Milyonlarca kişi buraya yatırım yapıyor! Bir balon mu yoksa kazanç kapısı mı?
Güncelleme Tarihi:
Dijital tabanlı sanat eserleri olan NFT sanat eserleri gün geçtikçe büyüyen bir kitleye sahip. Dudak uçuklatan rakamlara satılan eserler tabloların yerini almaya hazırlanıyor. Şimdiden müzayede evleri NFT satışlarını eserlerin arasına ekledi. Ancak kripto paralar düşüş eğilimindeyken NFT'ler de etkilenecek mi, bir balon mu yoksa geleceği olan bir yatırım mı? İşte detaylar...
Milyon dolarlık satışa imza atan dijital tabanlı sanat eserleri yani NFT'ler dur durak bilmeden kitlesini genişletmeye devam ediyor. Hem satışları hem de satışlarda biçilen rakamlar tartışma konusu olsa da popülerliği devam ediyor. Ancak NFT dünyasının gidişatını kripto paralardaki çalkantılı süreç etkiliyor mu, devamlılığı olan bir yatırım aracı mı bunlar soru işaretleri.
Hürriyet.com.tr"NFT'LER ETKİLENMEZ"
Albcoin Araştırma Müdürü Helin Çelik NFT'lerin kripto paraların düşüş sürecini nasıl karşıladıklarına dair bilgi verdi. Çelik, "NFT’lerin kullanım amacı kripto paraların kullanım amacından farklı olduğu için kripto kanadında yaşanan geri çekilmeler NFT’leri etkilemez" dedi. Çelik, satın alım süreciyle ilgili, "NFT’lerde değeri kullanıcı belirliyor; ya spesifik fiyattan ya da açık artırma usulüyle ödemesi yapılıyor. Yanı sıra eşsiz, benzersiz bir token olduğu için bölünemiyor, birden fazla eşleniği olamıyor. Sadece üretildiği tabandaki yoğunlukla bağlantısı olabilir" ifadesinde bulundu.
Çelik NFT tabanlı sanat eserleriyle ilgili devamlılık sürecinde neler yaşanacağını da anlattı ve "Açıkçası NFT’ler yoluyla önümüzdeki süreçte birçok iş ve projenin geliştirilmesi beklenebilir. Bu noktada gereksiz bir ilgiden ziyade pandemi sürecinde belli başlı sorunlara çözüm olan bir koldan bahsetmiş oluyoruz. Kapalı kalan sanat galerileri ve buna bezer birçok sektörde NFT yoluyla satışlar yapılabilir, eserler ortaya konulabilir. Temelinde olan mantık ise farklı birçok alana uygulanabilir" dedi.
"GELİR OLARAK DÜŞÜNMEK MÜMKÜN"
Helin Çelik gelir açısından NFT'leri düşünmenin mümkün olacağını söylerken, açıklamasına "Sansasyonel satışların dışında NFT’ler yoluyla koleksiyonlar oluşturulabilir, sanat eserleri ve makaleler satılabilir. Özellikle pandemi sürecinde biraraya gelip satışı yapılamayan işlerin satış sürecinde NFT’ler kullanılabilir. Böylelikle maddi açıdan kullanıcısına avantaj yaratabilir. Daha kolay, daha temassız, daha sistematik satışların yapılabileceği bir süreç farklı sektörleri dahi besleyebilir" cümlelerini ekledi.
"ARACI KURUMLAR OLMADAN HAREKET ÖZGÜRLÜĞÜ SAĞLANIYOR"
Icrypex Hazine Uzmanı Gökçe Çalışan da NFT'lerin cazip gelmesinin satın almasında etkili olan sebepleri şöyle anlatıyor: "NFT sanat eserlerini almak için birkaç sebep var. Öncelikle sınırlı sayıda üretimi olan bir sanat eserinin kalıcı olarak dijital sahibi oluyorsunuz. Koleksiyonunuza ekleyebiliyorsunuz ve istediğinizde tekrar satışa çıkarabiliyorsunuz. Bunun dışında, NFT formunda alım yaparak, sanatçıyı doğrudan destekleyebiliyorsunuz. Her ne kadar şu anda NFT satışlarının çoğu platformlar aracılığı (sanat galerilerine göre çok düşük komisyonlar ile) yapılsa da sanat galerileri gibi aracıları ortadan kaldıran bir sistem söz konusu. Kripto paralar ile nasıl banka ve finansal kuruluşların aradan çıkarılması hedeflendiyse burada da benzer bir felsefe ve hedef var: bireylerin aracı kurumlar olmadan hareket özgürlüğünün sağlanması!"
NFT'LER GERÇEKTEN BU KADAR DEĞERLİ Mİ?
Çalışan NFT'lerin değeriyle ilgili "26 Şubat’ta kripto-artist Max Osiris masasına bir kalem ile gelişigüzel ‘’low effort NFT’’ (düşük çabalı NFT) yazarak fotoğrafını çekti. Bu fotoğrafı NFT formunda, yalnızca davet ile katılabilinen seçkin NFT sanat eseri platformu Foundution’a ekleyerek satışa çıkardı ve yapımı yalnızca birkaç dakika süren bu eser, 12 saatten kısa bir sürede 1 ETH’a (1.800 USD) alıcı buldu. Haliyle bu satış birçok kişinin tepkisini
çekti; bazıları bu satışın muhteşem bir fikir olduğunu düşünürken, bazıları da bu sanat eserine nefret kustu. Osiris teorik olarak bu düşük çabalı NFT’sini, internete jpeg formunda ekleyerek dağıtabilirdi. Bu eser nasıl alıcı buldu? Bu biraz da yüzyıllardır süren ve bir anlaşmaya varılamayan ‘’Sanat eserini değerli yapan nedir?’’ tartışmasının konusu…" dedi.
