Güncelleme Tarihi:
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı Naci Ağbal, "Şu anda yürütülen operasyon da dahil olmak üzere savunma ve güvenlik birimlerimizin ihtiyacı olan her türlü kaynak hem bütçede öngörüldü, hem ilave ihtiyaç gerekirse bu ihtiyacı karşılayacak ekonomik ve bütçe gücümüz var." dedi.
Ağbal, 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi'ne ilişkin bilgilendirme toplantısının ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Kamuya yeni alınacak personel sayısının önemli bir bileşen olarak belirlendiğini dile getiren Ağbal, "2020'de kamuya 60 bin yeni personel alınması öngörüsü yapıldı ama ihtiyaçlar çerçevesinde yıl içinde bu hususta gerekli çalışmalar ayrıca yapılacaktır." diye konuştu.
Ağbal, Barış Pınarı Harekatı için gereken kaynağa dair bir soruya şu yanıtı verdi:
"Savunma ve güvenlik bütçesi noktasında her zaman hassas olduk. Savunma ve güvenlik harcamalarımızın gerektirdiği kaynağın temini, yıl içinde ortaya çıkan ilave ihtiyaçların süratle etkin şekilde karşılanması noktasında her zaman hassas davranıldı. Türkiye olarak şu anda yürütülen operasyon da dahil
olmak üzere savunma ve güvenlik birimlerimizin ihtiyacı olan her türlü bütçe kaynağı hem bütçede öngörüldü, hem ilave ihtiyaç gerekirse bu ihtiyacı karşılayacak ekonomik ve bütçe gücümüz var."
"İMKANLARIMIZ OPERASYONLARIN İHTİYAÇLARINI KARŞILAYACAK GÜÇTE"
Türkiye'nin ekonomisiyle büyük bir ülke olduğunu ifade eden Ağbal, bütçenin, büyüklüğü ve yapılacak ayarlamalarla savunma ve güvenlik birimlerinin ihtiyacı olan her türlü kaynağı süratle karşılayacak esneklik ve gücü bulunduğunu vurguladı.
Bu konuda savunma ve güvenlik ile ekonomiyle ilgili birimlerin tam bir koordinasyon halinde çalıştıklarını dile getiren Ağbal, şu ifadeleri kullandı:
"Bugün Türkiye, sadece Suriye'de yürütülen operasyon itibariyle değil, küresel barış ve istikrarı sağlamak için de dünyanın başka bölgelerinde operasyonlar yürütüyor. Afganistan'da, Sudan'da, Bosna Hersek'te, birçok yerde barışı desteklemek için çalışmalar yapılıyor. Allah'a şükürler olsun ekonomimiz ve bütçemizin gücü, imkanları, Mehmetçiğimizin askerimizin silahlı kuvvetlerimizin ihtiyacı olan her türlü kaynağı sağlamamıza imkan verecek ölçüde. Bu millet, Kurtuluş Savaşı'nda dahi dişinden tırnağından artırarak ordusuna, Mehmetçiğine kaynak aktarmış ve bu konuda hiçbir zaman için ihtiyaçlar noktasında geri duruş olmamıştır. Bugün de imkanlarımız, yürütülen bütün operasyonların gerektirdiği ihtiyaçları karşılayacak güçtedir."
EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILANLAR
Ağbal, emeklilikte yaşa takılanlar için bütçeden kaynak ayrılıp ayrılmadığına dair bir soru üzerine ise "2020 yılı bütçesi yapılırken mevcut belirlenmiş Kalkınma Planı, Yeni Ekonomi Programı ve mevzuatta tanımlanmış görevler kapsamında giderler oluşturuldu. Dolayısıyla mevzuatta öngörülmeyen herhangi bir konuda bütçeden yeni bir kaynak öngörülmedi." dedi.
Önümüzdeki yılın dış borçlanma hedefine ilişkin soruyu da yanıtlayan Ağbal, Hazine ve Maliye Bakanlığının, 2020 yılı borç yönetim planına ilişkin gerekli açıklamaları yapacağını bildirdi.
BÜTÇE AÇIĞI
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı Naci Ağbal, "2020 yılında bütçe giderleri 1 trilyon 95,5 milyar lira, faiz hariç giderler 956,5 milyar lira, bütçe gelirleri 956,6 milyar lira, vergi gelirleri 784,6 milyar lira, bütçe açığı 138,9 milyar lira olarak öngörüldü." dedi.
