Nijerya'daki fiyatlar çok şaşırttı

Üç ülkeyi kapsayan ticaret heyeti gezisi kapsamında 115 kişilik heyetle dün akşam Nijerya'nın Abuja kentine gelen Bakan Çağlayan, heyette bulunan 50 civarında işadamı ve Nijerya'da faaliyet gösteren Türk firmalarının yetkilileriyle bir toplantı yaptı. Toplantıda konuşan Çağlayan, Nijerya'nın Batı Afrika Birliği'nin üyesi, dünyanın 8. büyük petrol üreticisi olduğunu, belli yatırımları gerçekleştirmesi halinde, gelecek 20 yılda da dünyadaki önemli aktörlerden biri olabileceğini söyledi.

Ülkedeki emlak fiyatlarının çok yüksek olduğuna işaret eden Bakan Çağlayan, otel fiyatlarının çok yüksek olmasına karşın yer sıkıntısı yaşandığını belirterek, şöyle devam etti:

“Kaldığımız otelin geceliği 600 dolar. Üstelik yer sıkıntısı yaşanıyor. Evlerin kirası ise aylık 4 bin dolarmış. Üstelik 3 yıllık peşin isteniyor. Geçici görevle gelen ticaret müşavirimiz, daha uygun olduğu için, ev kiralamak yerine geceliği 200 dolardan bir otelde kalıyor. Burası, Türk firmalarının süratle otel ve ev yapması gereken bir yer. 3 yıllık ev kirasıyla evin maliyetini çıkarırsınız. Burada, müteahhitlere, müşavirlere, herkese iş var. İnşaat ve turizm yatırımlarının geri dönüşü çok çabuk olur.

Nijerya ile ekonomik-ticari ilişkilerin geliştirilmesi için öncelikle hukuki altyapının iyileştirilmesi lazım. Çifte vergilendirmenin önlenmesi, yatırımların karşılıklı korunması anlaşmalarının imzalanması, hatta bir serbest ticaret anlaşması veya ekonomik işbirliği anlaşması olması lazım. Afrika stratejisi kapsamında Nijerya, bizim önem ve öncelik verdiğimiz bir ülke. Buraya gelen herkese, burada ekmek var.”

Nijerya'nın toplam 35 milyar dolarlık ithalatı içinde Türkiye'nin payının 250-300 milyon dolar olduğunu hatırlatan Bakan Çağlayan, ülkenin ithalatında ABD ve ve Çin'in önemli yer tuttuğuna işaret ederek, Türk firmalarının da ülkeyi uzun vadeli, kalıcı olarak düşünmeleri gerektiğini vurguladı. Genel olarak Afrika'nın 1,5 trilyon dolarlık dış ticareti, 1 milyar nüfusu, ortalama 1500 dolar kişi başına geliri ve stratejik madenlere sahip olması nedeniyle önemli bir ekonomik bölge olduğuna işaret eden Çağlayan, Türk müteahhitlerinin bu bölgeden 35 milyar dolarlık iş aldığını, Türk işadamlarının da bölgede 3 milyar dolarlık yatırımı olduğunu hatırlatarak, iş imkanlarını geliştirmek için Afrika'daki büyükelçi ve ticaret müşaviri sayısının artırılacağını anlattı.

Çağlayan aynı amaçla, 50 Afrika ülkesi ile gelecekte ticaret müşaviri olacak kişilerin Türkiye'de eğitilmesi için hizmet işbirliği yapmaya başladıklarını, bu kişilerin ticaret müşaviri olmasının Türkiye'ye de avantaj sağlayacağını kaydetti.

“AFRİKA İLE TİCARETTE BARTER SİSTEMİNİ İŞLETMEMİZ LAZIM”

Nijerya'da iş yapan bir Türk firmasının yetkilisinin “Alman firmalarının petrol karşılığı bu ülkede iş yaptığını” ifade etmesi üzerine, Bakan Çağlayan, Türkiye'nin de özellikle bu bölgede barter sistemini işletmesi gerektiğini, Nijerya, Gana ve Ekvator Ginesi'nde yetkililer ile yapacağı görüşmelerde bunu ele alacağını söyledi.

Nijerya'da önemli bir elektrik sorunu yaşandığına da işaret eden Bakan Zafer Çağlayan, hükümetin, gelecek 10 yılda her yıl 10 milyar dolarlık enerji yatırımı yapmayı öngördüğünü hatırlatırken, “Nijerya, son 6 yılda 40 milyar dolar doğrudan yabancı sermaye çekmiş. En fazla doğrudan yatırım çeken 19'uncu, Afrika'da ise birinci ülke. Sahip olduğu yolların büyük bölümü asfaltlanmamış. Bu rakamlar bizim neden burada olmamız gerektiğini gösteriyor” dedi.

Çağlayan, Türk mallarının Nijerya'da çok iyi bir imajının olduğunu da vurguladı.

