Nemalar bu defa sevindirecek
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Ocak 29, 2002 12:37
"Zorunlu Tasarruf" olarak bilinen Çalışanların Tasarrufa Teşvik Hesabı kapsamında Şubat ayında yapılacaknema ödemesi, bu defa çalışanların yüzünü güldürecek.
3417 sayılı Çalışanların Tasarrufa Teşvik Hesabı Kanunu'nun yürürlüğe girdiği Nisan 1988'den Kasım 2001 sonuna kadar olan kümülatif nema oranı yüzde 560.33'e ulaştı. Bu rakam Ekim 2001 sonunda yüzde 523.85 düzeyindeydi. Kasım ayında nema oranında yüzde 6.96'lık bir artış oldu.
Yapılan hesaplamalara göre, 2001 Kasım ayındaki nema artış oranı Aralık ayında da yaşanırsa, çalışanlar yüksek nema ödemeleri alacak. Şubat ayında yapılacak nema ödemesindeki artış, bazı çalışanlar için yüzde 280'lere varacak. Yani, bu çalışanlar için bu seneki nema ödemesi geçen yılki ödemeyi neredeyse 4'e katlayacak.
Geçen yıl Şubat ayında 92 milyon 224 bin lira alan 1. derece 4. kademede bulunan bir öğretmen, Aralık nema getirisi Kasım ayı gibi olursa, bu yıl 345 milyon 685 bin lira nema alacak. Bu kişideki nema ödemesi artış oranı yüzde 274.8, hesapta biriken parası ise 2 milyar 556 milyon lira olacak. Yapılacak ödeme sonrası nema oranı yüzde 504.77'ye inecek, 1. derece 4. kademedeki bir öğretmenin biriken para miktarı da 2 milyar 210.3 milyon liraya düşecek.
BAZI ÇALIŞANLARDA ARTIŞ ORANI DÜŞÜK OLACAK
Üç yıla yakın kesintisi olduğu halde 2001 yılında ilk kez nema alanlar dışında nema ödemeleri yüzde 100'ün üzerinde olacak. Örneğin Mayıs 1998'de sisteme giren, halen maaşı 746 milyon lira olan özel sektörde çalışan bir kişi, ilk kez 2001 yılında ve 2 yıl 7 aylık kesintisinin nemasını yüksek olarak (147 milyon lira) aldığı için, bu seneki artış düşük (yüzde 8.1) kalacak ve 158.9 milyon lira nema alacak.
Çalışanların Tasarrufu Teşvik Hesabına ilişkin 3417 sayılı kanunda zamanı belirtilmemesine karşın, her yıl alınan Yüksek Planlama Kurulu (YPK) kararları doğrultusunda, Aralık ayı nema oranı esas alınmak üzere Şubat aylarında nema ödemesi yapılması şeklinde bir teamül oluştu.
2001 yılına ilişkin nema ödemesinin Şubat ayında yapılabilmesine yönelik olarak, Hazine Müsteşarlığı da çalışmalarını tamamlayarak YPK'ya göndermişti. Bu sene çalışanlara 12. kez nema ödemesi yapılacak.
ÖDEME MİKTARI NASIL HESAPLANIYOR
Ödeme, anaparanın nema oranına çarpılması ve 100'e bölünmesi sonucu bulunan biriken nemanın üçe bölünmesi ve daha önce alınan nema ödemelerinin toplamının bu rakamdan düşülmesiyle elde ediliyor.
Söz gelimi özel sektörde çalışan ve brüt ücreti 3.8 milyar lira olan, hesapta biriken anaparası 1 milyar 804 milyon 15 bin lira olan bir kişinin, Aralık ayı itibarıyla nema oranı yüzde 599.35 olursa, nema tutarı 10 milyar 812 milyon 371 bin 183 lira, anapara dahil toplam para miktarı 12 milyar 616 milyon 386 bin 183 lira, nemanın üçte biri 3 milyar 604 milyon 123 bin 728 lira olarak bulunuyor. Nemanın üçte birinden daha önce ödenen 1 milyar 897 milyon 824 bin lira düşülünce, Şubat ayında ödenecek olan nema rakamı olan 1 milyar 706 milyon 299 bin 728 lira elde ediliyor.
2001 yılı Aralık ayına ait nema oranı 1 Şubat itibariyle belirlenebildiği için, ödenecek nema miktarı da bu tarihte asıl olarak belli olacak.
ZORUNLU TASARRUF, KASIM İTİBARIYLA 8.1 KATRİLYON LİRA
Öte yandan Çalışanların Tasarruflarını Teşvik Hesabı'nda, 30 Kasım 2001 itibariyle kümülatif 8 katrilyon 183.4 trilyon lira (şimdiye kadar yapılan ödemeler düşüldükten sonra) bulunuyor. Bu para, çeşitli tahvil ve devlet iç borçlanma senetleri alımı suretiyle nemalandırıldı.
