Mükelleflerin çapraz vergi denetimine katkısı
Güncelleme Tarihi:
V.U.K’nun 148 ve 149’uncu maddelerinin verdiği yetkiye istinaden yayımlanan 256 numaralı V.U.K genel tebliği ile bilanço usulüne göre defter tutan mükellefler bir kişiden satın aldıkları mal ve/veya hizmetleri KDV hariç olmak üzere belirli tutarı aşması halinde, Mal ve Hizmet alımlarına ilişkin bildirim (Form B) verme zorunluluğu getirilmişti.
Maliye Bakanlýðý bu kez ayný kanuni dayanaklar çerçevesinde, daha önceleri bilanço esasýna göre defter tutan mükelleflerin sadece mal ve hizmet alýmlarýna iliþkin bildirim isterken 21 Temmuzda bu konu ile ilgili olarak çýkardýðý 350 numaralý V.U.K. genel teblið ile mal ve hizmet satýþlarýna iliþkin bildiriminde en geç Eylül ayýna sonuna kadar verilmesini zorunlu hale getirmiþtir.
Evvelden beri süregelen uygulamaya göre bazý farklýlýklar içeren bu uygulamayý kýsaca özetler isek ay sonuna kadar bu yükümlülüklerini yerine getirecek mükellefler açýsýndan faydalý olabileceði kanaatindeyim.
Bilanço esasýna göre defter tutan mükellefler, bir kiþiden aldýklarý ve katma deðer vergisi hariç 30.000 YTL’yi aþan mal ve hizmet alýmlarý “Form Ba”, mal ve hizmet satýmlarý için “Form Bs”’yi düzenlemek zorundadýrlar. Düzenlenen formlar bu ay sonuna kadar baðlý olunan vergi dairesine verilecektir. Formlarýn nasýl doldurulacaðý, Gelir Ýdaresi Baþkanlýðý’nýn internet sitesinde ve basýlý formlarýn arka yüzlerinde detaylý olarak açýklanmýþtýr.
Bu bildirimler iki elektronik ortamda vermek zorunda olan mükellefler ile katma deðer vergisi beyannamesini þekilde vergi dairesine ulaþtýrýlabilecektir. Ýlk olarak, gelir veya kurumlar vergisi beyannamesini ihtiyari olarak elektronik ortamda veren mükellefler, Ba ve Bs formlarýný mutlaka elektronik ortamda vereceklerdir. Bunun dýþýnda yukarýda sayýlan mükellefiyetleri bulunmayan ancak tam otomasyonlu vergi dairesine baðlý olan mükelleflerde ihtiyari olarak bildirimlerini (form ba ve bs) elektronik ortamda verebileceklerdir.
Bugüne kadar yapýlan uygulamalarýn getirdiði alýþkanlýk ile mükellefler yanýlgýya düþebilirler. Çünkü form b’ler katma deðer vergisi beyannameleri ile beraber veriliyordu. Ancak yeni uygulamada ,bildirimlerin Eylül ayý sonuna kadar verilecek olmasý katma deðer vergisi beyannamesi verme süresini etkilemeyecektir.
Eski uygulamada mükellefler tarafýndan basýlý kaðýt ortamýnda Maliye Bakanlýðý’na verilen bildirimler, bilgilerin manyetik ortamda olmamasý ve karþýlaþtýrýlamamasýndan dolayý çok verimli olarak kullanýlamamýþtý. Ancak bu yeni uygulama ile beraber alýnan bilginin manyetik ortama aktarýlmasý gibi bir sýkýntý olmadýðýndan, elde edilen bilgiler tamamen iþlemeye müsait olarak idarenin elinde olduðundan denetim açýsýndan ve mükelleflerin çapraz olarak kontrol edilebilmesine olanak saðlayacaktýr. Bu bildirimleri kaðýt ortamýnda verecek mükelleflerin sayýca ve hacimce az olmasý da kalan bilgininde kolay iþlenir hale gelmesine imkan verecektir.
Mükelleflerin tüm bilgileri elektronik olarak tutuluyor ve bunun doðal sonucu elektronik olarak kontrol edilebiliyorsa bu aþamada olayýn taraflarý olan mükellef, muhasebeci, müþavir ve gelir idaresi kolaylýkla iþlemleri yürütebileceklerdir. Ancak bu aþamaya gelinceye kadar ne yazýk ki bildirimler, idare tarafýndan istenmeye mükellefler tarafýndan da düzenlenip verilmeye devam edilecektir.
NOT: Bu bölüm Gelirler Kontrolörleri Derneği yayın organı Vergi Sorunları dergisi tarafından hazırlanmıştır.