Müzik eğitimi dil eğitiminden farksız

Güncelleme Tarihi:

Müzik eğitimi dil eğitiminden farksız
Oluşturulma Tarihi: Nisan 30, 2009 00:00

Çocuklar artık 15-20 yıl öncesi gibi sokakta oynamıyor, büyükanne, büyükbabalarının dizlerinde masal dinlemiyor, tekerlemeler söylemiyor, iki kanallı radyoda dinlediği şarkıyı defalarca tekrarlamıyor. Sanat ve kültürle ilişkileri önceki nesillerden çok farklı. Sanat eğitimini sadece sanatçı yetiştirmeye yönelik bir etkinlik olarak anlamak yanlış. Sanat eğitimi, her çocuğu yaratıcılığa yönlendirir. Bugün müzik, plastik sanatlar ve spor eğitiminin yaratıcılığa yaptığı büyük katkıyı ele alıyoruz.

MÜZİK, insana yaşantısında yaşama sevinci katar, olumlu düşünme ve motivasyon kazandırır, dinlendirir, rahatlatır, yaşam kalitesini yükseltir. Müzik eğitimi, sadece profesyonel müzisyen olacak çocukların eğitimi değil, tüm çocukları kapsar. Amacı da insana, müziği sevdirmek, müzik dinleme alışkanlığı sağlamak, yargılama becerisini kazandırmak, zevk düzeyini, estetik anlayışını yükseltmektir. Birçok müzik eğitimcisi, müzik eğitiminin dil eğitimiyle aynı yöntemlere dayandığı konusunda hemfikir. Bu eğitime başlama yaşının da 4-5 olduğu düşünülüyor.

AİLELERE TAVSİYELER

Bebeklik döneminden başlayarak çocukların değişik seslere karşı ilgi ve tepkileri gözlenmeli. Her sanat eğitiminin başlangıcında olan taklit yöntemi burada da kendini gösteriyor. Çocuğu, hatta bebeği ’a’, ’e’,’i’ gibi sesleri değişik tonlarda tekrarlayarak taklide yönlendirmeli.

/images/100/0x0/55eb0b1af018fbb8f8a753fc

Annenin bebeklik döneminde mırıldanacağı basit bir ninniyi çocuk ileride taklit etmeye çalışır, sonra buna basit ritmik hareketleri de katar. Çocuk, 1-3 yaşında kısa ezgileri taklit ederek tekrarlayabilir.

Bu dönemde doğadan sesler, hayvan taklitleri önemli. Uzman yardımı alarak tonal duyum (sesin incelik ve kalınlık farkını algılama) saptanabilir. Çocuklar tempo, ritim ve melodileri bedenleriyle ifade ederken, uyum ve beceri konusunda da ilerleme kaydeder.

El kaslarını geliştirmek ve ritim duygusunu güçlendirmek için taklit yöntemini kullanarak, basit araçlarla (tencere, tava, kaşık, küçük tahta çubuklar) kolay ritim tekrarları yaptırmak iyi olur.

Çocukla birlikte karton, mukavva, jelatin, tarak v.b. gibi çevredeki malzemeleri kullanarak basit çalgılar yapılabilir. Davul, darbuka, trampet veya silafon, metalofon gibi orff çalgıları, değişik çalgı sesleri çıkarabilen elektronik klavyeler de tercih edilebilir.

Müzik eşliğinde oynanan oyunlar ve basit danslarla aile müzik eğitimine katkıda bulunabilir

OKULLAR NE YAPMALI?

Çalgı eğitimi okul öncesi başlamalı. İlköğretim 1 ve 2’nci sınıflarda, müfredat programı dışında, isteyen öğrenciler bireysel çalgı eğitimine geçebilir. Keman, piyano eğitimi gibi.


İlköğretim 3 ,4 ve 5’inci sınıflarda ise müzik derslerinde çalgı eğitimine geçilmeli, sınıf çalgısı olarak blok flüt, orff çalgıları çaldırılmalı, solo ve koro şarkı eğitimi verilmeli. Bireysel çalgı eğitimine klasik gitar dersleri de eklenebilir.

6-7-8’inci sınıflarda bireysel çalgı eğitimi dışında müzikal sahneye koymak, popüler müzik orkestrası veya orff çalgıları-keman-gitar-blok flütten oluşan bir orkestra kurmak gibi yöntemler de eklenebilir.

Resim öğrenen çocuğun hayatında 7 devir

YARATICILIĞIN
, estetik duyarlığın gelişmesinde sanat eğitiminin önemi büyük. Çocuğun bu yönünün geliştirilmesi için boyalar, kalemler ve fırçaların yanında, kil, çamur, cam, tel, karton, gibi malzemeler de kullanılabilir. İşte çocuğun gelişimindeki 7 ana durak:

KARALAMA DEVRİ 1,5-2 yaş: Çocuk, bilinçli çizmez. Herhangi bir araçla oynamak istediği için karalamalar yapar. Omuz ve kol hareketleriyle yapılan "kırık" çizgiler, zamanla yerini parmak ve bilek hareketleriyle yapılan eğri çizilere bırakır, oradan da noktalamalara ve yuvarlak şekillere geçilir. Bu dönemde çocuklara çizmesi için araçlar ve çeşitli yüzeyler sunmak şart.

İSTEME DEVRİ 3 yaş: Çocuk, ilk kez isteyerek resim yapar. Bu devrede çizilen resimler hiç bir şeye benzemez. Ama çocuk için anlamı vardır. Unutmamak gerek, bu yaşta resmi tamamlamaya sabrı yoktur.

