Mısır Süveyş Kanalı için 1 yılda 9 milyar dolar harcadı

Yıllardır yaşanan siyasi karışıklıkların ardından ekonomisi can çekişen Mısır, ekonomiyi yeniden canlandıracağını umduğu ‘Yeni Süveyş Kanalı Projesi’ni dün ihtişamlı bir törenle dünyaya tanıttı. Hazırlıklarına çok önceden başlanan tören nedeniyle bir günlük tatil ilan edilen Mısır’da, adeta Dünya Kupası’na ev sahipliği yapıyor havası vardı. Projeyi ekonomiyi canlandırma planının merkezine koyan Mısır Devlet Başkanı Abdül Fettah el Sisi, yeni kanalın açılışını El-Mahrousa isimli yat ile yaptı. El-Mahrousa, 150 yıllık Cumhurbaşkanlığı yatı, aynı zamanda Süveyş Kanalı 1869’da açıldığında kanalı ilk geçen gemi olması ile sembolik bir anlam taşıyor.

Tören sırasında helikopter, F-16 gösterileri eksik olmadı… Mısır halkına tahvil satışı ile fonlanan yaklaşık 9 milyar dolarlık proje ile tarihi Süveyş Kanalı büyütülerek, iki yönlü trafiğe açıldı. Kızıldeniz’i Akdeniz ile bağlayan Süveyş kanalının orta kesimlerinde 35 kilometre uzunluğunda yeni deniz geçidi açılırken, kanalın, bazı bölümleri de çift yönlü gidiş-geliş imkânına sahip olacak şekilde genişletildi ve derinleştirildi. Böylece gemilerin ortalama transit süresinin kısalması ve daha çok geminin geçmesi hedefleniyor.

SANKİ DÜNYA KUPASI

Kahire Havalimanı’na iner inmez, Mısır hükümetinin projeye ne kadar önem verdiği hemen anlaşılıyor. Dünyanın dört bir yanından gelen liderler ve gazetecileri, Süveyş Kanalı afişleri karşılıyor. Törenden bir gün önce geldiğimiz Kahire’nin atmosferi adeta bir futbol maçı öncesini andırıyor. Sokaklarda her yere asılı Mısır bayrakları ve “Dünyanın haritasını değiştiriyoruz” sloganlı billboardlar göze çarpıyor. Süveyş Kanalı’ndan dünya ticaretinin yaklaşık yüzde 10’u geçiyor. Böylece gemiler Afrika’nın etrafından dolaşmaktan kurtuluyor. 1 yıldan kısa bir sürede tamamlanan ve kamuoyuna “Yeni Süveyş Kanalı” olarak tanıtılan projede, 72 kilometre uzunluğundaki su yolunun 35 kilometresi paralel bir hat olarak kazılırken, 37 kilometresi ise eski kanalın derinleştirilmesi ve genişletilmesiyle oluşturuldu. Mısırlı yetkililere göre, daha önce bazı noktalarda geçiş için bekleyen gemiler artık çift yönlü gidiş-geliş imkânına sahip olacağı için, bekleme süresi 11 saatten 3 saate düşecek. Böylece kanalın üzerinden geçiş yapan gemi sayısı 2023’e kadar ikiye katlanarak, günlük ortalama 97’ye çıkacak. Mısır’ın Süveyş Kanalı’ndan elde ettiği gelir yüzde 250 artarak, yıllık 13 milyar dolara ulaşacak.

Sisi’nin prestij projesi 146 yıl önce inşa edilen Süveyş Kanalı Mısır ekonomisinin kalbini oluşturuyor. Ancak 2011 senesindeki iç ayaklanmalar sonrasında turizm ve yabancı yatırımlardaki düşüş bu gelir kaynağını olumsuz etkiledi. Sisi, kanalın bir gurur sembolü olmasını ve ekonomiye yardımcı olmasını istiyor.

50 bin işçi durmadan çalıştı

MEGA proje, Mısır halkının 6 gün içinde topladığı yaklaşık 9 milyar dolarlık sermaye ile 6 Ağustos 2014’te başladı. Projeye yatırım yapanlar, projede pay sahibi olmuyor ancak yüzde 12 faiz alıyor. İlk tahminlere göre 3 yılda bitmesi beklenen proje, büyük bir çabayla 1 yıldan kısa bir sürede hazır hale geldi. Al Monitor’da yer alan bir habere göre, üç yıl yerine bir yılda inşa edilmesi proje maliyetlerini iki katından fazla artırdı. İnşaatta 50 bine yakın işçi hiç durmadan çalıştı.

Biyolojik tehdit

TÜRK Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklama ile dün açılışı yapılan Yeni Süveyş Kanalı projesinin Akdeniz ve Karadeniz’deki canlı yaşamını tehdit ettiğini bildirdi. Söz konusu projenin başta zehirli denizanaları olmak üzere zararlı deniz canlılarını Akdeniz ve Karadeniz’e getireceği belirtildi. TÜDAV Başkanı Prof. Dr. Bayram Öztürk, “Mısır hükümetinin kanalda bulunan doğal oluşumlu göllerin tuzluluğunu artırarak, bu biyolojik istilaya karşı bariyer-
ler oluşturması gerekiyor” dedi.

Başrolde Hollande vardı

Törene katılanlar arasında Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande, Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras, Ürdün Kralı 2. Abdullah, Kuveyt Emiri Ahmet El-Cabir El-Sabah, Sudan Devlet Başkanı Ömer El-Beşir ve Afrika ülkelerinden ülke başkanları yer aldı. Mısır basını Süveyş Kanalı’nın açılışında 121 ülkenin temsil edileceğini yazdı. Türkiye’nin de törene davet edildiği geçtiğimiz hafta basında yer almış, Dışişleri Bakanlığı Mısır’dan davet gelmediğini açıklamıştı.

Gazeteciler dışarıda kaldı

TÖREN için Kahire’den İsmailiye’ye kadar uzanan 3 saatlik yol boyunca yoğun güvenlik önlemleri alındı. Tören alanında yaklaşık 10 bin güvenlik görevlisi vardı. Gazetecileri taşıyan otobüste sık sık kimlik kontrolü yapıldı. Ancak 3 saatlik yol ile kanalda törenin yapılacağı noktaya gelen gazetecilerin medya merkezine girdikten sonra tören sırasında dışarı çıkmalarına izin verilmedi. Diğer yandan Türkiye’den dört gazeteci Süveyş Kanal İdaresi’nin davetlisi olarak Mısır’a geldi. Ancak törene davetli olmalarına karşın, iki Türk gazeteci akreditasyonları yetişmediği gerekçesiyle tören alanına alınmadı.

60 milyar dolarlık özel ekonomik bölge

YENİ Süveyş Kanalı sıfırdan kurulacak yeni bir endüstriyel bölgenin de kalbi olacak. Bölgenin, üretimden lojistiğe, gemi tamiratından daha fazlasına pek çok yeni iş koluna ev sahipliği yapması tasarlanıyor. Kanalın kullanımından gelecek maddi gelirden çok, kanal çevresinde kurulacak “Süveyş Kanalı Özel Ekonomik Bölgesi” olarak tanımlanan söz konusu bölgenin ekonomiye güçlü bir katkı sağlaması bekleniyor. 50 ila 60 milyar dolarlık yatırımla tamamlanması öngörülen bu aşamada liman genişletmeleri, yeni lojistik merkez, sanayi bölgeleri ve reeksport merkezi kurulması hedefleniyor.