Merkez’den 5 yeni adım
Güncelleme Tarihi:
Merkez Bankası koronavirüs (COVID-19) salgınının küresel çapta yarattığı belirsizliğin Türkiye ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerinin sınırlandırılması amacıyla aldığı yeni tedbirleri açıkladı. Buna göre ihracatçıların desteklenmesi için 60 milyar lira limitli reeskont kredisi kullandırılacak. Piyasa yapıcısı bankaların İşsizlik Sigortası Fonu’ndan aldığı bonoları Merkez Bankası’na satabilecek.
APİ DÜZENLEMESİ
1) Açık Piyasa İşlemleri (APİ) portföyü doğrudan alım işlemleri önden yüklemeli olarak gerçekleştirilebilecek ve gerektiğinde söz konusu limitler piyasa koşullarına göre güncellenebilecek.
FİNANSAL İSTİKRARA DESTEK
2) Geçici bir süre için, Piyasa Yapıcı bankalara, İşsizlik Sigortası Fonu’ndan satın aldıkları DİBS’leri MB tarafından belirlenen koşullar ve tutarlar dâhilinde MB’ye satma veya Piyasa Yapıcılığı sistemi kapsamında APİ çerçevesinde tanınan likidite imkânını belirli oranlar dahilinde artırma olanakları sağlanacak. Böylelikle, İşsizlik Sigorta Fonu’nun likidite ihtiyacının piyasa işleyişi üzerindeki olası etkileri sınırlandırılarak finansal istikrarın desteklenmesi amaçlandı. 132 milyar lira büyüklüğündeki İşsizlik Fonu’nun yüzde 93’ü tahvilden, kalanı da mevduattan oluşuyor.
KREDİ BÜYÜMESİNE KATKI
3) MB bünyesinde gerçekleştirilen Türk lirası ve döviz işlemleri çerçevesinde Varlığa Dayalı Menkul Kıymet ile İpotek Teminatlı Menkul Kıymetlerin teminat havuzuna dâhil edilmesine karar verildi. Söz konusu kıymetlerin teminata kabul edilmesi, benzer nitelikteki ihraçların likiditesinin artmasına ve sermaye piyasalarının derinleşmesine katkıda bulunacak, bankalara Türk lirası ve döviz piyasa likidite yönetimlerinde sağlanan esnekliği artıracak. Piyasa uzmanları bu kararın kredi büyümesini desteklemek amacıyla yapıldığı yorumunu yaptılar.
REEL SEKTÖRE KREDİ AKIŞI
4) Reel sektöre kredi akışının kesintisiz sürmesi amacıyla yürürlüğe konulan hedefli ilave likidite imkânlarında limitler artırılacak. Bu kapsamda sağlanan 91 güne kadar vadeli repo ve 1 yıl vadeli döviz karşılığı Türk lirası swap hedefli likidite imkânlarına ek olarak 6 ay vadeli döviz karşılığı Türk lirası swap ihaleleri düzenlenecek olup bu vadedeki ihalelerle ilgili bankalara MB politika faiz oranı olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının 125 baz puan altında faiz oranı üzerinden ABD doları, euro veya altın karşılığı Türk lirası likidite sağlanacak.
60 MİLYAR LİRALIK KREDİ LİMİTİ
5) Mal ve hizmet ihracatçısı firmaların finansmana erişimlerini kolaylaştırmak ve istihdam sürekliliğini desteklemek amacıyla Türk lirası cinsi ihracat ve döviz kazandırıcı hizmetler reeskont kredisi kullandırılmasına karar verildi. Türk lirası cinsi reeskont kredileri şu esaslar çerçevesinde kullandırılacak:
* Bu limitin 20 milyar lirası Türk Eximbank, 30 milyar lirası kamu bankaları, 10 milyar lirası ise diğer bankalar aracılığıyla yapılacak kredi kullanımlarına tahsis edildi.
* Eximbank dışındaki bankalar aracılığı ile kullandırılacak kredilerin asgari yüzde 70’i KOBİ’lere tahsis edilecek.
* Firma bazında azami kredi tutarları, KOBİ’ler için 25 milyon lirası, diğer firmalar için ise 50 milyon lirası olarak belirlendi.
* Kredi imkânından yabancı para reeskont kredisi kullanabilen firmalar ile yurt dışına yönelik müteahhitlik hizmeti sunan firmalar ve uluslararası fuarlara katılım sağlayan firmalar yararlanabilecek.
* Kredilere MB politika faiz oranı olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının 150 baz puan altında faiz oranı uygulanacak.
* Aracı bankaların komisyon oranı azami 150 baz puan olabilecek.
* Krediler, azami 360 gün vadeli olacak, ihracat veya döviz kazandırıcı hizmet taahhüdü ile 1 Mart 2020 tarihindeki istihdam düzeyinin kredi vadesi süresince muhafaza edilmesi koşulu karşılığında kullandırılacak.
İŞSİZLİK SİGORTASI FONU’NA LİKİTİDE
Tera Yatırım ekonomisti Enver Erkan, İşsizlik Sigortası Fonu’nun büyük oranda devlet tahvillerine bağlandığını belirterek, “Fon bünyesindeki devlet tahvillerinin MB tarafından alınması ile likidite oluşturulması amaçlanıyor. Son dönemde İşsizlik Sigortası Fonu’na olan talebin, istihdamı korumak adına artması, özellikle kısa çalışma ödeneğinin yoğun firma talebi ile fonlanması ihtiyacı kapsamında fonun likitleşmesi için olumlu” dedi. Teminat havuzunun genişletilmesine yönelik de Erkan, “Teminat havuzunun genişletilmesi adına alınan önlemleri ve ihracat reeskont kredileri adına atılan adımları da önemli buluyoruz. İhracat, koronavirüs krizi nedeniyle sıkıntılı durumda ve Avrupa şu anda salgının merkez üslerinden biri olduğu ve iyileşme belirtileri göstermediğinden dolayı ana ihracat pazarındaki sıkıntı dış talebi daraltarak ihracatçıların döviz nakit akışlarını olumsuz etkileyecek. İhracat reeskont kredi geri ödemelerinin vadelerinin uzatılması da bu bağlamda olumludur” yorumunu yaptı.