Paranın 1 katrilyon 682.5 trilyon lirasını anapara, 8 katrilyon 585.9 trilyon lirasını da nema geliri oluşturuyor.
Hak sahiplerine, hesaptan, 30 Kasım 2001 tarihi itibarıyla 2 katrilyon 55.3 trilyon lira anapara, şahıs kesintisi ve nema ödenirken, 8.5 trilyon lira ilgili kurumlara iade edildi.
Hesaptan 16.9 trilyon lira da, yatırım harcamaları ve komisyon olarak Ziraat Bankası'na ödendi.
Zorunlu tasarruf hesabının 4.3 trilyon lirasını ise 3417 sayılı kanunun 7'inci maddesi uyarınca gecikme zammı ile tahsil edilerek, 2 Aralık 2001'de Ziraat Bankası Ankara Merkez Şube'deki Zorunlu Tasarruf Hesabı'na anapara girişi olarak aktarılan meblağ ile Ziraat Bankası şubelerinin söz konusu hesap bakiyelerinden oluştu.
Çalışanların Tasarruflarını Teşvik Hesabı'na yapılan kesintileri, 2000 yılı Haziran ayından itibaren kaldırılmıştı. Bu tarihten sonra aynı şekilde devam kesintiler, işsizlik sigortasına yönlendirilmişti.
Bazı ücretler itibarıyla 2001 ve 2002 nema ödemeleri, artış oranları ve hesapta bulunan toplam birikimleri şöyle:
Not: 1. derece 4. kademedeki (1/4) öğretmenin aylığı 526 milyon TL, 7. derece 2. kademedeki (7/2) öğretmenin aylığı 401 milyon TL'dir.
(x): Zorunlu tasarruf uygulaması başladığı tarihten (Nisan 1988) itibaren kesinti yapılmış.
(xx): Zorunlu tasarruf kesintisi Mart 1997'de başlamış.
(xxx): Mayıs 1998'de sisteme girmiş, ilk kez 2001 yılında ve 2 yıl 7 aylık kesintisinin nemasını yüksek olarak aldığı için bu seneki artış düşük oldu.
(xxxx): Zorunlu tasarruf kesintisi Ocak 1997'de başlamış.
Yapılan hesaplamalara göre, 2001 Kasım ayındaki nema artış oranı Aralık ayında da yaşanırsa, çalışanlar yüksek nema ödemeleri alacak. Şubat ayında yapılacak nema ödemesindeki artış, bazı çalışanlar için yüzde 280'lere varacak. Yani, bu çalışanlar için bu seneki nema ödemesi geçen yılki ödemeyi neredeyse 4'e katlayacak.
Geçen yıl Şubat ayında 92 milyon 224 bin lira alan 1. derece 4. kademede bulunan bir öğretmen, Aralık nema getirisi Kasım ayı gibi olursa, bu yıl 345 milyon 685 bin lira nema alacak. Bu kişideki nema ödemesi artış oranı yüzde 274.8, hesapta biriken parası ise 2 milyar 556 milyon lira olacak. Yapılacak ödeme sonrası nema oranı yüzde 504.77'ye inecek, 1. derece 4. kademedeki bir öğretmenin biriken para miktarı da 2 milyar 210.3 milyon liraya düşecek.
BAZI ÇALIŞANLARDA ARTIŞ ORANI DÜŞÜK OLACAK
Üç yıla yakın kesintisi olduğu halde 2001 yılında ilk kez nema alanlar dışında nema ödemeleri yüzde 100'ün üzerinde olacak. Örneğin Mayıs 1998'de sisteme giren, halen maaşı 746 milyon lira olan özel sektörde çalışan bir kişi, ilk kez 2001 yılında ve 2 yıl 7 aylık kesintisinin nemasını yüksek olarak (147 milyon lira) aldığı için, bu seneki artış düşük (yüzde 8.1) kalacak ve 158.9 milyon lira nema alacak.
Çalışanların Tasarrufu Teşvik Hesabına ilişkin 3417 sayılı kanunda zamanı belirtilmemesine karşın, her yıl alınan Yüksek Planlama Kurulu (YPK) kararları doğrultusunda, Aralık ayı nema oranı esas alınmak üzere Şubat aylarında nema ödemesi yapılması şeklinde bir teamül oluştu.
2001 yılına ilişkin nema ödemesinin Şubat ayında yapılabilmesine yönelik olarak, Hazine Müsteşarlığı da çalışmalarını tamamlayarak YPK'ya göndermişti. Bu sene çalışanlara 12. kez nema ödemesi yapılacak.
ÖDEME MİKTARI NASIL HESAPLANIYOR
Ödeme, anaparanın nema oranına çarpılması ve 100'e bölünmesi sonucu bulunan biriken nemanın üçe bölünmesi ve daha önce alınan nema ödemelerinin toplamının bu rakamdan düşülmesiyle elde ediliyor.
