Milli gelirde KAYIT DIŞI

TÜRKİYE İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) pazartesi günü açıklanacak üçüncü çeyrek büyüme rakamları (Gayrisafi yurtiçi hasıla, GSYH) revizyon yaptığı milli gelir hesaplarıyla açıklayacak. TÜİK’ten dün yapılan açıklamaya göre milli gelire artık Ar-Ge ve silah sistemleri harcamaları yatırım harcaması olarak dahil edilecek ayrıca gözlenemeyen ekonomi hesabı geliştirilecek. Daha önce 1997’deki revizyon milli gelirde yüzde 35, 2008’deki revizyon da yüzde 38’lik bir artışa neden olmuştu. Açıklamada, Ulusal Hesaplar Sisteminde dünya genelinde 5-7 yılda bir yapılan ana revizyonlar, ekonomik ve sosyal alanlarda ortaya çıkan yeni koşullar doğrultusunda, hesaplamalara ilişkin kapsam veya yöntem değişikliğine gidilmesi ile gerçekleştirildiği belirtirerek, “Konuya ilişkin son düzenlemeler Ulusal Hesaplar Sistemi (SNA-2008) ve Avrupa Hesaplar Sistemi’dir (ESA-2010). Tüm ülkeler bu ana revizyon çalışmasını, metodolojik değişiklikleri sisteme entegre etmenin yanı sıra yeni veya güncellenmiş veri kaynaklarının entegrasyonunu sağlayarak istatistiki iyileştirmenin yapılabilmesi için bir fırsat olarak değerlendirmiştir. Bu kapsamda 2013 yılında geniş çaplı bir alan uygulaması ile 2012 yılı için arz kullanım anketi yapılmış, yeni sisteme geçiş sürecinde yoğun ve özverili bir çalışma yürütülmüştür” denildi.

SİLAH HARCAMASI

 Açıklamaya göre bu çerçevede ESA-95’den ESA-2010’a (ve SNA-2008) geçişte öne çıkan ve tüm ülkelerde temel değişim nedenlerini oluşturan başlıklar şunlar:

Girdi olarak değerlendirilen ‘Ar-Ge’ ve ‘Silah Sistemleri’ harcamalarının yatırım harcaması olması, 

Sigortacılık sektörü hesaplama yönteminin değiştirilmesi, 

Merkez Bankası’nın çıktı hesabının değiştirilmesi, 

İşlem gören mallara yönelik hesapların Ödemeler Dengesi ile uyumlaştırılması. 

VERİ SETLERİ YENİLENDİ

1. 2012 Arz/kullanım ve girdi-çıktı tabloları

2. Bağımsız yıllık GSYH tahmini

3. Çeyreklik GSYH tahminleri

4. Gelir yöntemiyle GSYH

5. Bölgesel hesaplar

6. Kurumsal sektör hesapları

HESAPTA NE DEĞİŞTİ?

Açıklamada gayrisafi yurtiçi hâsıla hesabında kullanılan birçok alt hesap seti yeni verilerle yeniden hesaplanarak detaylandırıldığı belirtilerek şu değişikliklerin yapıldığı yer aldı:

Dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetlerinin hesaplama yönteminin değiştirilmesi,

Kendi hesabına geliştirilen yazılımların sisteme eklenmesi,

Genel devlet sınıflamasının güncellenmesi,

Gözlenemeyen ekonomi hesabının geliştirilmesi,

İzafi kira hesaplama yönteminin değiştirilmesi,

Sabit sermaye tüketiminin hesaplanmasındaki değişiklikler,

Tarım sektöründe hesapların geliştirilmesi,

Kâr amacı olmayan kuruluşların hesaplarının iyileştirilmesi,

Sabit fiyatlarla hesaplamalarda yeni yöntemin benimsenmesi.