ°T'lerde ise daha azdır. (Bu uyumsuzluk 5 bin 25 işçi için söz konusudur). Her bir KÄ°T'te hedefe ulaşılabilmesini teminen, atıl olup emekliliÄŸe hak kazanmayan işçiler, (nitelikleri elverdiÄŸi takdirde) atıl kadro sayısından daha fazla sayıda işçinin emekli olduÄŸu, dolayısıyla kadro açığı olan KÄ°T'lere nakledilecektir.  Düzenlemelerdeki deÄŸiÅŸiklik ve atıl kadroların 2003 yılı sonuna kadar ortadan kaldırılmasının tamamlanmasına iliÅŸkin niyet, kamuya açıklanacaktır. BoÅŸalan atıl kadrolar, kalıcı biçimde iptal edilecektir. Bu kararın uygulanabilmesi için toplam kamu sektörü istihdamının 3'er aylık periyotlarla izlenmesi sistemi, 2003 yılı Mayıs ayı ortasına kadar tam olarak uygulanacak olup, bu sistemin hayata geçirilmesiyle bir yapısal kriter, gecikmeyle yerine getirilmiÅŸolacaktır. Bir kamu sektörü yükümlülüğü sona erdirildiÄŸi için, 2003 yılında da istihdam azaltılmasının net maliyeti, program amaçları doÄŸrultusunda kamu sektörü faiz dışı fazla dengesinin hesaplanmasında,500 trilyon TL'ye kadar yer almayacaktır.''       ''KAMU Ä°HALE KANUNU, SIKI ÅžEKÄ°LDE UYGULANACAK''         Mektupta, 1 Ocak 2003 tarihinde yürürlüğe giren yeni Kamu Ä°hale Kanunu'nun sıkı ÅŸekilde uygulanacağı vurgulandı. Yeni ihale kanununun çerçevesinin, hükümetin kamu maliyesi reformları ve yolsuzlukla savaÅŸmaya iliÅŸkin taahhütlerinin önemli bir iÅŸareti olduÄŸu vurgulanırken, kanunun, geniÅŸ ölçüde uluslararası standartlarla uyumluolduÄŸuna, Dünya Bankası ve Avrupa BirliÄŸi ile geniÅŸ çaplı istiÅŸarelerde bulunulmasının ardından hazırlandığına iÅŸaret edildi.  Mektupta, ''Kanun kapsamında yeni sistemin uygulanması izlenecektir. Kanunda iyileÅŸtirmelerin gerekli olduÄŸu düşünülürse, muhtemel deÄŸiÅŸikliklere iliÅŸkin olarak, Dünya Bankası ve IMF uzmanlarıile istiÅŸare edilecektir'' denildi.  BORÇLANMA POLÄ°TÄ°KASI     Mektupta, borçlanma politikasına yönelik olarak ise risklerin azaltılması ve 2003 yılı finansman durumunun iyileÅŸtirilmesi amacıyla piyasa koÅŸulları elverdiÄŸi sürece itfa miktarlarının üzerinde borçlanılacağı, Merkez Bankası nezdindeki Hazine mevduatının yüksek tutulması politikasına devam edileceÄŸi kaydedildi.  Ayrıca yeni Borç Yönetimi Kanunu'nun izin verdiÄŸi ölçüde kısa vadeli borçlanma ve ödünç vermeye yönelik bir nakit yönetim mekanizmasının geliÅŸtirilmesi yönünde çaba sarf edileceÄŸi de vurgulandı.    IRAK SAVAÅžI'NIN ETKÄ°Sİ     Irak Savaşı'nın etkisine de yer verilen mektupta, Irak'taki  askeri çatışmanın, temel makroekonomik ve yapısal reform amaçlarına ulaşılmasını engellemeyeceÄŸi de vurgulandı. Çatışmaların kısa sürede sonuçlandırılması halinde, 2003 yılı için belirlenen temel makroekonomik çerçeve ve hedeflerin geçerliliÄŸini koruyacağının düşünüldüğü ifade edildi. Bu konuda şöyle denildi:  ''Aynı zamanda, çatışmanın ekonomik etkilerinin boyutları ve süreci konusunda, mali piyasalara da yansıyan bazı belirsizliklerin bulunduÄŸu göz önünde bulundurulmaktadır.  Buna göre, kamu borcunun rahatlıkla çevrilebilmesini teminen ihtiyari harcamalar (savunma hariç) için konsolide bütçe ödeneklerinin, aksine bir karar alınıncaya kadar bloke edilmesine yönelik mali tedbirler alınmaktadır.  GSMH'nin en az yüzde 1'i tutarında yıllık tasarruf saÄŸlaması beklenen bu blokajın, bütçe finansman programı gerektirdiÄŸi sürece devam etmesi öngörülmektedir.  Ayrıca 5. Gözden Geçirme çalışmalarının öncesindeki geliÅŸmelerin makroekonomik çerçevede veya finansman imkanlarında önemli deÄŸiÅŸikliklere iÅŸaret etmesi halinde, Fon ile yakın istiÅŸare halinde bulunulmak suretiyle, hem programın makroekonomik projeksiyonları yeniden belirlenecek, hem program hedeflerine ulaÅŸmayı teminen gerekliilave mali ve diÄŸer tedbirler zamanlıca alınacak, hem de programın revize uygulanma usulü (modalitesi) üzerinde mutabakat saÄŸlanacaktır.''       