Nemalar bu defa sevindirecek

"Zorunlu Tasarruf" olarak bilinen Çalışanların Tasarrufa TeÅŸvik Hesabı kapsamında Åžubat ayında yapılacaknema ödemesi, bu defa çalışanların yüzünü güldürecek.3417 sayılı Çalışanların Tasarrufa TeÅŸvik Hesabı Kanunu'nun yürürlüğe girdiÄŸi Nisan 1988'den Kasım 2001 sonuna kadar olan kümülatif nema oranı yüzde 560.33'e ulaÅŸtı. Bu rakam Ekim 2001 sonunda yüzde 523.85 düzeyindeydi. Kasım ayında nema oranında yüzde 6.96'lık bir artış oldu. Yapılan hesaplamalara göre, 2001 Kasım ayındaki nema artış oranı Aralık ayında da yaÅŸanırsa, çalışanlar yüksek nema ödemeleri alacak. Åžubat ayında yapılacak nema ödemesindeki artış, bazı çalışanlar için yüzde 280'lere varacak. Yani, bu çalışanlar için bu seneki nema ödemesi geçen yılki ödemeyi neredeyse 4'e katlayacak. Geçen yıl Åžubat ayında 92 milyon 224 bin lira alan 1. derece 4. kademede bulunan bir öğretmen, Aralık nema getirisi Kasım ayı gibi olursa, bu yıl 345 milyon 685 bin lira nema alacak. Bu kiÅŸideki nema ödemesi artış oranı yüzde 274.8, hesapta biriken parası ise 2 milyar 556 milyon lira olacak. Yapılacak ödeme sonrası nema oranı yüzde 504.77'ye inecek, 1. derece 4. kademedeki bir öğretmenin biriken para miktarı da 2 milyar 210.3 milyon liraya düşecek. BAZI ÇALIÅžANLARDA ARTIÅž ORANI DÜŞÜK OLACAKÜç yıla yakın kesintisi olduÄŸu halde 2001 yılında ilk kez nema alanlar dışında nema ödemeleri yüzde 100'ün üzerinde olacak. ÖrneÄŸin Mayıs 1998'de sisteme giren, halen maaşı 746 milyon lira olan özel sektörde çalışan bir kiÅŸi, ilk kez 2001 yılında ve 2 yıl 7 aylık kesintisinin nemasını yüksek olarak (147 milyon lira) aldığı için, bu seneki artış düşük (yüzde 8.1) kalacak ve 158.9 milyon lira nema alacak. Çalışanların Tasarrufu TeÅŸvik Hesabına iliÅŸkin 3417 sayılı kanunda zamanı belirtilmemesine karşın, her yıl alınan Yüksek Planlama Kurulu (YPK) kararları doÄŸrultusunda, Aralık ayı nema oranı esas alınmak üzere Åžubat aylarında nema ödemesi yapılması ÅŸeklinde bir teamül oluÅŸtu. 2001 yılına iliÅŸkin nema ödemesinin Åžubat ayında yapılabilmesine yönelik olarak, Hazine MüsteÅŸarlığı da çalışmalarını tamamlayarak YPK'ya göndermiÅŸti. Bu sene çalışanlara 12. kez nema ödemesi yapılacak. ÖDEME MÄ°KTARI NASIL HESAPLANIYORÖdeme, anaparanın nema oranına çarpılması ve 100'e bölünmesi sonucu bulunan biriken nemanın üçe bölünmesi ve daha önce alınan nema ödemelerinin toplamının bu rakamdan düşülmesiyle elde ediliyor. Söz gelimi özel sektörde çalışan ve brüt ücreti 3.8 milyar lira olan, hesapta biriken anaparası 1 milyar 804 milyon 15 bin lira olan bir kiÅŸinin, Aralık ayı itibarıyla nema oranı yüzde 599.35 olursa, nema tutarı 10 milyar 812 milyon 371 bin 183 lira, anapara dahil toplam para miktarı 12 milyar 616 milyon 386 bin 183 lira, nemanın üçte biri 3 milyar 604 milyon 123 bin 728 lira olarak bulunuyor. Nemanın üçte birinden daha önce ödenen 1 milyar 897 milyon 824 bin lira düşülünce, Åžubat ayında ödenecek olan nema rakamı olan 1 milyar 706 milyon 299 bin 728 lira elde ediliyor. 