Muhtar'a bahçıvan operasyonu

KAZAKİSTAN devlet bankası BTA Bank’ın kurucusu ve yöneticisi Mukhtar Ablyazov, 10 milyar doları aşan büyük vurgunla dünya gündemine oturdu. Amerikan WSJ’a göre Kazakistan’da enerji bakanlığına kadar yükselen Ablyazov’un BTA vasıtasıyla 17 şirketin hesabından resmi olarak 1.4 milyar dolar parayı kendi hesabına aktardığı belirtiliyor. İngiliz basını ise vurgunun 10 milyar doların üstünde olduğunu ifade ediyor. İşte dünyayı sarsan vurgunun film gibi hikayesi...

ÖNCE LONDRA’YA KAÇIYOR

Ablyazov, Kazakistan’da enerji bakanlığına kadar yükseldikten sonra ülkenin lideri Nursultan Nazarbayev ile siyasi olarak ters düşüp hapse giriyor. Daha sonra Ablyazov’un sahibi olduğu BTA, 2008 krizi bahane edilerek devlet tarafından kamulaştırılıyor. Asıl hikaye ise buradan sonra başlıyor. Ablyazov, o tarihten sonra ailesini Londra’ya yerleştiriyor. Bir süre sonra Kazakistan devleti kendisini BTA’yı zarara uğrattığı ve bankayı hortumladığı gerekçesiyle yargılamak istiyor. Ablyazov bunun üzerine Londra’ya kaçıyor. Fakat Kazakistan devleti kendisinin peşini bırakmıyor.

DEDEKTİFLER DEVREDE

2009 yılında BTA’nın avukatları Ablyazov’a İngiltere’de dava açıyor. Dava 2012 yılına kadar sürüyor. 2012 yılında ise Ablyazov ülke sınırlarının dışına kaçıyor. En son geçen temmuz ayında hakkındaki karar duruşmasına katılmayan Ablyazov’un yerine duruşmaya Avukatı Olena Tyshchenko katılıyor. Mukhtar Ablyazov duruşmada olmadığı için hakkında karar açıklanması erteleniyor. Sonra Tyshchenko Londra’da bulunan mahkeme salonunu terk ediyor. Bankanın detektifleri ise Tyshchenko’yu duruşma salonunun çıkışından sonra takip etmeye başlıyorlar. Tyshchenko duruşma salonundan çıktıktan sonra soluğu Heathrow Havalimanı’nda alıyor ve buradan Fransa’nın Nice kentine giden ilk uçağa atlıyor.

VİLLADA YAKALANIYOR

Takip Nice’e indikten sonra Cannes’daki villasına geçen Tyshchenko burada Ablyazov’la buluşuyor. Bu aşamadan sonra Kazak yetkililer Fransız yetkililerle irtibata geçiyor. Fransız kolluk kuvvetleri 6 gün boyunca Ablyazov ve Tyshchenko’yu izlemeye alıyor. Daha sonra Tyshchenko’nun malikanesine bahçıvan kılığında gelen jandarmalar 31 Temmuz 2013 tarihinde Ablyazov tutukluyor. Ablyazov daha sonra hakim karşısına çıktığında hakkındaki bütün suçlamaları reddediyor. Şu anda Fransa’nın Aix-en-Provence bölgesinde hapiste tutulan Ablyazov’a hapishane arkadaşları ‘bakan’ diyor. Ablyazov genellikle hücresinde tek başına vakit geçirirken diğer mahkumlarla pek iletişime geçmiyor.

GÜNDE EN AZ 1 MİLYON DOLAR

ABLYAZOV İngiltere’de görülen davası sonucunda bankaya 4.5 milyar dolar tazminat ödemeye mahkum edilmişti. Kendisinin bu parayı ödemediği her gün için 1 milyon dolarlık faiz işliyor. Borcunu ödeyemediği için hapisten de çıkması mümkün görünmeyen Ablyazov’un Londra’da bulunan malikanesi 25 milyon dolara BTA tarafından satışa çıkarıldı.

NELERLE SUÇLANDI?

* 300 milyon dolarlık bono hırsızlığı: Söz konusu bonolar 5 parçaya bölünüp Virgin Adaları’ndaki off shore hesaplarda saklanmış.
* Sahte kimlik kullanma: Ablyazov kendisine Orta Afrika Cumhuriyeti’nden yasal olmayan yollarla bir vatandaşlık alıyor. Adını da Marat Ayan olarak değiştiriyor.
* 1.4 milyar dolarlık vurgun: 2006 ve 2008 yılları arasında BTA vasıtasıyla 17 şirketin hesabından toplamda 1.4 milyar dolar parayı kendi hesabına aktarmış.
* Usulsüz kredi: 2007 yılında tüm varlıklarının değeri 5 bin dolar olan Kıbrıs merkezli bir firmaya 45 milyon dolar kredi verdi.