Mükelleflerin çapraz vergi denetimine katkısı
Güncelleme Tarihi:
V.U.K’nun 148 ve 149’uncu maddelerinin verdiği yetkiye istinaden yayımlanan 256 numaralı V.U.K genel tebliği ile bilanço usulüne göre defter tutan mükellefler bir kişiden satın aldıkları mal ve/veya hizmetleri KDV hariç olmak üzere belirli tutarı aşması halinde, Mal ve Hizmet alımlarına ilişkin bildirim (Form B) verme zorunluluğu getirilmişti.
Maliye Bakanlığı bu kez aynı kanuni dayanaklar çerçevesinde, daha önceleri bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin sadece mal ve hizmet alımlarına ilişkin bildirim isterken 21 Temmuzda bu konu ile ilgili olarak çıkardığı 350 numaralı V.U.K. genel tebliğ ile mal ve hizmet satışlarına ilişkin bildiriminde en geç Eylül ayına sonuna kadar verilmesini zorunlu hale getirmiştir.
Evvelden beri süregelen uygulamaya göre bazı farklılıklar içeren bu uygulamayı kısaca özetler isek ay sonuna kadar bu yükümlülüklerini yerine getirecek mükellefler açısından faydalı olabileceği kanaatindeyim.
Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, bir kişiden aldıkları ve katma değer vergisi hariç 30.000 YTL’yi aşan mal ve hizmet alımları “Form Ba”, mal ve hizmet satımları için “Form Bs”’yi düzenlemek zorundadırlar. Düzenlenen formlar bu ay sonuna kadar bağlı olunan vergi dairesine verilecektir. Formların nasıl doldurulacağı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet sitesinde ve basılı formların arka yüzlerinde detaylı olarak açıklanmıştır.
Bu bildirimler iki elektronik ortamda vermek zorunda olan mükellefler ile katma değer vergisi beyannamesini şekilde vergi dairesine ulaştırılabilecektir. İlk olarak, gelir veya kurumlar vergisi beyannamesini ihtiyari olarak elektronik ortamda veren mükellefler, Ba ve Bs formlarını mutlaka elektronik ortamda vereceklerdir. Bunun dışında yukarıda sayılan mükellefiyetleri bulunmayan ancak tam otomasyonlu vergi dairesine bağlı olan mükelleflerde ihtiyari olarak bildirimlerini (form ba ve bs) elektronik ortamda verebileceklerdir.
Bugüne kadar yapılan uygulamaların getirdiği alışkanlık ile mükellefler yanılgıya düşebilirler. Çünkü form b’ler katma değer vergisi beyannameleri ile beraber veriliyordu. Ancak yeni uygulamada ,bildirimlerin Eylül ayı sonuna kadar verilecek olması katma değer vergisi beyannamesi verme süresini etkilemeyecektir.
Eski uygulamada mükellefler tarafından basılı kağıt ortamında Maliye Bakanlığı’na verilen bildirimler, bilgilerin manyetik ortamda olmaması ve karşılaştırılamamasından dolayı çok verimli olarak kullanılamamıştı. Ancak bu yeni uygulama ile beraber alınan bilginin manyetik ortama aktarılması gibi bir sıkıntı olmadığından, elde edilen bilgiler tamamen işlemeye müsait olarak idarenin elinde olduğundan denetim açısından ve mükelleflerin çapraz olarak kontrol edilebilmesine olanak sağlayacaktır. Bu bildirimleri kağıt ortamında verecek mükelleflerin sayıca ve hacimce az olması da kalan bilgininde kolay işlenir hale gelmesine imkan verecektir.
Mükelleflerin tüm bilgileri elektronik olarak tutuluyor ve bunun doğal sonucu elektronik olarak kontrol edilebiliyorsa bu aşamada olayın tarafları olan mükellef, muhasebeci, müşavir ve gelir idaresi kolaylıkla işlemleri yürütebileceklerdir. Ancak bu aşamaya gelinceye kadar ne yazık ki bildirimler, idare tarafından istenmeye mükellefler tarafından da düzenlenip verilmeye devam edilecektir.
NOT: Bu bölüm Gelirler Kontrolörleri Derneği yayın organı Vergi Sorunları dergisi tarafından hazırlanmıştır.