Gelecek yıla ilişkin bütçe verilerine dair bilgi veren Ağbal, "2020 yılında bütçe giderleri 1 trilyon 95,5 milyar lira, faiz hariç giderler 956,5 milyar lira, bütçe gelirleri 956,6 milyar lira, vergi gelirleri 784,6 milyar lira, bütçe açığı 138,9 milyar lira olarak öngörüldü." diye konuştu.
Ağbal, bütçe giderlerinin ekonomik sınıflandırmaya göre dağılımına değinirken, 2020 bütçesinden personel giderleri için 282,5 milyar lira, sosyal güvenlik prim ödemeleri için 48,1 milyar lira, kamu kurum ve kuruluşlarının mal ve hizmet alım giderleri için 75,6 milyar lira, cari transferler için 451,1 milyar lira, sermaye giderleri için 56,6 milyar lira, sermaye transferleri için 6,8 milyar lira, borç verme giderleri için 27,1 milyar lira, yedek ödenekler için 8,8 milyar lira, faiz giderleri için de 138,9 milyar lira ayrıldığını söyledi.
"VATANDAŞA HİZMETİ ESAS ALAN BÜTÇE"
Ağbal, 2020 yılı vergi gelirlerinin alt kalemlerine ilişkin, "Gelir vergisi 182,1 milyar lira, kurumlar vergisi 89,4 milyar lira, özel tüketim vergisi 175,2 milyar lira, dahilde alınan KDV 57,8 milyar lira, ithalatta alınan KDV 158,1 milyar lira olarak öngörülmüştür." ifadesini kullandı.
2020 yılı bütçesinin "ekonomide dengelenme, disiplin ve değişim" yaklaşımına uygun olarak hazırlandığına işaret eden Ağbal, dengelenme çerçevesinde elde edilen kazanımların korunması ve geliştirilmesinin, üretim ve verimlilik odaklı sürdürülebilir büyümeyle adaletli paylaşımın kalıcı olarak tesisinin 2020 yılı bütçesinin temel amacını oluşturduğunu bildirdi.
Ağbal, bütçenin sağlam ve sürdürülebilir gelirlere dayanması, toplanan gelirlerin ise vatandaşlara hizmeti esas alan bir anlayışla kullanılmasının en temel öncelikleri olacağını vurgulayarak, 2020 bütçesinin geçmiş yıllarda olduğu gibi vatandaşlara hizmeti esas alan bir bütçe olma özelliği taşıdığını dile getirdi.
Naci Ağbal, "2002'de faiz harcamalarının bütçe giderleri içindeki payı yüzde 43,2 iken, AK Parti hükümetleri döneminde bu konuda önemli olumlu gelişmeler sağlanmıştır. Bu çerçevede, 2020 yılı bütçesinde bu oran yüzde 12 civarında kalacaktır. Yani bütçedeki giderlerin yüzde 88'i doğrudan doğruya vatandaşlarımıza hizmet olarak, ülkemizin kalkınmasına destek olacak alanlarda harcanacaktır." dedi.
BÜTÇENİN YÜZDE 16,1'İ EĞİTİME AYRILDI
Bütçeden eğitime ayrılan kaynağın her zaman olduğu gibi 2020 yılı bütçesinde de çeşitlendirilerek artırıldığına dikkati çeken Ağbal, "Bütçeden eğitime ayrılan kaynağı artırıyoruz. 2020'de 176,1 milyar lirayı eğitime ayırıyoruz. Bütçenin yüzde 16,1'i eğitime gitmiş olacak." diye konuştu.
Ağbal, derslik başına düşen öğrenci sayısının önemli ölçüde azaltıldığını belirterek, okul öncesi eğitimin yaygınlaştırılması, mesleki ve teknik eğitim atölye ve laboratuvarların modernizasyonu tasarım ve beceri atölyelerinin kurulması, öğretmenlerin mesleki gelişimlerinin desteklenmesine yönelik yapılacak yatırımlara yönelik harcamaların bütçede önemli bir yer tutacağını kaydetti.
