Moody’s’in şok not indirimi ile gözler uzun vadeli emeklilik fonlarına çevirdi

PİYASALAR, Moody’s’in geçen Cuma gecesi yaptığı not indirimi ile Türkiye’nin ‘yatırım yapılabilir ülke’ statüsünü kaybetmesinin ardından ilk sınavını bugün verecek. Şimdilik beklenti bir panik havası olmasa da, piyasada ciddi bir satış yaşanabileceği ardından kısa vadede denge sağlanacağı yönünde. Ancak not indiriminin Türkiye’yi daha yüksek maliyetle borçlanmak zorunda bırakacağı ve önümüzdeki dönemde başta gelişmekte olan ülkelere yönelik para hareketleri olmak üzere global gelişmelere daha bağımlı hale getirdiği çok açık. Piyasa uzmanlarına göre zaten uzun zamandır negatif izlemede olan Türkiye için not indirimi bir miktar fiyatlandı. Bundan sonrasında ise asıl önemli olan, yatırım yapılabilir seviyenin altında olmanın orta ve uzun vadedeki etkileri. Bu noktada da devreye ‘en az iki kredi ajansından yatırım yapılabilir notuna sahip olma’ kriterine göre yatırım yapan uzun vadeli emeklilik fonları ve diğer büyük yatırım fonlarının Türkiye’den mecburen çıkmaları gerçeği giriyor. 

3-13 MİLYAR DOLAR ÇIKIŞ
Son 2 ayda yayınlanan 3 farklı yabancı kuruluşun Türkiye’ye ilişkin raporunda, Türkiye’nin 2 kredi ajansından yatırım yapılabilir statüsünü kaybetmesiyle ülkeden 7, 10 ya da 13 milyar dolar para çıkışı yaşanacağı öngörüsü yer aldı. Son olarak geçen Cuma günü yine uluslararası bir bankanın müşterileriyle paylaştığı Türkiye raporunda ise uzun vadeli emeklilik fonlarının not indirimi ile oluşacak ‘mecburi satış’ miktarının 2.5-3 milyar dolar civarında olacağı belirtildi. Ne kadar olacağı konusunda öngörüler farklı olsa da, para çıkışının kaçınılmaz olduğu görülüyor. Türkiye’nin 3 büyük bankasının piyasalarla ilgili üst düzey yöneticisinin önümüzdeki döneme ilişkin beklentisi, ‘Moody’s’in değerlendirmesinin siyasi olduğunu düşünüp tepki verenler kadar olumsuz değil.

ARAFTAKİ YATIRIMCILAR
Artık notun yatırım kararları için artık tek başına etkili olmadığını hatırlatan piyasa uzmanları, önümüzdeki döneme ilişkin beklentilerini şöyle özetledi: “Bizim için en iyi haber elbette notu korumamızdı. Ancak olan oldu. Moody’s’in değerlendirmesini tamamlaması, bir süredir not açıklandıktan sonra pozisyon almayı bekleyen araftaki yatırımcıların durumunu netleştirecek. Elbette Moody’s ile aynı fikirde olmayan büyük fonlar ve yatırımcı kuruluşlar söz konusu. Not kararını bekleyenlerin bir kısmı ya şimdi Türkiye’ye girecek ya da hiç gelmeyecek. Dolayısıyla bekleyenlerin gelişmekte olan piyasalara olan ilgiyle birlikte Türkiye girişleri, mecburi satış yapanların olumsuz etkisini dengeler. Bu açıdan bakıldığında en kötü senaryolardan biri gerçekleşti ancak olumlu bakış açımızı koruyarak, reformlarla güçlenmeye devam etmeliyiz.”

