Mortgage'de finansman modeli netleşti

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nın "konut finansmanı sisteminde erken ödeme indirimi ve yıllık maliyet oranı hesaplanmasına" ilişkin yönetmeliği Resmi Gazete'de yayınlandı. Buna göre, tüketici, borçlandığı toplam miktarı önceden ödeyebileceği gibi vadesi gelmemiş bir ya da birden fazla taksit ödemesinde de bulunabilecek. Her iki durumda da konut finansmanı kuruluşu, vadesinden önce ödenen taksitler için gerekli faiz indirimini yapmakla yükümlü tutuluyor. Konut finansmanı kuruluşu tüketiciden değişken, sabit ve değişken faizin bir arada bulunduğu konut finansmanı sözleşmelerinde her hangi bir isim altında ek bir ödemede bulunmasını isteyemeyecek. Sabit faizli konut finansmanı sözleşmelerinde ise, sözleşmede yer verilmek suretiyle bir ya da birden fazla ödemenin vadesinden önce yapılması durumunda erken ödeme ücreti talep edilecek. Erken ödeme ücreti, gerekli faiz indirimi yapılarak hesaplanan ve tüketici tarafından konut finansmanı kuruluşuna erken ödenen tutarın yüzde ikisini geçemeyecek.

TAKSİTLERİN ERKEN ÖDENMESİ

Erken ödenen tutar içinde yer alan ana para tutarı üzerinden, sabit faizli konut finansmanı sözleşmelerinde "akdi faiz oranı", değişken faizli konut finansmanı sözleşmelerinde "cari faiz oranı", sabit ve değişken faizin birlikte uygulandığı konut finansmanı sözleşmelerinde ise erken ödemenin yapıldığı tarihte geçerli olan faiz oranı esas alınacak. Erken ödenen gün sayısı dikkate alınarak bulunacak faiz, faiz üzerinden hesaplanacak kamusal yükümlülükler toplamı ve komisyon tutarı kadar indirim yapılacak. Erken ödeme, taksit tarihinde yapılıyorsa, vadesi gelen taksit ödemesi, geriye kalan taksit tutarları içerisindeki anapara borcu ve varsa o tarihe kadar tahsil edilmemiş faiz ve kamusal yükümlülükler tahsil edilecek. İki taksit tarihi arasında yapılan erken ödemelerde, ödeme planında yer alan en son ödenmiş taksit tarihiyle, erken kapatma işleminin gerçekleştiği tarih arasında, anaparaya işleyen faiz tutarı, en son ödenmiş taksit tarihi itibariyle geriye kalan taksit tutarları içerisindeki anapara borcu ve varsa o tarihe kadar tahsil edilmemiş faiz ve kamusal yükümlülükler tahsil edilecek.

YILLIK MALİYET ORANI

Konut finansmanı sözleşmesinin tüketiciye yıllık maliyet oranı, kredinin veya finansal kiralamanın tüketiciye verildiği tarihte, aşağıdaki bedeller hariç tutularak hesaplanır ve sözleşmede gösterilecek. Konut finansmanı kuruluşu, belirli konutun veya belirli bir satıcı ile yapılacak satış sözleşmesi şartı ile vermesi durumunda bu konutun satış fiyatı dışında kalan ve tüketicinin ödemekle yükümlü olduğu bedel yıllık maliyet oranı hesabına dahil edilecek. Ayrıca, tüketicinin bir seçim özgürlüğünün bulunmadığı durumlar ile ödenmesi gereken bedellerin normalin çok üstünde olduğu durumlar hariç, fon transfer bedelleri, kredi ve kira geri ödemeleri, faiz ödemeleri ve diğer masraflar da aynı şekilde yıllık maliyet oranı hesabına dahil edilecek.

