Merkez'den olağanüstü faiz hamlesi
Güncelleme Tarihi:
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu olağanüstü toplantısında, sürpriz şekilde politika faiz oranını 0.5 puan düşürerek, 5.75’e çekti. Banka, gecelik borçlanma faizini de yüzde 1.5’tan yüzde 5’e yükseltti. Banka, gerek görüldüğü durumlarda döviz satım ihaleleri yoluyla piyasaya likidite sağlama kararı da almasına rağmen, TL dolar ve euro karşısında sert şekilde değer kaybetti.
Merkez'in bu kararıyla, gecelik borç alma ve verme oranları arasındaki faiz koridoru 7.5 puandan 4 puana gerilemiş oldu.
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu'nun “bazı Avrupa ülkelerindeki kamu borcu sorununa ve küresel büyüme görünümüne ilişkin artan endişeleri değerlendirmek üzere” gerçekleştirdiği toplantı sonrası, politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı yüzde 6.25'ten yüzde 5.75'e çekildi.
Gecelik faiz oranlarında da değişiklik yapıldı. Merkez Bankası borçlanma faiz oranı yüzde 1,50'den yüzde 5'e yükseltildi. Borç verme faiz oranı yüzde 9, açık piyasa işlemleri çerçevesinde piyasa yapıcısı bankalara repo işlemleri yoluyla tanınan borçlanma imkanı faiz oranı yüzde 8 düzeyinde sabit tutuldu.
Geç Likidite Penceresi uygulaması çerçevesinde de Bankalararası Para Piyasası'nda saat 16.00 -17.00 arası gecelik vadede uygulanan Merkez Bankası borçlanma faiz oranı yüzde 0, borç verme faiz oranı yüzde 12 düzeyinde sabit tutuldu.
MERKEZ BANKASI AÇIKLAMASININ TAM METNİ
DOLAR YÜKSELDİ
Merkez'in faiz indirimi açıklamasının ardından 1.69 seviyesinde olan dolar/TL, yaklaşık yüzde 2'yi aşan yükselişle 1.74'e doğru hareketlenerek son iki yılın en yüksek seviyesine çıktı. Euro/TL de yüzde 1.4'lük artışla 2.47'ye dayandıktan sonra paritedeki geri çekilmeye paralel olarak 2.45'e geldi. Euro/TL'deki değer kazancı da yüzde 1'e yaklaştı.
Avrupa Merkez Bankası'nın bankalara sınırsız miktarda uzun vadeli likidite sağlaması ve bu yolla para politikasını daha da gevşetecek olması, euroda satış getirdi. Euro/dolar akşam saatlerinde yüzde 1.3'lük gerilemeyle 1,41 sınırına geldi.
Günün bir diğer kaybedeni ise İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Ulusal 100 Endeksi oldu. Endeks günü yüzde 3.5'lik kayıpla 59,325 puandan kapattı,
Gösterge faizi de yüzde 8.47'ye geriledi.
BÜYÜK KRİZ Mİ GELİYOR?
Merkez'in kararını hurriyet.com.tr'ye değerlendiren Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burak Saltoğlu, Merkez'in bu hamlesiyle erken davrandığını ve piyasanın bu mesajı kaygı verici yönde algılayabileceği uyarısında bulundu.
Saltoğlu şunları söyledi:
"Merkez Bankası'nın faiz indirimi kararı beklenmedik bir hamle. Diğer önlemler yerine neden doğrudan faiz indirim kararı ile başladığını ben tam olarak anlayamadım. Kimsenin yüzde 6.25 olan politika faizinden şimdilik bir şikayeti yoktu ve diğer hamlelerden önce bu adım beklenti dahilinde değildi.
"Nihayetinde Avrupa ya da Asya'dan gelecek ilk şok likidite tarafından olacaktır ve bunu da karşılayacak ara finansal araçlar var. Bu nedenle faiz indirimi aşamasına yavaş yavaş gidilebilirdi. Ama Merkez'in burada büyük bir kriz kaygısı olabilir. Eğer öyleyse bunun da nedenlerinin iyi açıklanması, altının iyi doldurulması gerekiyor.
"Merkez bir türlü piyasayla uyumu tam sağlayamıyor. Geçtiğimiz dönemde iletişimi artırma yönünde adımlar attı. Tam bu noktada bir yere varılacakken yine sürpriz bir hamle ile piyasaları şaşırttı. Bu mesajla piyasayı daha da kaygılandırabilirsiniz. Belki, iyi niyetle pro-aktif davranmaya çalışıyor ancak erken verince mesaj ters tepebilir.