İLK SEMBOL DEVRİ 4 yaş: Çocuk bazı şekilleri kendine mal eder ve sembol olarak çizer. Bu semboller genellikle ilk önce insan resimleridir. Bu dönemde çizgi ve boya malzemeleri serbest olmalı.

ŞEMATİK ANLATIM DEVRİ 5-6 yaş: Çizdiği şekillerde detayları atarak, şematik ifadeler kullanır. Sevmediği olumsuz konuları boyarken koyu renk kullanır, sevdiği kişileri kırmızı, turuncu gibi sıcak renklerle ifade eder. Bu dönemde çocuk insan veya hayvan resimleri çizerken kol ve bacakları yapmamışsa, kol ve bacakların nerede olduğunu sormak gerekir, bu onun ufkunu açar.

SOMUT İŞLEM DEVRİ 7-8 yaş: İnsan resimlerinde vücut parçaları yerli yerine konur. Her eşya kendi rengine boyanır, ağaçların kökleri bile çizilebilir.

PERSPEKTİF DEVRİ 9-10 yaş: Manzara resmi yaparlar. Mekan fikri gelişmiştir. Uzaktaki cisimleri küçük, yakındakileri büyük çizerler. Bu yaşlarda çocuğa kalemler ve boya malzemeleri verilmeli.

GERÇEKÇİ DEVİR 11-13 yaş: Her şeyi eleştirici bir gözle değerlendirir, kendi yaptıklarını da beğenmezler. Bu dönemde öğretmen önem kazanır.

Yaratıcılığı geliştirecek sanat egzersizleri

Kil ve çamur çalışmaları:
Kil ve çamur, çocuğun her iki elini kullanmasını sağlar. Yaptığı şekli bozup tekrar yapar, böylece araştırma yapmış olur.

Kağıt işleri: Katlayarak, kıvırarak, keserek, bükerek kağıtla birçok şekil çıkarıp matematik ve ritim çalışması yapabilir, 6 yaşından sonra da kare, üçgen, daire gibi geometrik şekillere geçer.

Baskı: Patates, soğan, sünger, yaprak, havuç oluklu mukavva gibi nesnelerden yararlanarak boyayıp kağıt üzerine baskı yapabilir.

Doku ve dokuma: Saz, çavdar sapı, ipler, ince kesilmiş kağıtlar, rafyalar vs. kullanarak tekstil işleri yapılabilir.

Taş ve maden işleri: Yazlık, bağ bahçe veya yaylada alet kullanarak çalışmak çocuğun özgüvenini geliştirir. Çocuk, telleri bükerek ve ekleyerek süs eşyası yapabilir.

SPOR EĞİTİMİ

İpsiz ve topsuz ev kalmasın!

SPORDA
da en güzel öğrenme şekli, oyun ortamında öğrenmedir. Ama günümüzde çocuklar sokak oyunlarından mahrum olarak büyüyor. Bu nedenle anne babanın spor eğitimi için bazı adımlar atması şart:

Her çocuk okul öncesi (4, 5, 6 yaş) dönemde, doğru spor alt yapısını oluşturması için, en az bir yıl cimnastik eğitimi almalı, isteğine göre bunu yüzme ile devam ettirmeli.

Cimnastik çocuğun vücudunu tanımasını, yapabileceklerinin farkına varmasını sağlar.

Evdeki koltuktan aşağıya atlamasını, koltuğun tepesine tırmanmasını, komşular rahatsız olur kaygısı ile kapı pervazlarına sıçramasını engellemeyin.

Çocuğun okul öncesi çağda (4, 5, 6 yaş) elinin altında daima bir balonu olmalı ve anne babası onunla balon atma-tutma oynamalı. Topa vurmada zamanlamayı başarabilmek, motivasyonu arttırır. El-göz koordinasyonu da bu oyunlar sayesinde gelişir.

Balon çalışması iköğretim 1-2 ve 3’üncü sınıflarda deniz topuyla devam edebilir. Deniz topu balona göre biraz daha çabuk yere düşer. Ama çocuk büyüdüğü için, topa vurma zamanını ayarlayabilir ve bu alandaki becerileri hızla gelişir.

4 ve 5’inci sınıfta artık plastik top (hatta deri top) kullanmaya başlayabilir ve voleybol oynayabilir.

İp atlamanın önemli bir koordinasyon çalışması olduğunu unutmayın.

OKUL NE YAPABİLİR?

Eğitimciler, her çocuğa farklı yetenekleri olduğunu hissettirmeli (Cimnastikte düz takla atamayan öğrenci, bu çalışmadan kazandığı ritim duygusu ve koordinasyonu müzik veya matematikte kullanabileceğinin farkına varmalı).

Öğretmen, öğrencinin hedeflenen hareketi yanlış yaptığını söylemek yerine hareketi düzeltmeli.

Yine takla atamayan öğrenciye dönelim: Vücudunu doğru kullanarak başka hareketler yapabileceği gösterilmeli. Çünkü amaç öğrencinin sadece motor gelişimine değil, bilişsel ve duyuşsal gelişimine katkıda bulunmak.

Okullarda çocukların hobilerine ayrılacak zaman dilimleri (aktivite saati gibi) oluşturulmalı.

YARIN: Yabancı dil ve Türkçe dil yeteneği
Haberle ilgili daha fazlası:

BAKMADAN GEÇME!