Güncelleme Tarihi:
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Başkanı Mehmet Ali Akben ve banka genel müdürleri bugün bir araya gelecek. Zirveyle ilgili detaylar neler, görüşmede neler çıkacak Ekonomist Levent Yılmaz ve İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener CNN Türk'te değerlendirdi.
Ekonomist Levent Yılmaz açıklamalarından satır başları şu şekilde:
Son derece önemli bir toplantı. Küresel belirsizliğin yüksek olduğu dönemlerde bu tarz iletişimin artırılması önemli. Merkez Bankası ve BDDK iletişimi artıracak adımlar atıyordu son zamanlarda. Bankalarımız Merkez Bankası'nın faiz indirimini geç takip ediyor. Geçtiğimiz yıllarda da yaşamıştık. Özellikle kredi kanalının genişletilmesi noktasında desteklenen politikaların bankalar tarafından uygulanmaması sebebiyle aktif rasyosu görmüştük.
Son dönemde Merkez Bankası'nın faiz indirimlerinin kredi maliyetlerinin de aşağı çekecek şekilde bir sürecin iletişimi yapılacaktır. Kamu bankaları daha hızlı hareket ediyorlar. Kredi maliyetleri yansıtılsa bile kredi kullandırmak konusunda imtina edilen dönemler oldu. Bu iletişimin açık olması, güçlendirilmesi, iletişim kanallarının sürekliliği açısından önemli bir toplantı.
Toplantının ardından bankaların sürece destek vereceklerini taşın altına elini koyacaklarını ilan etmesini bekleriz. İndirimlerin yapılmasını bekleriz. Merkez Bankası para politikası metniyle açıklama yapıyor ancak teknik detaylar. Ben tahmin ediyorum. Sayın Kavcıoğlu da eski bir bankacı. Uzun süre boyunca yöneticilik yaptı. Banka taraflarıyla bir iletişim olacak. Özel sermayeli, yabancı sermayeli bankaların da görüşleri dinlenecek tabii...
İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener'in açıklamalarından satır başları şu şekilde:
Son dönemde oynaklıktan dolayı çabalarını ortaya koymaya başladı. Merkez Bankası hükümetle bir politika belirledi faizleri indiriyor dendi. Burada ihracata dönük kredi yapısının oluşturulmasıydı. Kamu bankaları adapte oldu ama özel bankalar geç tepki verdi. Bugün BDDK'nın olması bankaların müdürlerinin olması bankalar cephesine de iletişim kanalıyla rahatlama sağlamasıdır.
Faiz indirmeyle adapte olmuyor bankalar, diğer unsurlar da var... Aktif rasyo vardı daha önce, para arzını nasıl genişletiriz şeklinde... İletişim şekli Merkez Bankası'nın kendini anlatması için iyi bir ortam olacak. Ticari krediler düşüyor, konut kredilerinde kamu bankaları öncülüğünde 100 baz puan düşüş oldu ama tüketici ve taşıt kredilerinde düşüş yaşanmıyor.
Merkez Bankası'nın ve hükümetin yeni politikasına bankaların da kredi indirimiyle karşılık vermesinin sağlanması. Özel bankalar bazen ayak uyduruyor ama fiiliyata geçince bankalar tarafından bu talebiniz geri çevriliyor. Bankalarla ilgili düzenlemenin bankalara anlatılarak BDDK'nın da adımlar attığını görmek mümkün olacak.
Olumlu bir ortama dönmeye başladı... Hava pozitife dönmeye başladı. Hem hükümet hem de merkez bankası tarafından verilen kararın önünü açmaya yönelik. Önümüzdeki haftalarda da BDDK'nın adımlarıyla daha da netleşeceğini görüyoruz.
"TÜM DÜNYADA KÜRESEL ENFLASYON SORUNU HİSSEDİLİYOR"
Akaryakıt ve enflasyona yönelik açıklamalarda da bulunan Ekonomist Levent Yılmaz şunları söyledi:
"Akaryakıt tarafında kur artışı ve petrol fiyatlarındaki rafineri çıkışlara bağlı sistem var, fiyat artışları ve indirimleri geliyor. Kurdaki hareket akaryakıt fiyatlarına yansıdı. Bugün biraz daha artış olacak ancak kurdaki düşüşle fiyat indirimleri de gelecek.
Önümüzdeki günlerde döviz kurundaki artışın belirli sektörlerde enflasyona geçişkenliği olacağı aşikar. Yeni yaklaşımda şunu görüyoruz enflasyon var farkındayız, yüksek enflasyon olabilir ama biz sabit gelirlileri enflasyona ezdirmeyeceğiz yaklaşımı var.