Öğrencilere doğrudan nakdi ve ayni destekler sağlamaya devam edeceklerine dikkati çeken Ağbal, "Öğrencilerimize eğitim desteği olarak toplam 26,4 milyar lira ayrıldı. Bunun 12,5 milyar lirası burs ve öğrenim kredisi olacak." ifadesini kullandı.
SAĞLIĞA AYRILAN KAYNAĞIN ORANI YÜZDE 17,2
Ağbal, taşımalı eğitim ve yemek yardımı için 4,5 milyar lira, engelli bireylerin eğitimi için 3,7 milyar lira, destekleme ve yetiştirme kursları için 1,8 milyar lira, özel okul eğitim ve öğretim desteği için 804 milyon lira, pansiyon desteği için 1,2 milyar lira, birinci öğretim ve açık öğretim harç desteği için 600 milyon lira ve ücretsiz kitap desteği için 1,3 milyar lira kaynak ayrıldığını bildirdi.
Yüksek öğretime erişim ve kurumsal kapasitenin artırılmasına yönelik önemli bir atılım sağlandığını vurgulayan Ağbal, yükseköğretim sisteminin geliştirilmesinin en önemli önceliklerinden biri olduğunu ve bu çerçevede üniversitelere 50,7 milyar lira kaynak ayrıldığını dile getirdi.
Ağbal, sağlık hizmetleri için de her yıl artan oranda kaynak ayırdıklarını belirterek şunları kaydetti:
"2020 yılı bütçesinde sağlığa 188,6 milyar lira kaynak ayırdık. 2002 yılında bütçeden sağlığa ayrılan kaynağın oranı yüzde 11,3'tü, 2020 yılında biz bu oranı yüzde 17,2 olarak öngörüyoruz. Dolayısıyla eğitim ve sağlık bundan önceki yıllarda olduğu gibi 2020 yılı bütçesinin de en önemli sacayağını oluşturuyor."
SAVUNMAYA 141 MİLYAR LİRA KAYNAK
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı Naci Ağbal, 2018 yılı bütçesinde savunma ve güvenliğe ayırılan kaynaklarda önemli bir artışa gidildiğini belirterek, "Aynı yaklaşıma devam ederek 2020 yılında da savunma ve güvenlik için bütçeden 141,1 milyar lira kaynak ayırıyoruz." dedi.
Ülkenin huzur ve güvenliğinin her şeyin önünde olduğunu dile getiren Ağbal, gittikçe karmaşık hale gelen küresel jeopolitik risklerin, iç, dış kaynaklı terör tehditlerinin, savunma ve güvenlik birimlerinin ihtiyaçlarının etkin bir şekilde karşılanmasını zorunlu kıldığını ifade etti.
Ağbal, ülke olarak bu alanda çok önemli yerli ve milli projelerin hayata geçirildiğine işaret ederek, "Savunma ve güvenliğe ayırdığımız kaynaklarda önemli bir artışı aslında 2018 yılı bütçesiyle gerçekleştirmiştik. Aynı yaklaşıma devam ederek 2020 yılında da savunma ve güvenlik için bütçeden 141,1 milyar lira kaynak ayırıyoruz. İhtiyaç halinde gerekli ilave bütçe kaynakları savunma ve güvenlik birimlerimizin ihtiyaçları için tahsis edilecektir." diye konuştu.
Gelecek yıl özel sektörün yenilikçi ve üretken yatırımlarını desteklemeyi sürdüreceklerini belirten Ağbal, şöyle devam etti:
"Merkezi yönetim kurum ve kuruluşları tarafından 2020 yılında toplamda 88,5 milyar lira kamu yatırımı yapılacak. Ulaştırmadan imalat sanayine, sağlıktan eğitime kadar birçok alanda özel sektör yatırımlarını da destekleyecek şekilde, özellikle 11. Kalkınma Planı'nda öngörülen sanayide rekabetçiliği, verimliliği artıracak kamu yatırımlarına 2020 bütçesinde özel bir önem verildi. Aralık sonu itibarıyla hazırlayacağımız 2020 Yatırım Programı'nda da öncelikli sektörlerin gerektirdiği kamu yatırımlarının süratle programa alınması, var olanların da hızlandırılması noktasında önemli inisiyatifler alacağız."
