Merkez yine sahneye çıktı dolar 1.700'den döndü

Irak savaşının yarattığı tedirginlikle dolar 1 milyon 700 bin liraya dayanınca, Merkez Bankası dalgalı kur döneminin üçüncü müdahalesini gerçekleÅŸtirdi. Müdahale ile dolar 1 milyon 677 bin liraya gerilerken, borsa da 255 puan düştü.SEÇİM sonrası rahatlayan piyasalar giderek artan Irak Savaşı tedirginliÄŸi karşısında baÅŸladıkları dalgalanmalardan kurtulamayıp, 3 Kasım seçimlerinden önceki deÄŸerlere döndü. Dün bankalararası piyasada dolar kotasyonlarının 1.7 milyon liraya dayanması üzerine Merkez Bankası, bankalara dolar satışına baÅŸlayarak, dalgalı kura geçiÅŸ sonrası üçüncü güçlü müdahalesini yaptı. Merkez Bankası'nın müdahalesiyle bankalararası piyasada 1 milyon 680 bin liraya kadar düşen dolar, satış kuru itibariyle 1 milyon 677 bin liradan kapandı.Ä°MKB ise gün içinde 10.000 seviyesine kadar düştükten sonra tepki alımlarıyla, seans içi düzeltmesini yaptı ve borsa önceki güne göre 255 puanlık düşüşle 10.447 puandan kapandı.Noel tatili nedeniyle yılın son haftasını sakin geçirmes beklenen uluslararası piyasalar, bir yanda Irak tedirginliÄŸi diÄŸer tarafta Venezüella'daki grev nedeniyle petrol sevkiyatının, 3 milyon varilden 300 bin varile düşmesinden olumsuz etkilendi ve 32 dolara dayanıp son iki yılın en yüksek deÄŸerine ulaÅŸtı. Uluslararası piyasalarda, savaÅŸ dönemlerinin klasik yatırım aracı altın da yükseliÅŸini sürdürdü ve 346 dolara dayandı. Bu paralelde Türkiye'de de artan altın Ä°stanbul Altın Borsası'nda (Ä°AB) 18 milyon 739 binliralık gram deÄŸeri ile kapandı. Bono ve tahvil piyasasında gösterge olan 3 Aralık 2003 vadeli bonun önceki gün yüzde 56.5 seviyesinde olan yıllık faiz oranı düne 57.5 seviyesinde baÅŸladı. Gün içinde önce 57.9 seviyesine kadar tırmanan bu bononun yıllık bileÅŸik oranı daha sonra yükseliÅŸini sürdürdü ve yüzde 58.01'den kapandı.RUMSFELD KORKUTTUABD DışiÅŸleri Bakanı Donald Rumsfeld'in dün Kuzey Kore'ye, nükleer programını sürdürmekte ısrarcı oldukları iddiasıyla, ‘‘ABD iki savaşı aynı anda yürütebilir ve kazanabilir’’ diyerek uyarması, uluslararası piyasalarda Irak'tan sonraki ikinci savaÅŸ tehdidi olarak algılandı.SavaÅŸ endiÅŸesiyle birleÅŸen petrol sorunu ve ABD'nin Irak sorununa, Kuzey Kore'yi de ekleme yönündeki eÄŸilimi, dış piyasalarda olduÄŸu kadar iç piyasalarda da sert tepkiye neden oldu. 3 Kasım seçimleri öncesindeki son iÅŸ günü olan 1 Kasım Cuma kapanışlar, Merkez Bankası dolar satış kurunda 1 milyon 687 bin lira, Ä°MKB'de ise 10.217 puan olmuÅŸtu.Seçim sonrasındaki ilk gün olan 4 Kasım Pazartesi iÅŸlemleriyle birlikte, borsa yükselmeye, döviz kurları ise düşmeye baÅŸlamıştı. Aynı trend bono oranlarında da kendisini göstermiÅŸti. Bunun sonucu olarak seçimlerden iki hafta sonra borsa 14.058 puana yükselirken, dolar kuru da 1.6 milyon liraya çekilmiÅŸti. Daha sonraki günlerde borsa, 13.000'li puanlarda kalırken dolar düşüşünü sürdürmüş ve 1 milyon 530 binli deÄŸerlere kadar çekilmiÅŸti. Ancak aralık ayı başından itibaren Irak ile ilgili savaÅŸ hazırlıklarının artması, hükümetten, piyasalar tarafından tam anlaşılamayan çeliÅŸkili açıklamaların gelmesiyle IMF ve Türkiye iliÅŸkilerinin bozulabileceÄŸi endiÅŸeleri, yılsonu nedeniyle pozisyonların kapatılmaya baÅŸlanması piyasaların yönünü deÄŸiÅŸtirdi.KREDÄ°LER KAPANDIBu deÄŸiÅŸimle hızla düşmeye baÅŸlayan Ä°MKB düne, önceki gün kapanışına göre 4 puanlık düşüşle 10.688 puandan baÅŸladı. Ä°lk seansın ilk 30 dakikalık bölümünde hafifçe yükselen Ä°MKB-100 Endeksi 10.731 puana kadar çıktı ve daha sonra düşmeye baÅŸladı. Ä°lk seansta en düşük 10.107 puanı gören piyasa, 10.137 puandan 272 trilyon liralık hacimle kapandı. Ä°kinci seansa satışlı baÅŸlayan borsa seansın başında 10.000 seviyesine kadar çekildikten sonra günlük tepki alımlarıyla yükseldi. 