İnsanları NFT formunda satılan sanat eserlerini kopyalamaktan alı koyanın ne olduğunu açıklayan Çalışan, "Bu sorunun cevabı basit: Hiçbir şey! Google’a Nyan Cat yazarak 10 saatlik bir Nyan Cat videosu izleyebilirsiniz ya da farklı web sitelerine yüklenmiş sayısız birebir eşlenik fotoğrafına/animasyonuna ulaşabilirsiniz. Ben de aşağıya sizin için bir kopyasını ücretsiz olarak ekledim. Ancak yine de birisi Nyan Cat NFT’sine 590.000 dolar verebiliyor. Neden? ’Orijinali bende’’ deme hakkına sahip olmak için! NFT’yi satın alan kişi, bu sanat eserinin tek imzalı baskısına sahip gibi düşünebilirsiniz. Aldığı şey övünme hakkı, ya da diğer bir deyişle marketing çalışması" dedi.
TÜRKİYE'DEKİ SERGİDE NFT'YE ÇEVRİLEN ESER
İyilik İçin Sanat Derneği Başkanı Selin Bozkurt Türkiye'deki NFT piyasasının sanat tarafından neler yaşandığını anlattı. Bozkurt, "Çıkış noktası ABD olduğu için bu yeni sistemi buradaki veriler üzerinden takip etmeye gayret gösteriyoruz. NFT ayrı bir uzmanlık istiyor. Yatırım yapmak, geçerliliğini anlamak için yakından çalışmaları takip ediyoruz. Müzayade evlerinin de NFT'leri kendi kapsamına almaları ve koleksiyonlarının arasına alması ve ev sahipliği yapmalarından dolayı merak edici, yeni sanat alımı getirdiğini düşünüyorum. Yeni bir heyecan ve fırsat sunuyor. Dijital medyayla ilgilenen koleksiyonerleri görmek mümkün. Yeni jenerasyon daha meşgul. Klasik geleneksel işler üreten sanatçılar daha mesafeli ancak kendi platformlarımızdan biliyorum. Pasajda Bir Yıl, Anadolu'dan İzlenimler'de yer alan sanatçılarımız heyecan duyuyor. Nitekim bizim tarafta da Kerem Topuz'un Kızılay'la oluşturduğu Kızılay Hilâl-i Ahmer Kadınları'nda bir portreyi NFT'ye çevirip sergiliyor olması çekici bir hale getirdiği hem sergiyi hem de sanatçılar açısından. Bir süre takip ediyor olmak çok önemli. Balon olmadığını ya da bunu söylemek için erken olduğunu ifade edebilirim" dedi.
"NFT'YE İLGİ DUYAN CİDDİ BİR KİTLE VAR"
Bozkurt, ilginin yüksek olduğunu belirtirken, "Gelişmesi için NFT satış platformlarının artması gerekiyor. NFT tabanlı sanat gelişir. Pek çok sanatçımız NFT'yle ilgileniyor. Murat Pak gibi, eserleri yüksek fiyatlara (NFT için söylüyorum) satış yapmasından dolayı daha da ilgi çekici oluyor. Fırsatlar var. Bahçeşehir Üniversitesi'ndeki eğitim programımızda da NFT'ye artık yer verdik. Katılımcılarda şunu gördük. NFT'ye ilgi duran ciddi bir kitle var. Programlar hazırladık. Çalışmalarımız sürüyor. Sanatçılarımızdan da NFT üretenler var ve biz de takip ediyoruz. Tüm dünyada ses getirecek bir iş de şu anda hazırlanıyor" dedi.
ÜNLÜLER DE KATILDI
Geçtiğimiz günlerde dünyaca ünlü model Emily Ratajkowski,ilk NFT'sini satışa çıkarmış satıştan 140 bin dolar gelir elde etmişti. Kate Moss'un bir hayranı ise uyuduğu video performansına 17 bin dolar ödemişti.
Öte yandan hayatını kaybeden ünlülerden Amy Winehouse'un da NFT'si bağımlılıkla mücadele için hayır kurumuna geliri bağışlanmak üzere satışa çıktı.
EN PAHALISI BEEPLE'IN
ABD'li ünlü sanatçı Beeple'ın NFT'si hala en pahalılar listesinde ilk sırada. “Everydays – The First 5000 days” (Günlükler – İlk 5 bin gün) adlı eserin satışı 69,3 milyon dolardan gerçekleşmişti.
İkinci sırada yer alan Cryptopunk #7804 ve #3100, 15 milyon dolardan satılırken yine Beeple'ın Crossroad adlı çalışması 6,6 milyon dolardan satılmıştı.
KARTLARI DA VAR
NBA, Formula 1, Moto GP hatta Pokemonlar bile NFT kartı olarak satışlarını sürdürüyor. Kartları ister koleksiyonunuza ekleyerek eşsiz sahnelerin sahibi oluyorsunuz isterseniz satabiliyorsunuz.