"YEREL YÖNETİMLERE ÖNEM VERİYORUZ"
Ağbal, AK Parti hükümetleri döneminde yerel yönetimlere daha fazla önem verildiğini, bu kapsamda birçok hizmetin daha etkin ve verimli olmasının sağlandığı dile getirdi. Ağbal, yerel yönetimlere bütçeden ayrılan kaynak miktarının da sürekli artırıldığını belirterek, "Büyükşehir belediyelerimizle il özel idarelerimize ayrılan kaynak yüzde 18,2 artarak 97,3 milyar liraya çıkarıldı." dedi.
Naci Ağbal, ekonomi politikasının önemli eksenlerinden birisinin de bölgesel ve kırsal kalkınma olduğunu ifade ederek, "Hükümetlerimiz döneminde özel amaçlı bölgesel ve kırsal kalkınma projelerine önceki dönemlere göre çok daha yüksek kaynak ayrıldı. Bu çerçevede 2020'de KÖYDES projesi için 1,5 milyar lira, SUKAP projesi için 800 milyon lira ve sokak aydınlatma harcamaları için ise bütçeden 2,4 milyar lira kaynak ayrılması öngörüldü." diye konuştu.
"SOSYAL HARCAMALAR İÇİN 69,5 MİLYAR LİRA KAYNAK AYIRDIK"
Sosyal yardım programlarını çeşitlendirdiklerini anlatan Ağbal, "Bu kapsamda 2020 yılı bütçemizde sosyal harcamalar için ayırdığımız kaynak miktarı 69,5 milyar liraya çıktı. 2020'de ödeme gücü olmayan vatandaşların sağlık hizmetlerinden ücretsiz şekilde faydalanmaları için sosyal güvenlik kurumuna yapılan transferleri 13,4 milyar liraya çıkarıyoruz. Yine 65 yaş üstü ve engelli aylıkları için bütçeden 11,6 milyar lira kaynak ayırıyoruz." ifadelerini kullandı.
Engelli vatandaşların evde bakım hizmetleri için de söz konusu dönemde 9,4 milyar liralık kaynak ayırdıkları bilgisini veren Ağbal, bu yıl içinde başlatılan yoksul ailelere elektrik tüketim desteğinin 1,8 milyar lirayı bulduğunu kaydetti.
"TARIM İÇİN AYRILAN TOPLAM KAYNAK 33,4 MİLYAR LİRA"
Ağbal, 2020 yılında bütçeden tarıma ayrılan kaynakta da ciddi bir artışa gittiklerini belirterek, "Tarıma ayrılan kaynakta önemli artışa giderek miktarı 33,4 milyar liraya çıkardık. Tarımsal destekleme programları için de 22 milyar lira ayırdık. Tarım sektörü yatırım ödenekleri için 5,1 milyar lira, tarımsal kredi sübvansiyonu, müdahale alımları, tarımsal kitlenin finansmanı ve ihracat destekleri için 6,3 milyar lira kaynak ayırdık. Tarımsal destekleme programları için ayırdığımız kaynak 2019 yıl ödeneklerine göre yüzde 36,6 artırıldı." dedi.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı Naci Ağbal, rekabetçilik ve verimliğin artırılmasında Ar-Ge ve inovasyonun büyük önem taşıdığını belirterek, "Özel sektör ve kamunun Ar-Ge ve inovasyon noktasında daha fazla kaynak ayırması, bu alandaki insan kaynağının artırılması, niteliklerinin geliştirilmesi önemli önceliklerimiz arasında yer alıyor. 2020 bütçesinde kamunun ve özel sektörün Ar-Ge harcamaları için ayırdığımız miktarı artırdık ve 5,5 milyar liralık bir kaynak öngördük." dedi.
Son yıllarda önemli ölçüde artırılan reel sektör desteklerinin 2020 yılında da devam ederek özel sektör aracılığıyla büyüme stratejisinin sürdürüleceğini ifade eden Ağbal, bu kesime yapılan destekler için bütçeden 44,5 milyar lira kaynak ayrıldığını söyledi.
Ağbal, sigorta prim desteği ve diğer teşvikler kapsamında gelecek yıl Sosyal Güvenlik Kurumuna 25,3 milyar lira ödeme yapılacağını, reel sektöre sağlanan Kredi Garanti Fonu kefaletli krediler için de 5 milyar lira kaynak öngörüldüğünü bildirdi.