Büyükelçi Ali Rıfat Köksal da işadamlarına bilgi verirken, Nijerya'nın Afrika'nın ikinci büyük ülkesi, petrol üretiminde dünyada 8. olduğunu belirtirken, şöyle devam etti:

“Ancak gelir dağılımı çok bozuk. Zengini çok zengin, fakiri çok fakir. Siyasi ilişkilerde bir sorunumuz yok. Önceliğimiz ticari-ekonomik ilişkileri geliştirmek. Uzun vadeli gelirseniz gelecek vaat eden bir ülke. Büyükelçiliğimiz ofisinizdir. Yakında ülkede valilik, meclis ve başkanlık seçimleri yapılacak. Bu aşamada Türkiye'nin ziyareti, yöneticiler değişse de Türkiye'nin tavrının belirtilmesi açısından önemli. Daha önce bu ülkede çalışmaya başlayan Türk firmalarının tecrübeleri altın değerinde. Bu sefer bir-iki işadamı bağlantı yapsa dahi başarı sayarız.”

DEVLETLE İŞ YAPAN FİRMALAR SIKINTI YAŞIYOR, YATIRIMCILAR MEMNUN

Toplantıda yapılan konuşmalardan, Nijerya'da devletle, yönetimlerle iş yapan firmaların genellikle alacakların tahsilinde sıkıntı yaşadığı, ancak doğrudan kendisi yatırım yapan firmaların pazardan memnun olduğu ortaya çıktı.

Nijerya'da 2002 yılında bir yol yapımı işi üstlenen Ekşioğulları İnşaat firmasının Müdürü Zafer Çolak, 133 milyon dolarlık işin tutarının 200 milyon dolara çıktığını, ancak yeterli ödenek tahsis edilmemesi nedeniyle işin ancak yüzde 50'lik bölümünün yapılabildiğini, ödemeler konusunda idareyle görüşmeleri sürdürdüklerini anlattı. Devletin kaynaklarının iyi yönetilemediğini anlatan Çolak, Türk firmalarına, “finansman sorununu çözerek bu ülkede yatırım yapmalarını” önerirken, sorunlarının çözümü konusunda Zafer Çağlayan'dan da destek istedi.

Nijerya'da 2 yıl önce yatırıma başlayan Eser Firmasının yetkilisi Can Adiloğlu ise 15 milyon dolarlık yatırım yaptıklarını, asfalt tesisi işletiklerini belirterek, “Farklı bir pazar, fırsatlar çok ama zor bir pazar. Türkiye standartlarındaki her şey, burada çok pahalı. Duyduk ki yemekleriniz Türkiye'den gelmiş. Buna gerek yoktu. Burada belli standartda bir şeyler var, ama kısıtlı miktarda” dedi.

Uğur Şirketler Grubu'ndan UBA İnşaat'ın yetkilisi de Nijerya'da değirmen, makarna fabrikası inşa ettiklerini, 4 ay önce askeri istihbarat biriminin binasının yapımı işini aldıklarını, Ocak'ta Türkiye'den işçi getirmeye başlayacaklarını açıklarken, İstanbul'dan Abuja'ya doğrudan uçak seferlerinin konmasını istedi. Alman firmalarının Nijerya'da petrol karşılığı iş yaptığına işaret eden yetkili, kendilerinin de bu tür iş yapmayı istediklerini söyledi.

“AFRİKALILARA EN YAKIN BEYAZ BİZİZ”

Nijerya'da 14 yıl önce enerji yatırımına giren Akay Elektrik'in Genel Müdürü Ömer Güner de Türkiye'nin Nijerya'ya ihracatının yarısından fazlasını firma olarak kendilerinin gerçekleştirdiğini söyledi.

Yüksek gerilim enerji hatları yaptıklarını, ülkeye teknoloji getirmeye çalıştıklarını ve bunun yöneticiler tarafından takdirle karşılandığını anlatan Güner, “Halen 37 farklı yerde şantiyemiz var. Ciddi güvenlik sorunu yaşıyoruz ve bu masrafı artırıyor. Bu ülkenin en ciddi sorunu enerji. Master planları bile yok. Bu konuda Türkiye'nin ciddi yardımı olabilir. Türk firmaları daha cesur. Avrupa şirketlerine göre bizi daha fazla tercih ediyorlar. Avrupalılara göre bunlara en yakın beyaz biziz” diye konuştu.

Kars-Sarıkamış'tan gelip Nijerya'da taşocağı, asfalt yatırımı yapan Zebercet firmasının sahibi Yılmaz Tavşan da 4 yılda 40-50 milyon dolarlık yatırım yaptıklarını belirterek, Türk firmalarına “korkmayın gelin” çağrısında bulundu. “Afrika'nın kaymağını 4-5 tane Avrupalı firmanın yediğini” ifade eden Tavşan, “Neden biz ortak olmayalım” dedi.

Dalkıran Enerji LTd.'nin sahibi Can Vural da enerji sektörüne girmek için çalıştıklarını söyledi.

Kral Mobilya'nın sahibi Sinan Ağgül, 8 aydır burada mobilya ürettiklerini, Türk mallarının çok kaliteli bulunduğunu belirtirken, yatırımcıların sabırlı olması gerektiğini kaydetti.