Nabucco'da indirimli pay krizi

Son kriz, Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın dün yaptığı “Türkiye, Nabucco’dan geçecek doğalgazın yüzde 15’ini kendi tüketimi için almaktan vazgeçmedi” açıklamasının ardından ortaya çıktı.

Yıldız’ın açıklamasına çok şaşırdığını söyleyen Ankara’da temaslarda bulunan ABD’nin enerji özel temsilcisi Büyükelçi Richard Morningstar, “Bu konu çözülmüştü. Türkiye, Nabucco’dan geçecek doğalgazın yüzde 15’ini kendi tüketimi için almayacak” dedi.

Yaptığımız sohbette Morningstar’a, bir gün önce Enerji Bakanı Yıldız’ın “yüzde 15 pay talebimiz sürüyor” sözlerini hatırlattığımızda ise, “birazdan kendisi ile görüşmem var. Bu konuyu doğrudan ona soracağım” yanıtını verdi.

“TÜRKİYE TALEBİNİ IRAK’TAN GELECEK GAZLA KARŞILAR”

Morningstar, Türkiye’nin iç tüketimi için Nabucco’dan istediği gazı, Kuzey Irak’tan çıkarılacak gazdan karşılayabileceğini, ya da Azerbaycan’dan ayrıca gaz satın alabileceğini söyledi. Amerikalı Büyükelçi, “Başka alternatifler de var. Eğer Türkiye bir kriz yaşarsa, tabii ki o zaman Nabucco’dan gaz çekmesi gündeme gelebilir. Ya da gaz Avrupa’ya gider, ancak Türkiye’nin acil durumunu sona erdirmek için oradan başka yollarla geri gönderilir. Acil bir durum anında, bu çözülür” diye konuştu.

NABUCCO’NUN İMZASI GECİKEBİLİR

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün Prag’da geçen ay yaptığı temasların ardından yapılan tüm açıklamalarda, Türkiye’nin Nabucco’dan yüzde 15 pay isteğinin yarattığı sorunun “çözüldüğü” açıklanmıştı. Hatta Nabucco’nun inşasına ilişkin hükümetlerarası antlaşmanın bu ayın sonunda, 25 Haziran’da imzalanması bekleniyordu. Amerikalı Büyükelçi Morningstar, hükümetlerarası anlaşmanın “yakında imzalanmasını” beklediğini söyledi, ancak 25 Haziran tarihi konusunda “belki biraz daha ileriye kalabilir” yorumunu yaptı. Morningstar, “çabucak imzalanması, geç imzalanmasından iyidir” diye konuştu.

Nabucco’dan geçecek gaz için ayrıca Türkiye’nin de Azerbaycan’la bir anlaşma imzalanması gerektiğini anlatan Morningstar, bu anlaşmanın ise, hükümetlerarası anlaşmadan sonraya kalabileceğine dikkat çekti. Amerikalı yetkili, “bu anlaşma için de aynı şeyi söylüyorum. Ne kadar çabuk imzalansa, o kadar iyi olur. İmza için hem Türkiye’ye, hem de Azerbaycan’ı cesaretlendiriyoruz” diye konuştu.

Türkiye’ye gelmeden önce Türkmenistan ve Azerbaycan’a giden, iki ülkenin Devlet Başkanları ile görüşen Morningstar, “Türkmenistan’ı da, Nabucco’ya daha fazla gaz vermesi için teşvik ediyoruz” diye konuştu.

Türkmen gazının Avrupa’ya aktarılması konusunda, yılan hikayesine dönen Hazar denizindeki egemenlik sorunlarının ise, çözülmesinin beklenmesine gerek olmadığına dikkat çeken Morningstar, “Türkmenistan gazı sınırına kadar getirecek. Buradan da, bir Avrupalı ya da başka uyruklu şirket, gazı bir şekilde Azerbaycan’a ulaştıracak. Azerbaycan’dan da gaz, Avrupa’ya iletilecek” diye konuştu.

İRAN NÜKLEER SORUNU ÇÖZMEDEN NABUCCO’YA GİREMEZ

ABD’de yeni Başkan Barack Obama’nın başlattığı İran’la yakınlaşma politikası, henüz enerji konularına yansımamış durumda.

Morningstar, Avrupa’daki “Nabucco’ya İran doğalgazı da akıtılsın” tartışmalarına, “ABD olarak biz buna karşı çıkıyoruz” diyerek, son noktayı koydu. Amerikalı yetkili, “İran, nükleer krizini çözmeden, Nabucco’ya katılması sözkonusu olamaz. İran izlediği politikayı değiştirmeden ,bizim de politikamızı değiştirmemiz söz konusu değil” diye ekledi.

Ancak Mornigstar, Nabucco boru hattına Kuzey Irak’tan çıkarılacak gazın getirilebileceğinin altını çizdi.

TÜRKİYE’NİN İRAN’LA İŞBİRLİĞİNE KARŞIYIZ

Amerikalı yetkili, Türkiye’nin İran’la imzaladığı enerji alanındaki işbirliğine ilişkin mutabakat zaptını da eleştirdi. Bu konudaki sorulara, “ABD’de İran’a belli bir miktarın üzerinde yatırım yapan ülkelere yaptırım uygulanmasına ilişkin yasa var. Bu yasa. Bunu uygulamak zorundayız. Türkiye de eğer yatırım miktarını aşarsa, tabii ki yasa uygulanır” yanıtını verdi.

NABUCCO NEDİR? 

Hazar bölgesindeki gaz kaynaklarını Türkiye, Romanya ve Avustarya güzergahından Avrupa'ya ulaştırmayı amaçlayan Nabucco, kıta Avrupa'sının, enerjide Rusya bağımlılığını azaltma açısından önem taşıyor.