Finansmana erişimi kolaylaştırmak için yapılan çalışmalara değinen Ağbal, şöyle konuştu:
"Tarım ve hayvancılık sektöründe işletmelerimizin ihtiyaç duyduğu finansmanın düşük maliyetle karşılanması için Ziraat Bankası aracılığıyla tarımsal kredilere verdiğimiz faiz destek tutarını yüzde 23 artırarak 4,2 milyar liraya çıkarıyoruz. Böylelikle çiftçilerimizin tarımsal krediye erişiminde hem artış olacak hem de maliyetlerin önemli bir kısmı kamu bütçesinden finanse edilecek. İhracatçımızın rekabet gücünü artırmak amacıyla bütçeden yaptığımız destekleri 2020 yılında 3,8 milyar liraya çıkarıyoruz. Esnafın finansmana erişimini sağlamak amacıyla Halk Bankası aracılığıyla kullandırılan krediler için faiz desteği olarak 2,2 milyar liraya bütçeden kaynak ayırmış bulunuyoruz. Genç girişimcilerin destelenmesi, KOBİ'lerimizin kaynak ihtiyacı için de bütçeden 1,4 milyar lira kaynak ayırıyoruz. Sanayinin gelişmesi ve üretim kapasitesinin artırılması için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı aracılığıyla kullandırılmak üzere teşvik ödemeleri kapsamında bütçeden 1 milyar lira kaynak ayırdık."
Ağbal, sanayinin ihtiyaç duyduğu uzun vadeli düşük maliyetli finansman ihtiyacını karşılamak üzere Kalkınma Bankası ve Eximbank'ın sermayesinin artıracağını belirterek, buralara 2020 bütçesinden 750'şer milyon lira ayrıldığını dile getirdi.
11'inci Kalkınma Planı ve Yeni Ekonomi Programı'nda (YEP) işaret edilen rekabetçilik ve verimliğin artırılmasında Ar-Ge ve inovasyonun önemine dikkati çeken Ağbal, "Özel sektör ve kamunun Ar-Ge ve inovasyon noktasında daha fazla kaynak ayırması, bu alandaki insan kaynağının artırılması, niteliklerinin geliştirilmesi önemli önceliklerimiz arasında yer alıyor. 2020 bütçesinde kamunun ve özel sektörün Ar-Ge harcamaları için ayırdığımız miktarı artırdık ve 5,5 milyar liralık bir kaynak öngördük. Bunları daha da artıracak şekilde çalışmaların yapılması zorunluluk arz ediyor." diye konuştu.
"BES'TE BİRİKEN FON TUTARI 108,8 MİLYAR LİRAYA ULAŞTI"
Ağbal, yurt içi tasarrufların artırılması konusunda, gelecek yıl Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) için bütçeden 5,1 milyar liralık kaynak ayrıldığını ve katılımcı sayısının 6,8 milyon kişiye, devlet katkısıyla birlikte biriken fon tutarının da 108,8 milyar liraya ulaştığını aktardı.
Naci Ağbal, gelecek yıl BES ve diğer tasarruf kanallarıyla ekonominin ihtiyacı olan iç tasarrufların artırılması için önemli adımlar atılacağını söyledi.
Kamu çalışanları ve emeklilerin gelirlerinin artırılarak enflasyon karşısında ezdirilmemesinin temel prensip olduğunu vurgulayan Ağbal, şunları kaydetti:
"2020 yılı bütçesi bu çerçevede hazırlandı. Bütçeden kamu personeline 333,9 milyar lira, emekli aylıkları için 365,9 milyar lira kaynak ayırdık. Böylelikle genel devlet bütçesinden hem kamu çalışanlarımız hem de emeklilere yapılan ödemelerin toplam tutarı 700 milyar lirayı geçmiş olacak."
Ağbal, 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi'nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla bugün TBMM'ye sunulacağını, gelecek günlerde Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu ile Genel Kurul'da görüşmelerinin yapılacağını sözlerine ekledi.
BÜTÇE BAĞLANDI
Toplantı sonunda geleneksel bütçe bağlama töreni yapıldı. Ağbal, 2020 bütçesini bağlayarak, hayırlı olmasını diledi.
Gazetecilerin, geçen yıl bütçenin bağlanmadığını hatırlatması üzerine Ağbal, "Bu sefer daha sıkı bağlıyoruz." esprisi yaptı.