Nakit hattı

Azeri gazını Türkiye’den Avrupa’ya taşıyacak TANAP Projesi’nin 12 milyar dolarlık maliyeti öz sermaye ile karşılanacak. Projenin 2018’e yetişmesi için Azerbaycan 7 milyar doları nakit koyacak.

AZERBAYCAN gazını Avrupa’ya taşıyacak boru hattının Türkiye’deki kısmını oluşturan Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı (TANAP), tamamen öz sermaye ile inşa edilecek. Bu kararın arkasında, Azerilerin projenin bir an önce hayata geçmesine yönelik arzusu var. Yatırım bedeli 12 milyar doları bulması beklenen TANAP’ın, yaklaşık 7 milyar dolarını Azerbaycan Devlet Petrol Fonu nakit koyacak. Geri kalan 5 milyar doların yaklaşık 3-4 milyar dolarını BOTAŞ, 1-2 milyar dolarını da BP’nin ödemesi öngörülüyor.

KREDİ ARANMIYOR

Böylesine büyük çaplı bir projede neden kredi kullanılmayacağını sorduğumuz Socar Türkiye Başkan Yardımcısı Samir Kerimli, “Azerbaycan ve Türkiye’nin, projenin stratejik durumuna gösterdiği önemden dolayı kredi arayışında bulunmayarak, direk özkaynak ile yapılması gündemde. Azerbaycan, TANAP’ın 2018’de hayata geçmesini çok önemsiyor. Bu nedenle finansman kaynaklı bir gecikme yaşamak istemiyor” şeklinde konuştu. Kerimli, proje belli bir aşamaya geldikten sonra bankaların da katılımının söz konusu olabileceğini söyledi. TANAP Projesi’nin yüzde 70’i SOCAR’ın, yüzde 30’u Türkiye’nin elinde bulunurken; Şahdeniz II konsorsiyumu üyelerinden BP, Socar’dan yüzde 12 oranında hisse alacağını taahhüt etmişti.
Hazar Stratejisi Enstitüsü (HASEN) evsahipliğinde düzenlenen TANAP konulu toplantıda konuşan Enerji Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sefa Sadık Aytekin, Azerbaycan’ın Türkiye’nin en düşük maliyetli ve stratejik gaz tedarikçisi olduğunu vurgulayarak, “TANAP’tan ilk aşamada 16 milyar metreküp (bcm) doğalgaz akacak. Bunun 10 bcm’i Avrupa’ya gidecek, 6 bcm’i Türkiye’de kalacak. İleriki aşamada ise hattan 31 bcm gaz akışı olacak. TANAP, Şahdeniz 2 gazının yanısıra, ilerleyen fazlarda Azerbaycan’ın diğer sahalarından, Türkmenistan’dan, Irak’tan ve Doğu Akdeniz’den gelen gazı da taşıyabilir. Türkmen gazının TANAP’a verilmesi daha uzun vadeli bir hedef. Irak ise Türkiye için kısa ve orta vadede ciddi bir hedef” dedi. Aytekin, gelecekte ilave yatırımlarla bu hattın kapasitesinin 60 milyar metreküpe kadar yükseltilebileceğini de ekledi.

Daha çok gaz gelecek

BP Türkiye Başkanı Bud Fackrell, geçtiğimiz yıl Şahdeniz II Konsorsiyumu üyelerinin 19 farklı şirketle 100 milyar dolar değerinde gaz satın alım kontratı imzaladığını belirterek, “Avrupa’da 2035 yılında enerji talebi yüzde 6 oranında daralacak ama doğalgaz talebi ve ithalata olan bağımlılık daha da artacak” dedi. TANAP’ın ilk fazındaki 10 bcm Avrupa/6 bcm Türkiye rasyosunun, projenin ileriki fazlarında korunup korunmayacağını sorduğumuz Fackrell, “10-6 rasyosu, ilerleyen gaz senaryoları için kalıcı değil” dedi. Böylece Türkiye, daha fazla gaz TANAP’tan çekebilecek.

Bu çapta boru yok

SOCAR Türkiye Başkan Yardımcısı Samir Kerimli, 1841 kilometrelik TANAP’ın 20 ilden geçerek tamamlanacağını söyleyerek, şöyle devam etti: “Gürcistan sınırından Eskişehir’e kadar 56 inç genişliğinde boru döşenecek. Dünyada bu büyüklükte bir proje, sadece Kazakistan’dan Çin’e kadar denendi. Eskişehir’den Yunanistan sınırına kadar ise 48 inçlik boru döşenecek. 2018’de gaz geçişini sağlamayı planlıyoruz. İlk fazda 16 bcm gaz geçeek. Faz 2 ile 24, Faz 3 ile 31 bcm gaz taşımayı planlıyoruz.”

Rakamlarla TANAP

1841 kilometre
TANAP boru hattının uzunluğu

12 milyar dolar
TANAP’ın toplam maliyeti

2018
İlk gazın verileceği tarih

SOCAR, BOTAŞ, TPAO, BP
Projenin tüm ortamkları

Eskişehir, Trakya
Türkiye gaz çıkış noktaları

BOTAŞ’tan 7 milyar dolar

AYTEKİN, Türkiye’nin gaz tüketiminin uzun vadede 70 bcm’e ulaşmasını beklediklerini kaydederek, “3-5 yıl içinde TANAP ve diğer projelerle BOTAŞ’ın 6-7 milyar dolarlık yatırım yapması lazım. Bu konuda hazırlıklar yapılıyor” dedi.