Türkiye ekonomisine yapılan ataklara karşı.. Merkez likidite silahını çekti

FAİZ YÜKSELDİ

Merkez Bankası dün likiditeye yönelik adımlarını attı. MB’den dün yapılan açıklamada, “Likidite yönetimi çerçevesinde 10 Ağustos 2020 tarihinden geçerli olmak üzere piyasa yapıcı bankalara Açık Piyasa İşlemleri çerçevesinde tanınan likidite imkan limitleri yarıya düşürülmüştür. Güncellenmiş limitler konusunda bankalara ayrıca detaylı bilgilendirme yapılacaktır” ifadelerine yer verildi. Ayrıca 23 milyar liralık dönüşü olan 1 haftalık repo ihalesini de yapmadı. Böylece faiz kendiliğinden yükselmiş oldu. Piyasadaki faiz 150 baz puan yükseldi.

BUNDAN SONRA NE YAPAR?

Merkez Bankası, piyasada yaşanan hareketlilikle ilgili ilk sinyalini, önceki gün yaptığı açıklama ile verdi. Banka’dan yapılan açıklamada, ağustos başı itibarıyla iktisadi faaliyetteki normalleşme süreciyle birlikte, hedefli ilave likidite imkanlarının kademeli olarak azaltılacağı bildirildi. Açıklamada, “Öte yandan, piyasalarda oluşan fiyat gelişmeleri yakından izlenmektedir. Merkez Bankası, fiyat istikrarı ve finansal istikrar temel amaçları çerçevesinde, elindeki bütün araçları piyasalardaki aşırı oynaklığın azaltılması doğrultusunda kullanacaktır” denildi. Dün de likidite adımlarını attı. Piyasada Merkez Bankası’nın bundan sonra neler yapabileceği de konuşulmaya başladı.

Merkez’in elinde olan araç setleri

YÖNLENDİRME: Merkez Bankası piyasalara ilk sinyalini perşembe günü yaptığı açıklama ile verdi. Bütün araçların kullanılacağı mesajı açıklamada yer aldı. Aynı günün akşamında bankacılarla toplantı yapıldı. Sözel yönlendirme de bu dönemde piyasada bir politika aracı olarak sayılmaya başlandı.

ZORUNLU KARŞILIKLAR: Zorunlu karşılıkları artırabilir. Böylece rezervlerde artış olur.

POLİTİKA FAİZİNİ ARTTIRABİLİR: Merkez Bankası geçmişte piyasalardaki dalgalanmalar döneminde olağanüstü toplanarak politika faizinde artışlar yaptı. Ancak bu kez piyasalarda böyle bir beklenti yok. Merkez Bankası geçen yıl temmuzdan itibaren sürdürdüğü faiz indirim sürecine haziran ayında ara verdi. Temmuzda da politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 8.25 düzeyinde sabit tuttu. 29 Temmuz tarihinde açıklanan enflasyon raporunda yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 7.4’den yüzde 8.9’a yükseltildi. Temmuz enflasyonu da TÜİK tarafından yüzde 11.76 olarak açıklandı. Piyasada Merkez Bankası’nın son silah olarak faiz artırım seçeneğini kullanacağı tahmin ediliyor. Bu ay Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı 20 Ağustos’ta yapılacak. Gelecek hafta atılan likidite adımlarının etkisi görülmezse, faiz artışının gündeme gelebileceği tahmin ediliyor.

BANKACILARDAN İŞBİRLİĞİ MESAJI

Perşembe akşamı Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Mehmet Ali Akben, bankacılarla bir araya geldi. Piyasalardaki gelişmelerin ve normalleşme dönemine ilişkin alınan kararların değerlendirildiği toplantıda, katılımcılar işbirliği mesajı verdi.
Bankacılarla perşembe akşamı yapılan toplantıdan işbirliği mesajı çıktı. Toplantıda, Merkez Bankası (MB) Başkanı Murat Uysal ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Mehmet Ali Akben’in salgın döneminde piyasaya verilen likiditenin fazla kısmının sistemde bir likidite açığı oluşturmadan kademeli olarak geri çekileceğini ifade ettiği belirtildi. Merkez Bankası da, Açık Piyasa İşlemleri (APİ) çerçevesinde tanınan likidite imkan limitlerini yarıya düşürdü.