2001 yılı Aralık ayına ait nema oranı 1 Åžubat itibariyle belirlenebildiÄŸi için, ödenecek nema miktarı da bu tarihte asıl olarak belli olacak. ZORUNLU TASARRUF, KASIM Ä°TÄ°BARIYLA 8.1 KATRÄ°LYON LÄ°RAÖte yandan Çalışanların Tasarruflarını TeÅŸvik Hesabı'nda, 30 Kasım 2001 itibariyle kümülatif 8 katrilyon 183.4 trilyon lira (ÅŸimdiye kadar yapılan ödemeler düşüldükten sonra) bulunuyor. Bu para, çeÅŸitli tahvil ve devlet iç borçlanma senetleri alımı suretiyle nemalandırıldı. Paranın 1 katrilyon 682.5 trilyon lirasını anapara, 8 katrilyon 585.9 trilyon lirasını da nema geliri oluÅŸturuyor. Hak sahiplerine, hesaptan, 30 Kasım 2001 tarihi itibarıyla 2 katrilyon 55.3 trilyon lira anapara, ÅŸahıs kesintisi ve nema ödenirken, 8.5 trilyon lira ilgili kurumlara iade edildi. Hesaptan 16.9 trilyon lira da, yatırım harcamaları ve komisyon olarak Ziraat Bankası'na ödendi. Zorunlu tasarruf hesabının 4.3 trilyon lirasını ise 3417 sayılı kanunun 7'inci maddesi uyarınca gecikme zammı ile tahsil edilerek, 2 Aralık 2001'de Ziraat Bankası Ankara Merkez Åžube'deki Zorunlu Tasarruf Hesabı'na anapara giriÅŸi olarak aktarılan meblaÄŸ ile Ziraat Bankası ÅŸubelerinin söz konusu hesap bakiyelerinden oluÅŸtu. Çalışanların Tasarruflarını TeÅŸvik Hesabı'na yapılan kesintileri, 2000 yılı Haziran ayından itibaren kaldırılmıştı. Bu tarihten sonra aynı ÅŸekilde devam kesintiler, iÅŸsizlik sigortasına yönlendirilmiÅŸti. Bazı ücretler itibarıyla 2001 ve 2002 nema ödemeleri, artış oranları ve hesapta bulunan toplam birikimleri şöyle: Özel Sektör2001 Nema 2002 NemaBirikim ÖdemesiÖdemesiArtışToplamıBrüt Ãœcret (TL)(Milyon TL)(Milyon TL)(Yüzde)(Milyon TL)3.8 milyar (x)595.91,706.3186.312,616.42.3 milyar (x)411.31,179.9186.98,727.91.2 milyar (xx)155.6363133.32,660.6746 milyon (xxx)147158.98.11,150.5Kamu (Derece/Kademe)    Öğretmen 1/4 (x)92.2345.7274.82,556.0Öğretmen 1/1 (x)88.9336.8279.12,490.3Öğretmen 7/2 (xxxx)71.2191.8169.31,404.6Not: 1. derece 4. kademedeki (1/4) öğretmenin aylığı 526 milyon TL, 7. derece 2. kademedeki (7/2) öğretmenin aylığı 401 milyon TL'dir.(x): Zorunlu tasarruf uygulaması baÅŸladığı tarihten (Nisan 1988) itibaren kesinti yapılmış. (xx): Zorunlu tasarruf kesintisi Mart 1997'de baÅŸlamış.(xxx): Mayıs 1998'de sisteme girmiÅŸ, ilk kez 2001 yılında ve 2 yıl 7 aylık kesintisinin nemasını yüksek olarak aldığı için bu seneki artış düşük oldu. (xxxx): Zorunlu tasarruf kesintisi Ocak 1997'de baÅŸlamış.Â