Söz gelimi özel sektörde çalışan ve brüt ücreti 3.8 milyar lira olan, hesapta biriken anaparası 1 milyar 804 milyon 15 bin lira olan bir kişinin, Aralık ayı itibarıyla nema oranı yüzde 599.35 olursa, nema tutarı 10 milyar 812 milyon 371 bin 183 lira, anapara dahil toplam para miktarı 12 milyar 616 milyon 386 bin 183 lira, nemanın üçte biri 3 milyar 604 milyon 123 bin 728 lira olarak bulunuyor. Nemanın üçte birinden daha önce ödenen 1 milyar 897 milyon 824 bin lira düşülünce, Şubat ayında ödenecek olan nema rakamı olan 1 milyar 706 milyon 299 bin 728 lira elde ediliyor.
2001 yılı Aralık ayına ait nema oranı 1 Şubat itibariyle belirlenebildiği için, ödenecek nema miktarı da bu tarihte asıl olarak belli olacak.
ZORUNLU TASARRUF, KASIM İTİBARIYLA 8.1 KATRİLYON LİRA
Öte yandan Çalışanların Tasarruflarını Teşvik Hesabı'nda, 30 Kasım 2001 itibariyle kümülatif 8 katrilyon 183.4 trilyon lira (şimdiye kadar yapılan ödemeler düşüldükten sonra) bulunuyor. Bu para, çeşitli tahvil ve devlet iç borçlanma senetleri alımı suretiyle nemalandırıldı.
Paranın 1 katrilyon 682.5 trilyon lirasını anapara, 8 katrilyon 585.9 trilyon lirasını da nema geliri oluşturuyor.
Hak sahiplerine, hesaptan, 30 Kasım 2001 tarihi itibarıyla 2 katrilyon 55.3 trilyon lira anapara, şahıs kesintisi ve nema ödenirken, 8.5 trilyon lira ilgili kurumlara iade edildi.
Hesaptan 16.9 trilyon lira da, yatırım harcamaları ve komisyon olarak Ziraat Bankası'na ödendi.
Zorunlu tasarruf hesabının 4.3 trilyon lirasını ise 3417 sayılı kanunun 7'inci maddesi uyarınca gecikme zammı ile tahsil edilerek, 2 Aralık 2001'de Ziraat Bankası Ankara Merkez Şube'deki Zorunlu Tasarruf Hesabı'na anapara girişi olarak aktarılan meblağ ile Ziraat Bankası şubelerinin söz konusu hesap bakiyelerinden oluştu.
Çalışanların Tasarruflarını Teşvik Hesabı'na yapılan kesintileri, 2000 yılı Haziran ayından itibaren kaldırılmıştı. Bu tarihten sonra aynı şekilde devam kesintiler, işsizlik sigortasına yönlendirilmişti.
Bazı ücretler itibarıyla 2001 ve 2002 nema ödemeleri, artış oranları ve hesapta bulunan toplam birikimleri şöyle:
| Özel Sektör | 2001 Nema | 2002 Nema | Birikim | |
| Ödemesi | Ödemesi | Artış | Toplamı | |
| Brüt Ücret (TL) | (Milyon TL) | (Milyon TL) | (Yüzde) | (Milyon TL) |
| 3.8 milyar (x) | 595.9 | 1,706.3 | 186.3 | 12,616.4 |
| 2.3 milyar (x) | 411.3 | 1,179.9 | 186.9 | 8,727.9 |
| 1.2 milyar (xx) | 155.6 | 363 | 133.3 | 2,660.6 |
| 746 milyon (xxx) | 147 | 158.9 | 8.1 | 1,150.5 |
| Kamu (Derece/Kademe) | ||||
| Öğretmen 1/4 (x) | 92.2 | 345.7 | 274.8 | 2,556.0 |
| Öğretmen 1/1 (x) | 88.9 | 336.8 | 279.1 | 2,490.3 |
| Öğretmen 7/2 (xxxx) | 71.2 | 191.8 | 169.3 | 1,404.6 |
Not: 1. derece 4. kademedeki (1/4) öğretmenin aylığı 526 milyon TL, 7. derece 2. kademedeki (7/2) öğretmenin aylığı 401 milyon TL'dir.
(x): Zorunlu tasarruf uygulaması başladığı tarihten (Nisan 1988) itibaren kesinti yapılmış.
(xx): Zorunlu tasarruf kesintisi Mart 1997'de başlamış.
(xxx): Mayıs 1998'de sisteme girmiş, ilk kez 2001 yılında ve 2 yıl 7 aylık kesintisinin nemasını yüksek olarak aldığı için bu seneki artış düşük oldu.
(xxxx): Zorunlu tasarruf kesintisi Ocak 1997'de başlamış.