Muhteşem unutkanlık

Rahmi Koç’un kendi adını taşıyan müzesiyle ilgili yaptığı özel röportajında iki eserle ilgili anısı dikkat çekiyor. Koç, İngiltere’den parasını verip satın aldığı ve onarıp ismini Esra koyduğu buharlı tekne ile yine aynı ülkeden aldığı tramvayı tam 2 yıl getirmeyi unutmuş.

Türkiye’nin ilk sanayi müzesi olan ‘Rahmi M. Koç Müzesi’ 2014’te 20’nci yılını kutlayacak. 20 yıla büyük bir mutlulukla giren Koç Holding Şeref Başkanı Rahmi M. Koç, konu hakkındaki duygu ve düşüncelerini ‘Bizden Haberler’ dergisi ile paylaştı.

Bu müzenin sizin için önemini ve değerini hangi sözlerle ifade etmek istersiniz?
- İnsanlar yaptıklarıyla değil daha çok arkalarında bıraktıklarıyla anılırlar. Bu doğrultuda ben de arkamda ne bırakabilirim diye düşündüm. Birkaç kitap yazdım. Muhtelif vakıfların kurulmasında ve Yönetim Kurullarında rol aldım. Hayır işlerine katkılarım oldu. Hep istediğim topluma katkı sağlayan, hizmet veren bir eserim olmasıydı. Bu yüzden Rahmi M. Koç Müzesi’ni kurmaya karar verdim. Ülkemizde özel müzecilik girişiminde kurumsal nitelikte ilk örnek, annemin anısına ismiyle başlattığımız Sadberk Hanım Müzesi’dir. Sonra bizim de bu gelişimde payımız olsa gerek. Özel müzeler hem İstanbul’da hem de diğer illerde olmalı. Bizans’ın beşiği olan İstanbul’da bir ikon müzesi de olmalı. Batı ve doğu medeniyetlerini yüzyıllardır kaynaştıran bu şehirde halı ve kilim müzeleri de olmalı. .

Sergilenen parçalar arasında hikâyesi olan bir eser var mı?

- İki enteresan anımı anlatayım. Bir gün İngiliz Danışmanımız Dick Foster aradı. 1880 yapımı ahşap buharlı bir tekne bulduğunu söyledi. Tekne kötü derecede eskimiş ve bakımsız kalmıştı. Daha sonra onarıp Esra adını verdiğimiz bu tekneyi sahibinden satın aldık. Aradan iki sene geçmiş, bir gün satan kişi bizi aradı ”Tekne hâlâ depoda, ben depoyu sattım, burayı yıkacaklar, gelip teknenizi alın” dedi. Yine Londra’dan bir tramvay aldım. Ne hikmetse, biz tramvayı orada unutmuşuz. İki sene sonra mağazadan aradılar. Tramvayınız çok yer kaplıyor bunu artık alın dediler. Dolayısıyla bir yerden bir şey alıyorsanız hiç beklemeden getirteceksiniz.

Rakamlarla Rahmi Koç Müzeleri28 bin m2
İstanbul’daki Rahmi Koç Müzesi’nin toplam alanı.

14 bin
Sergilenen obje sayısı.

250 bin
2014’te beklenen ziyaretçi sayısı.

80 bin
Ankara Çengelhan’daki müzenin yıllık ortalama ziyaretçi sayısı.

50 bin
Cunda’daki tarihi şapel ve yeldeğirmeninde yer alan kütüphanenin ortalama yıllık
ziyaretçi sayısı.

275 bin
Müzebüs’ün bugüne kadar ulaştığı öğrencisi.

ALLAH FORD GİBİ MÜZE NASİP ETSİN

Müzenin doğuş hikayesi nedir?
Koleksiyon merakım küçüklüğümden beri var. Henüz 4-5 yaşlarındayken, babamın getirdiği Marklin trenler benim trenlere ve kurmalı oyuncaklara olan ilgimi başlattı. Giderek ilgim buharlı makinelere doğru gelişti. Vapura bindiğimizde makine dairesini seyretmeye doyamazdım, o yağlı buharın kokusunu içime çekerdim. 1956 yılında Amerika’da Detroit’e iş için gittiğimde Henry Ford Müzesi’ni gezdim. Tek kelimeyle hayran kaldım. Kendi kendime, ‘İleride böyle bir müze kurmayı Allah bana da nasip
etsin’ dedim.

KOLEKSİYONERLİĞİMDE ANNEMİN ROLÜ BÜYÜK

Rahmetli anneniz Sadberk Hanım’ın bu konuda sizin üzerindeki etkilerinin neler olduğunu düşünüyorsunuz?
- Annemin etkisinin olduğu kuşkusuz. Birlikte haftada bir defa Kapalıçarşı’ya giderdik. Annem koleksiyonu için parçalar alırdı. Kapalıçarşı’ya giderken annemle pazarlık ederdim. Üç dört seferde bir Japon mağazasından oyuncak almasını isterdim. Bunlar da genellikle kurmalı küçük vapur ve motorlar olurdu. Eve geldiğimde lavaboyu doldurur ve onları yüzdürürdüm. Benim koleksiyonerliğimde annemin rolü büyüktür.Annemin koleksiyonu Türkiye’nin ilk özel müzesini oluşturdu.