Merkez:Enflasyon yüzde 35'in altında çıkabilir

Merkez Bankası tarafından yapılan açıklamada, Eylül ayı enflasyonu ve ileriye dönük bekleyiÅŸleri deÄŸerlendirildi.Â
Â
Açıklamaya göre, Eylül ayı enflasyon oranları, mali piyasalarda Mayıs-Temmuz döneminde gözlenen dalgalanmaların enflasyon üzerindeki etkisinin sınırlı kaldığını gösterdi.Â

AÄŸustos ayında piyasalarda tekrar oluÅŸan güven ortamının Eylül ayında da devam ettiÄŸi belirtilen açıklamada, sonbahar ayları için risk unsuru olarak görülen tarım ve gıda fiyatlarının da enflasyon hedefine ulaşılmasını zorlaÅŸtıracak oranda artış göstermediÄŸinin gözlendiÄŸi kaydedildi.Â

Bu gelişmelere bağlı olarak geçmiş yıllarla kıyaslandığında oldukça düşük bir düzeyde gerçekleşen Eylül ayı enflasyonunun, Ağustos ayından itibaren gerileme sürecine giren enflasyon bekleyişlerini dahada düşüreceğinin beklendiği ifade edilen açıklamada şöyle denildi:
  Â
''Eylül ayı enflasyonu ve önümüzdeki dönemde enflasyonu etkileyebilecek faktörlere ilişkin Merkez Bankası'nın öngörüleri gözönüne alındığında, yıl sonunda tüketici fiyatlarındaki artışın yüzde 35 olarak belirlenmiş olan enflasyon hedefinin de gerisinde kalması söz konusu olabilecektir.

IRAK VE PETROL FÄ°YATLARI

Öte yandan Irak'a askeri operasyon olasılığının yarattığı belirsizlik ve ham petrol fiyatlarındaki yükseliÅŸ önümüzdeki dönemde enflasyon oranları üzerinde etkili olabilecek unsurlar olarak görülmekte, ancak söz konusu unsurların 2003 yılı enflasyonu açısından önem taşıdığı, 2002 yılı hedefine ulaşılmasını ise etkilemeyeceÄŸi düşünülmektedir.''Â

ENFLASYON BEKLENTİLER PARALELİNDE GERÇEKLEŞTİ

Açıklamaya göre, döviz ve Türk Lirası piyasalarının Ağustos ve
Eylül aylarında göreli olarak istikrar kazanması ve büyüme verilerindeki olumlu geliÅŸmelere raÄŸmen iç talepte enflasyon üzerinde baskı oluÅŸturacak bir canlanmanın bulunmaması, Eylül ayında TEFE ve TÃœFE enflasyonunu sınırladı.Â

Gıda, giyim ve eÄŸitim grubu fiyatlarında mevsimsel etkilerden kaynaklanan yüksek artış oranlarının Eylül ayında tüketici fiyat artışının altında yatan temel unsurlar olduÄŸu belirtilen açıklamada, döviz kurunun göreli istikrar kazanmasıyla birlikte özel imalat sanayi fiyat artışının sınırlı kaldığı kaydedildi.Â

Ancak tarım fiyatlarında yaz sezonunun sona ermesiyle görülen yükseliÅŸin Eylül ayı toptan eÅŸya fiyat artışında etkili olduÄŸu bildirilen açıklamada, geçen ay gıda dışı TÃœFE yüzde 3 oranında, tarımdışı TEFE ise yüzde 2,9 oranında arttığı ifade edildi.Â

Açıklamada şöyle denildi:''Mevsimsellikten arındırılmış TÃœFE ve TEFE'nin üç aylık hareketli ortalamalarının yıllıklandırılması yoluyla hesaplanan yıllık enflasyon Temmuz ve AÄŸustos aylarında artış gösterdikten sonra, Eylül ayında tekrar düşmüş ve TEFE'de yüzde 38,9, TÃœFE'de ise yüzde 33,3 olarak gerçekleÅŸmiÅŸtir.Â
  Â
Bu ÅŸekilde hesaplanan yıllık enflasyon, tarım dışı TEFE'de yüzde 45,8'e gerilerken, gıda dışı TÃœFE'de yüzde 28,9 olmuÅŸtur.''Â

TÃœKETÄ°CÄ° FÄ°YATLARINDAKÄ° GELÄ°ÅžMELER
Â
Açıklamada, TÃœFE'de, beklenildiÄŸi gibi, gıda ve giyim grubu fiyat artışlarının mevsimsel etkiler nedeniyle hızlanması sonucunda Eylül'de tüketici fiyatları artış oranının AÄŸustos'a göre 1,3 puan yükselerek yüzde 3,5 olarak gerçekleÅŸtiÄŸi kaydedildi.Â
   Â
Buna karşın, söz konusu artışın geçmiÅŸ yılların Eylül ayı artışları ile karşılaÅŸtırıldığında oldukça düşük kaldığı görüldüğü belirtilen açıklamada, mevsimsellikten arındırılmış aylık fiyat artışları göz önüne alındığında, TÃœFE artış oranının, bir önceki aya göre 0,7 puan azalarak yüzde 2,0'a gerilediÄŸi bildirildi.Â