3 SAATLİK TOPLANTI

Türkiye Bankalar Birliği’nden (TBB) yapılan yazılı açıklamada, MB Başkanı Murat Uysal, BDDK Başkanı Akben ve TBB Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Aydın ile bazı bankaların genel müdürlerinin toplantı için bir araya geldiği belirtildi. TBB açıklamasında, büyümenin istikrar içinde sürdürülmesi ve ekonomik faaliyetin finansmanına bankacılık sektörünün sağlıklı olarak katkı vermeye devam etmesi amacıyla yapılan ve yaklaşık 3 saat süren toplantıda katılımcıların işbirliği mesajı verdiği belirtildi.

GÜÇLÜ KOORDİNASYON

Toplantıda güçlü koordinasyon, yakın iletişim ve pozitif katkı yaklaşımıyla piyasalardaki gelişmeler ve normalleşme dönemine ilişkin ilgili kurumlar tarafından alınmakta olan kararların değerlendirildiği kaydedilen açıklamada, “Banka genel müdürlerinin görüş ve düşüncelerini dile getirdiği bölümün ardından, MB Başkanı Uysal önümüzdeki dönemde likidite yönetimi ve fonlama politikasına yönelik bilgilendirmede bulundu. BDDK Başkanı Akben salgın döneminde devreye alınan düzenlemelerin etkilerine ve normalleşme dönemine ilişkin düşünülen politikalara yönelik değerlendirmeler yaptı” ifadelerine yer verildi.

KADEMELİ OLARAK

Edinilen bilgiye göre, toplantıda MB Başkanı Murat Uysal, salgın döneminde düzenleyici kuruluşlar ile bankaların çok başarılı bir sınav verdiğini, hızlı bir kredi genişlemesi yoluyla ekonomiye ihtiyaç duyulan uygun maliyetli likiditenin sağlandığını, ancak gelinen noktada iç ve dış dengelerin korunması amacıyla bir takım normalleşme adımlarının atılması gerektiğini belirtti. Uysal, salgın döneminde piyasaya verilen likiditenin fazla kısmının sistemde bir likidite açığı oluşturmadan kademeli olarak geri çekileceğini, bunun da bankaların kısa vadeli fonlama maliyetlerini yükselteceğini ifade etti.

TL’NİN CAZİBESİ ARTAR

Katılımcılar normalleşme döneminde MB’nin atacağı likidite adımlarının kredi ve mevduat faizlerini artırıcı etkilerinin olacağını ve TL cinsinden yatırım araçlarının cazibesinin artacağını belirterek, böylece TL yatırımcılarının enflasyona karşı daha iyi korunacağını ve dövizden TL’ye geçiş iştahının artacağını kaydetti.

AKTİF RASYODA ESNEKLİK TALEBİ

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanı Mehmet Ali Akben
Bankalar aktif rasyosunun ülke kaynaklarının etkin kullanımını sağlamada önemli bir mekanizma olduğunu ancak kurlardaki artışın rasyoyu mekanik olarak aşağı çektiğini, bu nedenle rasyoya uyum konusunda bir miktar esneklik tanınmasını talep etti. Kaynaklara göre, BDDK Başkanı Mehmet Ali Akben, bankalardan gelen istekler doğrultusunda aktif rasyosuyla ilgili bir değerlendirme yapıldığını, kısa süre içinde bu yönde bir revizyonun gündeme gelebileceğini söyledi.

ÇOK YAKINDA DENGE SAĞLANIR

Toplantıya katılan bazı isimler, kur ve faizde bir miktar düzeltmeden sonra çok yakında bir denge sağlanacağını, salgın nedeniyle turizm gelirleri olmadığı halde cari dengede bir baskı olmadığını, ihracat tarafının oldukça hareketli olduğunu, üretimin de güçlü bir şekilde toparlandığını ifade etti. MB Başkanı Murat Uysal ise dalgalı kur rejiminde herhangi bir kur seviyesini hedeflemediklerini ancak kurlarda aşırı oynaklık oluşması halinde tedbir alacaklarını aktardı.