Murat Demirel, devletten kredi alıp, üstüne yatmış

‘Kasırga operasyonu’ ile hapse atılan Murat Demirel'in şirketlerine kamu bankalarının 150 milyon dolar kredi açtığı ortaya çıktı. Demirel'in şirketleri Halkbank'tan 100 milyon dolar, Emlakbank'tan da 20 milyon dolar, Vakıfbank’tan 30 milyon dolar kredi kullandığı belirlendi.

Sahibi olduğu Egebank'ın içini boşaltmakla suçlanan Yahya Murat Demirel'in firmalarına, kamu bankalarından 150 milyon doların üzerinde kredi açıldığı ortaya çıktı. Müfettiş raporlarına göre, Demirel'e en büyük krediyi 100 milyon dolar ile Halk Bankası açtı. Bu bankayı 20 milyon dolar ile Emlakbank izliyor.

Halk Bankası'nın halen Demirel'lerin şirketlerinden toplam 105 milyon doların üzerinde alacağı bulunduğu, bunun büyük bölümünün ‘risk kapsamında’ olduğu bildirildi.

Murat Demirel, Halkbank'dan 1996 yılında aldığı kredinin sadece 20 milyon dolarını geri ödedi. Kalan 80 milyon dolarını ödeyemeyince, Murat Demirel'e 5 yıllık yeni bir vade daha tanındı. Ancak kredi geri ödenmedi. Demirel, piyasaya olan borçlarını ödeyemez duruma düşünce, diğer alacaklı bankalar haciz işlemine geçti. Bunun üzerine Halk Bankası da icra takibi başlattı.

GARANTÖR OLDULAR

Murakıp raporlarına göre, kamu bankalarından Demirel'e kredi verilmesinde dolaylı bir yol izlendi. Müfettişler, kredilerin nakit olarak değil, ‘‘dövize natık teminat’’ mektubu olarak verildiğini belgeledi. Verilen bu mektup garantisi ile Demirel, yurtdışından nakit kredi aldı. Demirel, yurtdışından aldığı nakit kredileri ödemeyince, Emlak ve Halk Bankaları ‘Teminat mektupları’ yüzünden ‘garantör’ banka olarak bu kredileri ödemek zorunda kaldılar.

Böylece Murat Demirel, iki bankadan yüklü miktarda kredi kullanmış oldu. Demirel, bu kredileri Dempa Orman Ürünleri A.Ş ile Dempanel A.Ş, Era Finansal Kiralama A.Ş. ve Universal Yatırım Holding şirketleri adına aldı.

Demirel'in kullandığı ve halen geri ödenmeyen krediler Halkbank ve Emlakbank bilançolarının ‘riskli alacaklar’na girdi.

Demireller'in firmalarına diğer bir kamu bankası Vakıfbank'tan da yaklaşık 30 milyon dolar kredi kullandırıldığı öne sürüldü.

Baskın gecesi Paper Moon'daydı

KANAL 6'da öğle haberlerini sunan gazeteci-yazar Can Ataklı, bankasına el konulduğu gece Murat Demirel'in İstanbul'un ünlü restoranı Paper Moon'da olduğunu açıkladı. Ataklı, Demirel'in o gece bankasına el konulduğunu öğrendikten sonra Çankaya'yı aradığını, ancak amcası Süleyman Demirel'in telefona çıkmadığını bildirdi. Murat Demirel, ifadelerinde, bankalara el konulduğu tarihte yurtdışında bulunduğunu öne sürmüştü.

Bu arada Demirel'in cezaevinde ‘Ben Manik depresifim’’ diyerek, tutukluluk süresini hastanede geçirmeye çalıştığı öne sürüldü. Üst düzey bir emniyet yetkilisi, ‘‘Murat Demirel, Balina Operasyonu'nda gözaltına alınan Mehmet Niyazoğlu gibi, tutukluluğunu hastanede geçirmek istiyor. Aslında turp gibi sağlıklı. Ama hasta numarası yapıyor’’ dedi. Kadir ERCAN / ANKARA

Mal varlığına tedbire devam

MEVDUAT Sigorta Fonu'nun, yönetimine el konulan Egebank'ın tutuklu eski patronu Murat Demirel ile 10 yöneticisi aleyhine açtığı kişisel iflas davasına başlandı. Mahkeme, Demirel ve diğer davalıların Ankara Asliye Ticaret Mahkemeleri tarafından verilen 'yurtdışına çıkış yasağı ve malvarlıklarına ihtiyati tedbir kararı'na yaptıkları 2 ayrı itirazı oybirliğiyle reddederek devam kararı aldı.

Davacı Fon, 80 trilyon 406 milyar liralık banka zararının grup şirketlerine yasal düzenlemelere aykırı krediler aktarmakla suçlanan Demirel ve 10 yöneticinin kişisel iflasına karar verilerek tahsilini istiyor. Demirel ve Korkmaz Yiğit'in grup şirketleri arasında yasaya aykırı 'Back to back' kredilendirme usulüyle Egebank'ın ağır zarara uğratıldığı öne sürülüyor.

Bankalar yeminli murakıplarının hazırladığı rapora göre Egebank'ın yasaya aykırı kaynak aktarımı yoluyla zarara uğratıldığı belirtilen başvuruda şimdilik talep edilen 80 trilyon 406 milyar liralık zarardan sorumlu yöneticiler şöyle sıralandı: Murat Demirel, Şükrü Esat Erkuş, Pembe Jale Oktay, Aydoğan Semizer, Raif Zihnali, Sami Erdem, Turan Özel, Ali Süha Paya, Ertunç Yalçın, Neslihan Demirel, Şakir Gürel.

YPK raporunda neler var?

HALKBANK'ın verdiği krediler, Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu'nun 1997 yılı raporunda da yer aldı. Raporda şu uyarılar yapıldı:

İstihbarat raporuna göre Dempa firması faaliyetlerini büyük oranda satıcılara ve bankalara borçlanarak finanse ettiğinden, likidite oranının düşük olduğu ve aktiflerin tamamına yakınının yabancı kaynaklarla finanse edildiği, firmanın her 100 liralık özkaynağına karşılık 11 bin 855 lira borcu bulunduğu belirtiliyor.

1995'te düzenlenen istihbarat raporunda; firmanın 1 birim özkaynağa karşılık 23 birim yabancı kaynak kullandığı, aktifin yüzde 96'sının yabancı kaynakla finanse edildiği tespit edildi. Yatırım amacıyla alınan krediler firmaların faaliyet konularıyla ilgili yatırım tutarının çok üstünde olması nedeniyle krediler kontrolden çıkmış olup, yapılan yatırımların 40-50 katı kredi kullandıkları belirlendi. Grup şirketlerine 11 milyon 500 bin dolar usulsüz kredi kullandıran Halkbank Genel Müdür Yardımcısı 1997'de Banka'dan ayrılarak, Egebank'ta yönetici olarak çalıştığı saptandı.

Ansen: Kredilerde usulsüzlük yok

HALKBANK Genel Müdürü Yenal Ansen ise iddiaların gerçek dışı olduğunu öne sürdü. Ansen, kredinin, Şevket Demirel, Murat Demirel ve diğer aile fertlerinin de katılımıyla oluşan holding bünyesindeki Dempa'ya verildiğini söyledi. Ansen, ‘‘Bu tüm firmalara kullandırılan nitelikte proje kredisi. Ayrıca Egebank'ın satın alınmasından iki yıl önce verilmiş’’ dedi.