10.200 seviyesini zorlanarak da olsa aÅŸan ve 10.300'lü puanlara tırmanan Ä°MKB Endeksi, daha sonra 10.400 puanı da aşıp kapanışta 10.447 puan oldu. Merkez: Finansal istikrar, fiyat istikrarının koÅŸuluDÃœN, dolar kotasyonlarının bankalararası piyasada 1 milyon 699 bin liraya ulaÅŸarak, psikolojik sınır olarak kabul edilen 1.7 milyon lirayı aÅŸma belirtisi göstermesi üzerine, aşırı fiyat hareketi gerçekleÅŸtiÄŸine karar veren Merkez Bankası, bankalara dolar satarak, kura müdahale etti. Merkez Bankası bu müdahale sonrasında yaptığı açıklamada uygulanmakta olan ekonomik programın aynı disiplinle sürdürülmesi ve yapısal reform sürecinden taviz verilmemesinin, program uygulaması esnasında karşı karşıya kalınabilecek her türlü dışsal ÅŸokun ekonomiye vereceÄŸi zararın en az seviyede tutulmasını saÄŸlayacağını vurguladı.2002 yılında, 11 Temmuz ve 2 Aralık tarihlerinde, döviz kurlarında yaÅŸanan aşırı hareketlilik üzerine döviz piyasasına doÄŸrudan müdahalede bulunulduÄŸu belirtilen açıklamada, şöyle denildi:‘‘Son günlerde ise Irak'a yönelik olası askeri operasyon tedirginliÄŸinin artmasına baÄŸlı olarak döviz kurlarında aşırı bir hareketlilik yaÅŸanmakta olup, döviz kurlarında gözlemlenen bu aşırı dalgalanma üzerine bugün (dün), döviz piyasasına satım yönünde doÄŸrudan müdahale yapılmıştır. DiÄŸer doÄŸrudan alım ya da satım müdahalelerimizde olduÄŸu gibi, bu müdahale de, döviz kuru seviyesinden duyulan bir rahatsızlığı ifade etmemektedir.’’Açıklamada, 2002 yılında uygulanan ekonomik programın önemli kazanımları bulunduÄŸu ve 2002 yılında TÃœFE enflasyonun yüzde 35 hedefinin oldukça altında, büyüme hızının ise öngörülerin üzerinde gerçekleÅŸeceÄŸinin beklendiÄŸi ifade edildi.Açıklamada, Merkez Bankası'nın, 2003 yılında da enflasyon hedefinden vazgeçmeyeceÄŸi ve fiyat istikrarını ön planda tutmaya devam edeceÄŸine de yer verilerek, ‘‘Ayrıca Merkez Bankası, her zaman finansal istikrarın fiyat istikrarının ön koÅŸulu olduÄŸunu belirtmekte ve geçmiÅŸ uygulamalarındanda görüldüğü üzere, bir dışsal ÅŸok durumunda finansal sistemin döviz ve Türk lirası likiditesini saÄŸlamaya yönelik önlemleri anında uygulamaya koymaktadır. Merkez Bankası‘nın bundan böyle de finansal istikrarın korunması yönünde aynı biçimde davranacağına kuÅŸku bulunmamaktadır’’ denildi.Petrol fiyatı son iki yılın zirvesine çıktıNEW York'ta Åžubat vadeli Amerikan ham petrolünün varil fiyatı, dün 32 doları görerek, 2001 yılı Ocak ayından sonraki en yüksek seviyesine ulaÅŸtı.Irak Savaşı ihtimalinin giderek artması ve Venezüela'daki petrol grevi, dün New York Borsası'nda ham petrolün varil fiyatını 1.45 dolar artırarak 31.75'e çıkardı. Gün içinde 32 dolar seviyelerini gören petrol fiyatı, ayrıca Singapur Borsası'nda da 32 dolar seviyesine dayandı. Londra borsasında ise Brent tipi petrolün fiyatı, dün 1.38 dolar yükserek 29.71 dolardan kapandı . Böylece Londra borsasında petrol son bir ayda 7 doların üzerinde deÄŸer kazanmış oldu. Euro, serbestte 1.750’yi gördüMERKEZ Bankası dolar satışı ile kura müdahale etmeden önce Ä°stanbul serbest piyasasında Euro kuru 1 milyon 750 bin liraya kadar tırmandı. Bu piyasada, müdahale öncesi dolar satış fiyatı da 1.7 milyon liraya yaklaÅŸtı. Müdahale sonrası düşen Euro günü 1 milyon 730 bin liradan kapatırken, dolar satış deÄŸeri de 1 milyon 680 bin lira oldu.Â