Ağustos ayında, mevsimsel etkilerle yüzde 4,1 oranında artan hizmet grubu fiyatlarının geçen ay yalnızca yüzde 2,6 oranında arttığı bildirilen açıklamada, kamu kesimi kontrolünde olan sağlık ve ulaştırma hizmetleri ile yılda bir kez Ağustos ayında fiyat ayarlaması yapılan eğitim hizmetleri fiyat artışlarının Eylül ayında yavaşlamasının hizmet grubunda fiyat artış hızının düşmesine katkıda bulunduğu ifade edildi.  Açıklamada şöyle denildi: ''Buna karşın gıda ve giyim fiyatlarının mevsimsellik nedeniyle hızlanması sonucu mal grubu fiyat artışı yüzde 4,0 olarak gerçekleşmiştir.
Â
Mevsimsel etkilerden arındırıldığında mal grubu fiyat artışı yüzde 2,4'e, hizmet grubu fiyat artışı ise yüzde 2,3'e gerilemektedir. Yıllık fiyat artışı ise, Eylül ayı itibariyle mal grubunda yüzde 38,4, hizmetler grubunda ise yüzde 34,5 olarak gerçekleÅŸmiÅŸtir.''Â
 
Gıda dışı TÃœFE artışının ise AÄŸustos ayına göre 0,3 puan yükselerek yüzde 3,0 olarak gerçekleÅŸtiÄŸi ifade edilen açıklamada, ancak bu durumun giyim fiyatlarının mevsimsel etkiler nedeniyle artmasından kaynaklandığı kaydedildi.Â

Açıklamada şu ifadelere yer verildi:''Beklendiği gibi Eylül ayı ile birlikte fiyat artış hızı gıda grubunda yüzde 0,9'dan yüzde 4,5'e yükselirken, geçen ay yüzde 1,5 oranında gerileyen giyim grubu fiyatları yüzde 5,0 oranında artmıştır.
   Â
Ancak bu artışlar mevsimsel etkilerin ötesine geçmemiÅŸ, hatta geçmiÅŸ yılların Eylül ayı ortalamalarının da gerisinde kalmıştır. Mevsimsellikten arındırılmış veriler, AÄŸustos ayında yüzde 2,3 olan gıda dışı TÃœFE'de aylık artış oranının Eylül ayında yüzde 1,5'e gerilediÄŸini göstermektedir.''Â

TOPTAN EÅžYA FÄ°YATLARINDAKÄ° GELÄ°ÅžMELER
Â
Eylül ayında tarım ve imalat sanayi fiyat artışlarının TEFE artışını belirleyen temel alt kalemler olduÄŸu ifade edilen açıklamada, tarım fiyatlarının, yaz sezonunun sona ermesiyle birlikte hızlanarak yüzde 4,0 oranında arttığı kaydedildi.Â
 Â
Söz konusu artışın, son yedi yılın Eylül ayı ortalaması olan yüzde 6,7'nin altında olduÄŸu belirtilen açıklamada, ayrıca, mevsimsellikten arındırılmış seriler göz önüne alındığında, tarım fiyatlarındaki artış oranının AÄŸustos ayına göre düştüğü gözlendiÄŸi belirtildi.Â
  Â
Benzer ÅŸekilde, TEFE genelinde de mevsimsellikten arındırılmış enflasyon oranlarının, Haziran ve Temmuz aylarında arttığı, ancak AÄŸustos ayından itibaren yeniden gerilemeye baÅŸladığının görüldüğü kaydedilen açıklamada, özel imalat sanayi fiyat artış oranının, döviz kurlarının göreli istikrar kazanması sonucunda Eylül ayında sınırlı kaldığı bildirildi.Â

Bu geliÅŸmede, döviz kurundan fiyatlara geçiÅŸteki azalmanın da önemli bir rol oynadığı düşünüldüğü ifade edilen açıklamada, kamu imalat sanayi fiyat artışı ise basın-yayım, petrol ürünleri ve kimya sektöründeki yüksek fiyat artışlarından etkilendiÄŸi kaydedildi.Â

Temmuz ayından itibaren yavaÅŸlayan mevsimsellikten arındırılmış TEFE artışı Eylül ayında yüzde 2,2'ye gerilediÄŸi bildirilen açıklamada, söz konusu ayda, mevsimsellikten arındırılmış tarım dışı TEFE artışının ise yüzde 2,9'a yükseldiÄŸi belirtildi.Â