TÜKETİCİYE ÖN BİLGİLENDİRME

Sanayi Bakanlığı, konut finansmanı kuruluşlarınca verilecek sözleşme öncesi bilgi formlarının esaslarını da belirledi. Bu kapsamda, konut finansmanı şirketi, sözleşme öncesi bilgi formu, sözleşme öncesinde tüketiciye yazılı olarak verecek. Sözleşme öncesi bilgi formunun tüketiciye yazılı olarak verilmesini takip eden bir iş günü geçmeden imzalanan sözleşmeler geçersiz olacak. Formlarda, sabit, değişken veya sabit ve değişken faizin birlikte uygulandığı faiz seçenekleri için ayrı ayrı ve en az oniki punto koyu siyah harflerle düzenlenmesi ve aşağıda yer alan bilgileri içermesi zorunlu kılındı. Formlarda, sabit, değişken veya sabit ve değişken faizin birlikte uygulandığı kredi tiplerinin tanımları ile bu kredi tipleri arasındaki farklara ve tüketiciye muhtemel etkilerine ilişkin açıklamalara da yer verilecek.

DÖVİZ RİSKİ ANLATILACAK

Konut finansmanı dövize endekslenmesi durumunda, bu şekildeki finansmanın risklerine karşı tüketicinin uyarılması ve bu tip finansmanlar için ödemelerin ve toplam borç tutarının hesaplanmasında hangi tarih ve kurun dikkate alınacağının belirtilmesi gerekiyor. Yıllık faiz oranı ile yıllık maliyet oranının başlangıç ve azami faiz oranları için ayrı ayrı gösterilecek.

FAİZ ORANLARINDA DEĞİŞİKLİK BİLDİRİLECEK

Faiz oranında değişiklik olması durumunda, bu değişikliğin tüketiciye, oluşacak yeni faiz oranları doğrultusunda hazırlanacak yeni bir ödeme planı ile birlikte 30 gün önce bildirilecek. Aylık taksitlerin azami faiz oranını geçmemek üzere değişiklik gösterebileceği konusunda bir ibarenin yer aldığı, 10 bin YTL temel alınarak, 5, 10 ve 20 yıllık vadeler için hazırlanacak örnek ödeme planına yer verilecek.

Ödemelerde temerrüde düşülmesi halinde gecikme faizi oranının, sabit faizli kredi sözleşmeleri için akdi faiz oranının, değişken faizli sözleşmelerde ise cari faiz oranının yüzde otuz fazlasını geçmemek üzere belirleneceğini bildirilecek.

BORÇ ÖDENMEZSE KONUT SATIŞA ÇIKACAK

Konut finansmanı kuruluşu tarafından verilecek formların ön yüzünde, en az 16 punto ve koyu siyah harflerle, tüketicinin borcunu kapatmaması durumunda, sözleşmenin feshi ile konutun derhal satışa çıkarılacağı bildirilecek.

Ayrıca, konutun tüketici tarafından kiraya verilmesi halinde kiralayana bildirmesi gerektiği, kiralayandan yazılı izin almak kaydıyla tüketicinin kiracılık veya sözleşmeden doğan hak ve/veya yükümlülüklerini devredebileceği ve hayat sigortası, konut sigortası gibi yapılması isteğe bağlı sigortaların yaptırılmasının zorunlu olmadığı bilgilerine yer verilecek.

DEĞİŞKEN FAİZLİ FİNANSMAN

Değişken faizi içeren konut finansmanı sözleşmelerine ilişkin yönetmelikte de kredi veren kuruluşların değişken faizi içerecek biçimde finansman sağlamaları durumunda sözleşmenin imzalanmasından önce tüketiciye yazılı olarak bildirilecek. Merkez Bankası tarafından belirlenen endeks ve faiz oranlarına uygulanacak marj oranı, bunların hangi kıstaslar temel alınarak sözleşmeye yansıtılacağı da belirtilecek.Faiz oranında değişiklik olması durumunda, bu değişikliğin tüketiciye, oluşacak yeni faiz oranları doğrultusunda hazırlanacak yeni bir ödeme planı ile birlikte 30 gün önce bildirilecek.