Ne kadar tasarruf edebiliyoruz

31 Ekim Dünya Tasarruf Günü, insanların birikimlerini yastık altından çıkartıp bir bankada değerlendirme fikriyle tanıştırmak amacıyla ortaya çıktı. Tasarruf etmenin vatandaşlar ve ülke ekonomileri için ne kadar önemli olduğunu vurgulamak amacıyla 1924 yılında World Savings Banks Institute (WSBI-Dünya Tasarruf Bankaları Enstitüsü) adlı bir enstitü kuruldu.

Yarattığı farkındalık ile insanların finansal geleceklerini daha sağlam inşa etmelerini benimseyen bu günün ilk adımları yaklaşık 100 yıl önce atılsa da o tarihten bu yana da kutlamalar bir gelenek halini aldı.

TASARRUF EĞİLİMİ NASIL

Peki Türkiye’de tasarruf bilinci nasıl? Resmi enflasyonun yüzde 80’i aştığı Türkiye’deki vatandaşlar yeterince tasarruf edebiliyor mu? Bu soruların cevaplarını büyük ölçüde ING Bank ve IPSOS işbirliğiyle 2011 yılından itibaren düzenli olarak yapılan Türkiye’nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması’nda görebiliyoruz. Araştırmaya katılan vatandaşlar arasında tasarruf etme oranı 2011 yılında yüzde 10 seviyelerindeyken bu oran 2022’nin ikinci çeyreğinde yüzde 19 oldu. Peki ya yakın gelecekte tasarruf etmeyi planlayanlar? 2021’in ikinci çeyreğinde yakın gelecekte tasarruf etmeyi planlayanların oranı yüzde 39.5’ken bu 2022’nin ikinci çeyreğinde yüzde 31.5’e geriliyor.

YAPAMAYANLARIN GEREKÇELERİ NE

Araştırmanın 2022 yılının ikinci çeyrek sonuçlarına göre tasarruf edemeyenlerin en büyük gerekçelerine bakıldığında, yüzde 80 ile tüketicilerin yeterli gelirinin olmaması ilk sırada yer alıyor. Onu yüzde 11 ile borçlar ve ödemeler izliyor. Yüzde 3’lük kesim tasarruf yapma çabasında olmadığını belirtirken yüzde 2 ise yeterli gelirinin olduğunu ve tasarruf yapmaya ihtiyacı olmadığını söylüyor. Yüzde 1’lik dilim ise maaşını çocuklarının ya da başkasının aldığını ifade ediyor.

NEDEN TASARRUF YAPIYORLAR

Tasarrufu olanların bu davranışı gerçekleştirme nedenlerine bakıldığında araştırma bize şu sonuçları veriyor:

“Yüzde 50’lik kesim tasarruf yaparken geleceğe yatırım yaptığını düşünüyor. Araştırmaya katılanların yüzde 22’si çocukları için tasarruf yaptığını söylerken yüzde 15’lik kesim beklenmedik bir duruma karşı güvence olması için tasarruf yaptığını belirtiyor. Yüzde 11 gelecekteki harcamaları için toplu para ihtiyacını karşımak amacıyla birikim yaptığını yüzde 2 ise maddi durumunu düzeltmek için tasarruf yaptığını ifade ediyor.”

ÜRÜN TERCİHLERİ

Tasarrufu olanların tasarruf aracı tercihlerine bakıldığında ise yastık altı altın ve nakit en fazla tercih edilen araçlardan biri olarak görünüyor. Yüzde 35’lik kesim lira veya dövizi yatırım aracı olarak kullandığını belirtirken yüzde 15’lik kesim sistem dışı (yastık altı) altın ya da değerli metalleri tercih ettiğini, yüzde 13’lük kesim ise sistem için altın ya da değerli metalleri tercih ettiğini söylüyor. Yüzde 7’lik kesim ise yastık altında döviz ya da lira tuttuğunu ifade ediyor.

YATIRIMLAR METAVERSE DÜNYASINDA

Araştırmadaki dikkat çekici konu başlıklarından biri de son dönemde sıkça duyduğumuz ‘Metaverse’. Kullanıcılara Metaverse kullanım amaçları sorulduğunda yüzde 52’lik kesimden ‘yatırım’ cevabı alınmış. Alışveriş cevabını verenlerin oranı yüzde 23 olurken yüzde 22 ise sosyalleşmek için kullandığını belirtmiş. Oyun oynamak yüzde 19, film izlemek yüzde 9, konsere gitmek ise yüzde 7’lik orana sahip.

KREDİ BULMAYI KOLAYLAŞTIRIR

Başlangıçta çok basit gibi görünse de, bir tasarruf hesabına küçük miktarlarda para yatırarak para biriktirmenin iktisadi kalkınma ve kişisel refah üzerinde çok büyük etkisi var. Tasarruf, bireyleri hastalık, işsizlik ve buna benzer ekonomik zorluk dönemlerine karşı hazırlıklı tutar. Ekonominin bütünü için ise bankaların kredi vermelerini kolaylaştıran bir unsurdur. Finansal krizi de hesaba kattığımızda tasarruf, bugünün ihtiyaçlarını karşılarken gelecek nesillerin de sosyal ve ekonomik durumlarının güvence altına alınmasını sağlayan sürdürülebilir bir çözüm sunar.