ABD YARDIMI     ''Ä°kili finansman imkanlarından yararlanılması söz konusu olduÄŸunda, bu imkanlar, tamamen program kapsamındaki taahhütlerimize uygun olarak deÄŸerlendirecektir'' denilen mektupta, ABD yardımına ve bunun kullanımına da deÄŸinildi.  Mektupta, ABD yardımı ve diÄŸer ikili finansman imkanları konusundaÅŸu ifadelere yer verildi.  ''ABD, ülkemize, hibe deÄŸeri 1 milyar ABD Doları olan ve 8.5 milyar ABD Doları'na ulaÅŸabilecek bir kredi imkanına çevrilebilecek ekonomik destek saÄŸlamayı önermiÅŸtir. Bu yardımın veya baÅŸka diÄŸer olası yardımların hayata geçirilmesi durumunda, bu yardımlar, öncelikli olarak vadelerin uzatılması veya faizlerin düşürülmesi suretiyle borcun azaltılması stratejisinin güçlendirilmesi amacıyla kullanılacaktır.  Irak çatışmasından kaynaklanan ilave geçici maliyetlerin gerektirdiÄŸi ilave harcamalar, hibeler veya bunları telafi edecek tedbirler alınması suretiyle finanse edilerek, faiz dışı fazla hedefimizin korunması saÄŸlanacaktır.''  Mektupta, 2003 yılına iliÅŸkin makroekonomik hedeflerin de gerçekleÅŸtirileceÄŸi belirtilirken, ''2002 yılının beklenenden de iyi sonuçlanan gerçekleÅŸmeleri, 2003 yılına iliÅŸkin yüzde 5'lik büyüme ve yüzde 20'lik enflasyon hedefinin, bu mektupta tanımlanan program stratejimizin sıkı bir ÅŸekilde uygulanması ÅŸartıyla uygun ve eriÅŸilebilir olduÄŸunun açık bir kanıtıdır'' ifadesi kullanıldı.  İŞÇİ VE MEMUR MAAÅžLARI     Kamudaki ücret politikasına da deÄŸinilen mektupta, kamu işçilerinin ücretleri ve memur maaÅŸlarının geriye dönük endekslemeye tabi olmayacağı vurgulanırken, ''Ekonomik ve Sosyal Konsey, ekonomide ücret belirleme sürecinde rolü olan tüm taraflara, Hükümet'in geriye dönük endeksleme alışkanlığının kırılması kararlılığını aktarmada aracı bir rol üstlenecektir'' ifadesi yer aldı.  Yasal dayanağı olan tüm vergi iadelerine iliÅŸkin ödemelerin ise devam edeceÄŸi belirtildi.  SOSYAL GÃœVENLÄ°K REFORMU     Sosyal güvenlik kısmında, ''2003 yılı sosyal güvenlik tedbirlerimizin uygulanması için yasal zemin saÄŸlamak amacıyla SSK, Ä°ÅŸ-Kur ve BaÄŸ-Kur'a iliÅŸkin kanuni düzenleme, 2003 yılı Nisan ayı sonuna kadar yürürlüğe girecektir'' ifadesi yer alan mektupta, şöyle devam edildi:  ''Üç sosyal güvenlik kuruluÅŸunun tek bir çatı altında toplanması amacıyla hazırlanacak yeni çerçeve kanun, 2003 yılı sonuna kadar yürürlüğe alınacaktır. (Kanunla, aynı zamanda her bir fonun orta vadeli sürdürülebilirliÄŸini temin edecek temel reformlar da yürürlüğe girecektir). SaÄŸlık sigortaları ve emekli aylığı dışındaki transferler, (örneÄŸin sosyal hizmetler) de ayrı kurumlara devredilecektir.''      KAMU YÖNETÄ°MÄ° REFORMU     Kamudaki yapılanmanın fonksiyonel olarak gözden geçirilmesinin, 2003 yılı Temmuz ayına kadar tamamlanacağının vurgulandığı mektupta,  kamu sektörü reform stratejisinin, Bakanlar Kurulu'nca, 2003 yılının sonuna kadar kabul edileceÄŸi ifade edildi.  VERGÄ° REFORMU     Vergi reformu kısmında ise daha etkin bir vergi idaresi ve vergi toplam hizmeti sunulacağı belirtilirken şöyle devam edildi:  ''(Serbest Bölgelerdeki imkanların, daha önceki taahhütlerimiz doÄŸrultusunda, aÅŸamalı olarak azaltılması da dahil olmak üzere) coÄŸrafi, sektörel ve diÄŸer yatırım teÅŸviklerini en aza indirerek doÄŸrudan vergilendirmeyi daha da rasyonel hale getirecek olan yasa tasarısı, Mayıs sonuna kadar Meclis'e sunulacaktır. Bu yasanın 2003 yılı Haziran sonuna kadar Meclis tarafından onaylanması beklenmektedir.  Haziran sonuna kadar stopaj aÅŸamasında finansal gelirlerin vergilendirilmelerinin uyumlu hale getirilmesine iliÅŸkin teklifler geliÅŸtirilecek ve kararnameler vasıtasıyla hayata geçirilecektir Vergiborçlarının yeniden yapılandırılmasını saÄŸlayan ''Vergi Barışı'' planı, vergi mükelleflerine saÄŸlanacak son kolaylıktır. Bundan sonra vergi affı veya yeniden yapılandırması yapılmayacak olup, bu amaca yönelik gerekli temel vergi idaresi reformları hayata geçirilecektir.''Â