NASA, deprem riskini uzaydan görecek

Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) Ankara’da düzenlediği İnovasyon Haftası etkinliğine katılan Elachi, Hürriyet’e NASA’nın önümüzdeki dönemde yürüteceği uzay projeleriyle ilgili bilgiler verdi. Depremle ilgili önceden bilgi verecek uyduyla tüm dünyanın haritasını çıkaracaklarını söyleyen Elachi, şu çarpıcı bilgileri aktardı:

FAYDAKİ BASKI GÖRÜLECEK
“Bütün ülkelerin faydalanacağı bir sistem olacak. Bu uyduyu 2020 yılında fırlatmayı planlıyoruz. Şimdi deneysel çalışmaları yapılıyor. Avrupa Uzay Ajansı’nın dahil olduğu bir çalışma da var. Ancak bu dünya çapında değil, deneysel bir çalışma yapılıyor. Biz hergün dünyanın haritasını çıkarıp günlük veriler çıkarmayı planlıyoruz. Depremleri önceden tahmin etmeyeceğiz. Ancak fay üstündeki baskının olduğu yerleri belirleyeceğiz. O yüzden yüksek risk altındaki yerleri belirliyoruz. Tam olarak ne zaman deprem olacağı belirlenmiyor. Hangi alanlar deprem açısından yüksek riskli hangi alanlarda risk yok bu belirlenecek. Yer hareketlerine santim santim ölçme şansımız olacak. Böylece deprem ülkesi olan Türkiye gibi ülkeler uydunun gönderdiği bilgilerden yararlanabilecek.

TOPRAĞIN NEMİ ÖLÇÜLÜYOR
Biz genel olarak dünyayı gözlemliyoruz. Dünya bizim günlük hayıtımızı etkiliyor. İki ay önce fırlattığımız uydu dünya çapındaki toprak nemini ölçüyor. Çiftçiler bundan yararlanabilir. Tarım arazilerindeki nemi doğrudan ölçebiliyorsunuz. Hangi alanlar ne zaman sulansın ne zaman sulanmasın buna karar verilebilecek. Bu yüzden çiftçilerin günlük hayatına doğrudan katkı sağlayacak. İki ay önce fırlatılan başka bir uydu var. Bu da atmosferdeki karbondioksit oranını ölçüyor. Bu da sera gazı yaratıyor. Karbondioksit iklim değişikliğine neden oluyor.

MARSTA OKYANUSLAR VARDI
Marsı keşfetme konusundaki amacımız şuydu. Marsta hayat var mı, yaşam olasılığı var mı bunu ortaya çıkarmak istiyorduk. Marsta 3 milyar yıl önce okyanuslar vardı. Bunlar dünyadakine çok benziyordu. Dünyada bulduğumuz bileşenlere çok bezer bir yapı olduğunu ortaya koyduk. Toprak dokusu benzerdi, insan vücudunda bulunan karbon, oksijen, fosfor gibi elementlerin marsta olduğunu gördük. Marsta okyanuslar varolduysa burada hayat nasıl başladı, daha sonra nasıl yok oldu bunu ortaya çıkarmak istedik. Ama sonra mars birden soğudu. Orada haşat başladı mı, sonra ne oldu da farklılaştı bunu görmek istiyoruz. Şu anda marsla ilgili çalışmaları sürdürüyoruz.

MARSA İNSAN GÖNDERİRİZ
Üç temel hedefimiz var. Öncelikle marsa indirilen keşif robotunun çalışmalarını geliştirmeyi planlıyoruz. İkinci hedefimiz jüpitere uydu göndermek olacak. Burada bir okyanus var ama bunun üzeri buzullarla kaplı. Bu okyanus dünyadakine benzer bir okyanas olabilir. Üçüncü hedefimizde de yıldızların etrafındaki gezegenleri incelemek istiyoruz. Bu yıldızlar içinde dünyaya benzer bir gezegen olup olmadığını araştıracağız.
Marsa insan göndermenin ön aşamalarındayız. Marsa gitmek aya gitmekten daha zor. Aya üç günde marsa ise 9 ayda gidiyorsunuz. Gidip gelmek 18 ay sürüyor. Bütün gıdaları küçük bir kapsüle sığdırmak zorundasınız. Marsa insan gönderme sürecine girmiş durumdayız. İşin psikolojik kısmı çok önemli olacak. Çok zorlu bir süreç yaşanabilir.