BORÇLANMA MALİYETİNİN  ARTIŞI FIRSAT OLABİLİR

NOT indiriminin piyasada yaşanacak çıkışların yanı sıra borçlanma maliyetlerini artıracağını hatırlatan piyasanın önemli portföy şirketlerinden birinin üst düzey yöneticisi, “Meseleye olumlu bakmak gerekirse şunu söyleyebiliriz; bugün dünyada hala devlet bono-tahvillerinin yüzde 30’u negatif faizle işlem görüyor. Kalan yüzde 70 ise yüzde 1’in altında faizle alınıp satılıyor. Türkiye’nin borçlanma maliyetlerinin bir miktar artışı, getiri arayan yatırımcı için bir fırsattır. Rekabet gücümüzü zayıflatmasının yanında bize olan ilgiyi arttırır. Bu da aranan dengenin gelmesine katkı sağlar.”
Gelişmekte olan ülkelere para girişinin 2016’da devam ettiğini ve hatta son 12 haftadır arttığına değinen piyasa uzmanlarının bundan sonrası için beklentisi özetle şöyle: “Gelişmekte olan ülkeler bu yıl iyi performans gösterdi. Türkiye içeride ve bölgedeki gelişmelerden dolayı bu ülkelere eşlik edememişti. Ancak bundan sonrasında düşük faiz ortamında gelişmekte olan ülkelere ilginin devam etmesi Türkiye’ye yarayabilir.”

BREZİLYA VE RUSYA ÖRNEĞİ

NOT indiriminin etkilerine ilişkin değerlendirmede bulunan kimi piyasa uzmanları da kısa süre önce not indirimi olan Brezilya ve Rusya örneğini veriyor. Brezilya ve Rusya’da not indirimlerinin ardından gelen ilk satış ortamının 3-4 hafta gibi kısa bir süre içinde yerini fırsat alımlarına bıraktığına değinen portföy yöneticileri, “Türkiye’de ve bölgede çok sürpriz bir olumsuzluk yaşanmaması ve diğer gelişmekte olan ülkelere ilginin devam etmesi halinde Brezilya ve Rusya gibi Türkiye’de de piyasaya girişlerde artış olabilir” görüşünü dile getirdi.

NOTU ALMAK ZOR KAYBETMEK KOLAY

TÜRKİYE 18 yıl aradan sonra ilk kez 2012’de Fitch’in not artırımı ile ‘yatırım yapılabilir ülke’ statüsü kazanmıştı. Fitch’i takiben Moody’s’de Nisan 2013’te Türkiye’nin notunu yatırım yapılabilir seviyeye taşımıştı. Fitch son olarak Ağustos 2016’da yaptığı değerlendirmede Türkiye’nin yatırım yapıbalir seviye olan ‘BBB-’ notunu korudu görünümünü ise negatif olarak belirledi. Notu en kıt olarak değerlendirilen Standart & Poor’s (S&P) ise Temmuz 2016’daki Türkiye değerlendirmesinde yatırım yapılabilir seviyenin altında tuttuğu ‘BB’ notunu korurken görünümü negatife çevirmişti. Moody’s de geçen Cuma gecesi Türkiye’nin yatırım yapılabilir seviye olan ‘Baa3’ notunu bir basamak düşürerek ‘Ba1’ seviyesine çekti. Görünümü ise durağan olarak belirledi. Yatırım yapılabilir seviye notuna ulaşmanın çok zor olduğu ancak bu seviyenin kaybedilmesinin kolay olduğunu belirten uzmanlar, “Fitch ve S&P not görünümünü negatif ve Moody’s de durağan olarak belirlemiş durumda. Bu teknik olarak 18-24 ay arasında Türkiye’ye ilişkin değerlendirmelerde not indiriminin devam edebileceği anlamına geliyor. Dolayısıyla Türkiye’nin önümüzdeki dönemde ekonomik ve demokratik reformlar konusundaki performansı büyük önem taşıyor” değerlendirmesini yaptı.

GUATEMALA VE FAS İLE NOTUMUZ AYNI

EN yükseği ‘Aaa’ ve en düşüğü ‘D’ ile ülkeleri 10 farklı notla değerlendiren Moody’s, Güney Afrika, Brezilya, Malezya, Endonezya gibi ülkeleri yatırım yapılabilir ülke seviyesinde değerlendirirken, Türkiye gibi yatırım yapılabilir seviyenin bir basamak altında olan ‘Ba1’ notu ile değerlendirdiği ülkeler ise şöyle:
* Türkiye
* Azerbaycan
* Kosta Rika
* Guatemala
* Macaristan
* Fas
* Paraguay
* Portekiz
* Rusya