"Bu noktadan sonra hepimiz aynı gemideyiz. Merkez ile piyasanın eğer bir kriz gelecekse de bunu birlikte yönetmesi gerekiyor".
BELİRSİZLİK ARTTI
Osmanlı Portföy Genel Müdürü Murat Salar da faiz kararının beklentilerin dışında gerçekleştiğinin altını çizerek bunun piyasadaki belirziliği artırdığı görüşünü savundu.
Salar, "...Bu karar beklenen bir karar değildi. Şu an için piyasada pozitif algılanmadı. Sadece belirsizliğin dozajını artırdı. Bunun devamında Merkez Bankası'nın munzamlarla ilgili düşürmeye yönelik aksiyon alması da beklenebilir. Yeni sürecin sonuçlarının görülmesi zaman alabilir. Merkez'in kararı, elindeki veri seti kötümser tablo çizdiği için önceden proaktif müdahale olarak değerlendirilebilir. Bu bir politika değişimi ve son bir yılda yapılanların aksi bir şey. 'Sıkılaştırma yapıyorum' derken genişletici politikaya geçmek; demek ki ellerindeki veriler ciddi bir yavaşlamayı gösteriyor, buradan yola çıkmak lazım.”
İNANILMAZ BİR KARAR
Banka'nın kararı yabancı analistler tarafından da sürpriz olarak değerlendirildi. Karar sonrası bilgilendirme notu geçen Royal Bank of Scotland’ın gelişmekte olan ülkelerden sorumlu analistlerinden Tim Ash, “İnanılmaz bir karar. Merkez Bankası liderleri büyümeyi hedefliyor gibi görünüyor olsa da enflasyonu dikkate almıyor gibi görünüyor” değerlendirmesini yaptı.
LİRA DARBELERE AÇIK HALE GELDİ
ING Bank’ın gelişmekte olan ülkelerden sorumlu analisti Simon Quijano-Evans ise Merkez'in hamlesinin, lirayı darbelere açık hale getirdiğinin altını çizdi.
Quijano-Evans, “Merkez Bankası’ndan bundan sonra nasıl bir karar gelecek. Bütün samimiyetimle, bunu henüz bilmediğimizi söyleyebilirim. Bugün oldukça farklı bir dünyadayız. Küresel likidite artmaya devam ediyor. Belki de Türkiye Merkez Bankası hepimizin düşündüğünden daha fazlasını uygulamaya koyuyor olabilir... Ancak ülke içindeki riskler ve enflasyon gibi önemli konularla bağlantısı düşünüldüğünde, ilk aşamada gözle görülenlerin ötesinde yapılacak şeylerin olduğu söylenebilir. Şu anda kesin olarak, Türk lirasının darbelere açık hale geldiği söylenebilir" dedi.
MB'NİN DÖVİZ İHALELERİNE YÖNELİK AÇIKLAMASI
DÖVİZ SATIM İHALELERİ BAŞLIYOR
Banka, yaptığı açıklamada gerek görüldüğü durumlarda döviz satım ihaleleri yoluyla piyasaya likidite sağlama kararı da aldı.
Açıklamada şöyle denildi: "4 Ağustos 2011 tarihinde yapılan Para Politikası Kurulu toplantısında belirlenen strateji çerçevesinde Merkez Bankası’nın 5 Ağustos 2011 tarihinden itibaren gerek gördüğü günlerde döviz satım ihaleleri yoluyla piyasaya döviz likiditesi sağlamasına karar verilmistir".
Merkez, kurdaki yukarı yönlü hızlı hareket sonrasında döviz alım ihalelerini 25 Temmuz 2011 tarihi itibariyle durdurmuştu.
MB'NİN REPO İHALELERİNE YÖNELİK AÇIKLAMASI
REPO İHALESİNDE TEKLİF SINIRI YÜZDE 20
Banka ayrıca döviz satım ihaleleri ve repo ihalelerine verilebilecek teklif tutarlarıyla ilgili de yeni düzenlemelere gitti.
Buna göre döviz satım ihalelerinde satış tutarı günlük belirlenecek ve repo ihalelerine verilebilecek teklif tutarı ihale tutarının yüzde 20'si ile sınırlandırılacak.
Saltoğlu, yüzde 20 kararının hakkaniyetin korunması amacıyla alınmış olabileceğine dikkat çekti.
http://twitter.com/emekkaplangil
http://twitter.com/yukselgocmez