Bu da garip bir yaklaşım değil, tüm dünyada küresel enflasyon sorunu hissediliyor. Uluslararası Para Fonu da enflasyon olabilir şimdi derdiniz bu olmasın, biz buradaki enflasyonun geçici olacağını düşünüyoruz. Ekonomilere bir de kredi kanalı açmıştı, Türkiye o dönemde kullanmayı tercih etmedi. Ama baktığınızda Uluslararası Para Fonu bile böyle bir ortam görmüştü.
Enflasyon tarafında bugünkü seviyelerin üzerinde olmak net. Yanıltıcı olmasın bugünkü seviyelerin üzerinde olacağı net. Enerji emtialarından, küresel gıda fiyatlarından gelen baskı yoğun. Tüm dünya gibi biz de bunu yaşamak zorundayız. Tüm dünya yaşıyor yaşamaya devam ediyor. Tüm merkez bankaları bununla mücadele ediyor. Delta varyantı hala gündemde bazı ülkeler yeniden kapatma durumunu yaşıyor. Ciddi gelir kayıpları yeniden yaşanır. Türkiye üzerinde bakarsak cari fazla verilerek döviz kurunun dengelenmesi gündemde bunun daha iyi anlatılması."
ARALIK AYINDA FAİZ İNDİRİMİ OLACAK MI?
Her iki uzman da Merkez Bankası'nın aralık ayındaki toplantısında faiz kararının ne olacağıyla ilgili tahmin de bulundu.
Ekonomist Levent Yılmaz açıklamasında, "Faiz indirimi hakkında Merkez Bankası para politikası kurulu toplantısındaki ifade aralık ayında da merkez bankasının stratejinde faiz indirimi için kalan bir alan var. bunun kullanılıp kullanılmayacağı konuşuluyor. Ticari kredilerde toparlanma var ama ortalama seyre nasıl oturacak bunu takip edecek Merkez Bankası. 2008-2020 ortalamasının tamamen altında seyretti, ticari krediler... Yüzdesel değişimde ilk kez oransal olarak 13 yıllık ortalamanın üzerine çıkmış durumda. Burada muhtemelen ortalamaya oturmasını bekleyecek merkez bankası. bugün toplantıda ticari krediler tarafında bankacılık sektörünün aksiyon almasına yönelik çalışma yapılacak. Tüketici kredileri de önemli. Döviz alımına yönelik adımların atıldığını gördük. Bu tablo çok net. Merkez Bankası istediğini almaya başladı. Bir faiz indirimi ile ortalamaya oturtmuş olur" dedi.
İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener ise alınacak faiz kararı ile ilgili "Merkez Bankası'nın verdiği mesaj faiz indiriminin geleceği yönünde. kredilerde artış var ama bunlar daha çok kısa vadeli ticari krediler. Asıl hedeflenen nokta uzun vadeli krediler. Üretime dönük kredilerin artması. Buradaki artış sağlanana kadar biz faiz indiriminin devam edeceğini düşünüyoruz. Önümüzdeki ay 100 baz puan bekleniyor..." açıklamasında bulundu.
TÜRKİYE VE BAE ANLAŞMASI HAKKINDA:
Türkiye ve BAE arasında dün yapılan anlaşmayı değerlendiren Ekonomist Levent Yılmaz, "Algısal olarak çok güçlü bir yatırım. Bu belirsizlik yüksek yatırım olmaz eleştirilerinin olduğu dönemde 10 milyar dolarlık yatırımın konuşulma etkisi çok fazla. Dünkü kur hareketinden de 3 aşağı 5 yukarı yansımasını da gördük" dedi.
Öte yandan konuyla ilgili İstanbul Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sefer Şener, "Dün anlaşmalar imzalandı. Ben çok değerli buluyorum bu anlaşmaları. Şunu söyleyebiliriz. Özellikle enerjiye yönelik akaryakıt fiyatları günlük değişiyor, akaryakıt fiyatları enflasyona da günlük hesaplamalarla katılıyor. Bu tür anlaşmaların alınması piyasalara pozitif etki yapıyor. Dalgalanmaların çok büyük derinliği yok. Kur algıyla hareket ediyor. Bu tür anlaşma haberleri gelince daha güçlü bir swap anlaşmasını da göreceğiz demek. 10 milyar dolar olarak doğrudan açıklanması enerji ve borsanın olması şunu gösteriyor. Bu anlaşma neredeyse tamamen ekonomiye yönelik anlaşma. Bundan sonraki süreçte olumlu mesajlar geldikçe oynaklık azalacaktır. Kurun nasıl aşağıya çekildiğini gördük" ifadesinde bulundu.