Merkez’den KKM’de vadesi dolan şirket analizi... Döviz alma ihtimali azaldı

MERKEZ Bankası uzmanları kur korumalı mevduat (KKM) sahibi firmaların döviz alıcısı olma ihtimalinin belirgin oranda düştüğünü kaydettiler. Merkez Bankası’nın analizinde, “Atılan adımlar sonrasında ek döviz talebi oluşturulmadan TL mevduata geçişin desteklendiğini gösteriyor” değerlendirmesi yapıldı.

BİR YIL SONRA GÜNCELLENDİ

Merkez Bankası’nın ‘Merkezin Güncesi’ adındaki blog sayfası yaklaşık bir yılık aranın ardından güncellendi. Merkez Bankası ekonomistleri Ünal Seven ve Yusuf Emre Akgündüz’ün imzasını taşıyan, “Kur Korumalı Mevduat (KKM) Sahibi Firmaların Döviz Alım Davranışları” başlıklı yazıda, Merkez Bankası’nın uyguladığı sıkılaşma sürecinin bir hedefinin de Türk Lirası’na olan talebi artırmak olduğu belirtildi. TL mevduatın toplam mevduattaki payını artırarak para politikası aktarım mekanizmasının güçlendirilmesinin hedeflendiğine değinilen çalışmada, “Bu doğrultuda 20 Ağustos tarihinde yapılan düzenleme, bankalara vadesi gelen kur korumalı mevduat (KKM) ve dövizden dönüşümlü kur korumalı mevduat (DDM) hesaplarını TL mevduata dönüştürme hedefleri getirdi” denildi.

Çalışmada, 1 Mayıs 2023 tarihinden sonra dönüşüm vadesi gelen firmaların vadenin dolduğu hafta içerisinde spot piyasada gerçekleştirdikleri döviz alım ve satım işlemlerinin incelendiği anlatılarak, 1 Mayıs – 21 Kasım 2023 döneminde herhangi bir haftada DDM vadesi dolan 28 bin 472 firma için vadesi dolan hesaplara ait mevduat tutarları ve döviz alım-satım işlemleri birleştirilerek haftalık bir veri seti oluşturulduğu kaydedildi.

DÖVİZ ALIM İHTİMALİNDE DÜŞÜŞ

Çalışmada, firmaların yaklaşık yüzde 30’unun dönüşüm vadesinde nette döviz alıcısı iken, bu oranın 20 Ağustos 2023 tarihli düzenleme sonrası belirgin şekilde düşüş gösterdiği belirtildi. Çalışmada, “Düzenlemenin döviz talebi üzerindeki olumlu etkisi eylül sonrası dönemde de devam ediyor ve daha az oranda firmanın vade sonunda nette döviz alıcısı olduğu görülüyor. Aynı örneklemdeki firmaların yaklaşık yüzde 8’inin ise vade sonu gelen DDM hesabının olmadığı haftalarda nette döviz alıcısı olduğu görülüyor” denildi. Çalışmada, DDM vadesi dolan firmaların nette döviz alıcısı olma ihtimalinin örneklemdeki diğer firmalara göre ortalamada yüzde 23.4 daha yüksek olduğu, bu oranın 28 Ağustos sonrasında yüzde 15.4 seviyesine düştüğü kaydedildi. DDM vadesi dolan firmaların döviz alıcısı olma ihtimalinin de örneklemdeki diğer firmalara göre ortalamada yüzde 27.8 daha yüksek olduğu ve bu oranın 28 Ağustos sonrasında yüzde 16.3 seviyesine gerilediği belirtildi.

EK DÖVİZ TALEBİ OLUŞTURULMADAN TL’YE GEÇİŞ

Yeni politika çerçevesinde yapılan düzenlemede tanımlanan hedefler ve faiz oranlarındaki artışın bir sonucu olarak TL mevduat payının artışı hedeflenirken atılan adımların sonuçlarının da yakından izlendiği vurgulayarak, şöyle devam edildi:  “DDM ile ilgili başlatılan TL’ye geçiş süreci ek bir döviz talebi yaratmadığı gibi, vadesi dolan firmaların nette döviz alıcısı olma ihtimali yapılan düzenlemeler sonrasında belirgin oranda düşüyor. Analiz bulguları, düzenlemenin bu boyutta başarılı olduğunu ve atılan adımlar sonrasında ek döviz talebi oluşturulmadan TL mevduata geçişin desteklendiğini gösteriyor.”

‘DEZENFLASYONU NEDEN İSTİYORUZ’ VİDEOSU

Merkez Bankası, bir başka adımla da “Herkes İçin Ekonomi” sayfasında bir video yayımladı ve dezenflasyonun ne demek olduğunu anlattı. Videoda enflasyonun, fiyatların genelindeki sürekli artış anlamına geldiği, aynı hayat standardını korumak için zaman içerisinde daha fazla para ödenmesine neden olduğu belirtildi. Dezenflasyonun ise fiyat artış hızının azalması anlamına geldiği dile getirildi. Enflasyonun ana eğilimindeki düşüşün sağlanmasıyla, 2024 yılının ikinci yarısında dezenflasyon sürecinin başlayacağı kaydedildi. Videoda, “Dezenflasyon dönemini istikrar dönemi takip edecek. Enflasyon düşüşünü sürdürerek tek haneli rakamlara ulaşacak” denildi.