Merkez Bankası: Enflasyonda yön aşağı

Merkez Bankası'nın Ocak ayına ilişkin “Fiyat Gelişmeleri” değerlendirmesinde, Ocak ayında tüketici fiyatlarının yüzde 0,56 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun yüzde 10,61'e yükseldiği hatırlatıldı.�

Döviz kuru hareketlerinin temel mal fiyatları üzerindeki gecikmeli yansımaları devam ederken, hizmet fiyatlarının genelde ılımlı seyrini koruduğuna işaret edilerek, “Önümüzdeki dönemde temel enflasyon göstergelerinin aşağı yönlü bir seyir izleyeceği tahmin edilmektedir” denildi.

Ocak döneminde enerji, işlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altını dışlayan ÖKTG-H endeksinin yıllık artış oranının yüzde 8,76'ya, bu endeksten işlenmiş gıda ürünleri çıkarılarak elde edilen ÖKTG-I göstergesinin yıllık artış oranının ise yüzde 8,42'ye yükseldiği belirtildi.

Hizmet fiyatlarının Ocak ayında yüzde 0,94 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun sınırlı bir oranda yükselerek yüzde 6,33 olduğu ifade edilerek, bu gelişmede, şehir içi ulaşım hizmetleri fiyatlarına bağlı olarak yükselen (yüzde 1,74) ulaştırma hizmetleri fiyatlarının belirleyici olduğu kaydedildi.

Bu dönemde lokanta ve oteller ile kira kalemlerinde yıllık enflasyonun önceki aya kıyasla belirgin bir değişim göstermediği, haberleşme hizmetlerinde ise fiyatların önceki yıl seviyesinin de altına gerilediğine işaret edildi.

Yemek ve ulaştırma hariç hizmet grubunda yıllık enflasyon yüzde 4,89'a gerilerken, mevsimsellikten arındırılmış hizmet fiyatları ile yayılım endeksinin, hizmet fiyatlarının ana eğiliminde ılımlı görünümün sürdüğüne işaret ettiği bildirildi.

Temel mal grubu fiyatlarının yıllık artış oranının bir önceki aya kıyasla 0,61 puan artarak, yüzde 10,70 seviyesine yükseldiği, döviz kuru gelişmelerinin temel mal fiyatları üzerindeki gecikmeli etkilerinin bu dönemde özellikle dayanıklı tüketim malları fiyatları kanalıyla devam ettiği bildirildi.

Söz konusu fiyatların Ocak ayında yüzde 1,58 oranında artarken, bu artışa en belirgin katkının; sırasıyla yüzde 3,27 ve 1,82 oranlarında artan mobilya ve otomobil fiyatlarından geldiği ifade edildi.

Yıllık enflasyonun giyim grubunda düşüş kaydettiği, giyim ve dayanıklı tüketim dışında kalan mallarda ise hız kesmekle birlikte yükselişini sürdürdüğü belirtildi.

Su tarifeleri ve akaryakıt fiyatları

Merkez Bankası değerlendirmesinde, Ocak ayında enerji fiyatlarının, alt grupların tümünde kaydedilen artışlarla yüzde 2,19 oranında yükseldiğine işaret edildi. Söz konusu artışta, yüzde 3,77 ile yüksek bir oranda artan su tarifeleri ile uluslararası petrol fiyat gelişmeleri paralelinde yüzde 2,66 oranında yükselen akaryakıt fiyatlarının belirleyici olduğu vurgulandı.

Benzer şekilde bu dönemde, elektrik fiyatlarının yüzde 1,02, katı yakıt fiyatlarının ise yüzde 2,86 oranında yükseldiği, sonuçta enerji grubu yıllık enflasyonunun 1,26 puan artarak yüzde 11,62 olduğu anımsatıldı.

Gıda ve alkolsüz içecekler grubu fiyatlarının da Ocak ayında yüzde 1,13 oranında arttığı ve grup yıllık enflasyonunun 0,54 puan azalarak yüzde 11,67 olduğu belirtilerek, şöyle denildi:

“İşlenmemiş gıda fiyatları son üç aydaki belirgin yükseliş sonrasında bu ayda ılımlı bir seyir izlemiştir. Bu gelişmede, taze meyve sebze fiyatlarının geçmiş yıllar ortalamasına kıyasla daha düşük bir oranda artmasına ek olarak kırmızı et fiyatlarındaki gerileme belirleyici olmuştur. Böylelikle, işlenmemiş gıda grubu yıllık enflasyonu yüzde 13,92 seviyesine gerilemiştir.

Ocak ayında işlenmiş gıda fiyatları yüzde 1,06 oranında yükselirken, bu artışın alt gruplar geneline yayıldığı gözlenmiştir. Bu dönemde ekmek ve tahıl grubu fiyatlarında hızlanma gözlenirken, peynir ve diğer süt ürünleri ile katı-sıvı yağ fiyatlarının artış eğilimlerindeki azalma sürmüştür. Benzer şekilde, işlenmiş et ürünleri ve alkolsüz içecekler kalemlerinin de fiyat artış oranları azalmıştır. Bu gelişmeler sonucunda, işlenmiş gıda grubu yıllık enflasyonu bir miktar gerileyerek yüzde 9,66 olmuştur.”

Üretici fiyatları

Merkez Bankası'nın değerlendirmesinde, Ocak ayında üretici fiyatlarının yüzde 0,38 oranında yükseldiği ve yıllık enflasyonun yüzde 11,13'e gerilediği hatırlatılarak, tarım fiyatlarının işlenmemiş gıda fiyatlarına da yansıyan bir şekilde görece ılımlı bir artış kaydettiği vurgulandı.

Bu dönemde, canlı hayvan ve hayvansal ürünler grubunda yıllık enflasyonun gerilemeye devam ettiği, diğer taraftan imalat sanayine girdi oluşturan tarım ürünlerinden ayçiçeği fiyatlarındaki artışın (yüzde 0,47) hız keserek sürdüğü, buğday ve pamuk fiyatlarının ise sırasıyla yüzde 0,36 ve 3,91 oranlarında gerilediği ifade edildi.

İmalat sanayi fiyatlarının bu dönemde yüzde 0,11 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun yüzde 12,08'e gerilediği, petrol ürünleri imalat fiyatlarının uluslararası fiyat gelişmelerine bağlı olarak yüzde 2,98 oranında yükseldiği, ana metal fiyatlarındaki artışın (yüzde 0,51) ise sınırlı olduğu kaydedildi.

Petrol ve ana metal grupları dışlandığında ise imalat sanayi fiyatlarının bir önceki aya kıyasla değişmediği ve grup yıllık enflasyonunun 1,78 puanlık azalışla yüzde 10,60 seviyesine gerilediğinin gözlendiği belirtildi.

Değerlendirmede, MIGS sınıflamasına göre incelendiğinde, ara ve dayanıksız tüketim malları imalat fiyatlarının azaldığı, sermaye ve dayanıklı tüketim malları imalat fiyatlarının ise yükseldiğinin gözlendiği ifade edildi. Ara malları fiyatlarının tekstil imalatı; dayanıksız tüketim malları fiyatlarının ise giyim eşyası imalatı fiyatlarındaki azalışlara bağlı olarak sırasıyla yüzde 0,16 ve 0,27 oranlarında gerilediği kaydedildi.

Sermaye malları imalatında fiyatları motorlu taşıtlar artırdı

Sermaye malları imalat fiyatlarındaki yüzde 0,38 oranındaki artışa en büyük katkıyı motorlu taşıtlar kaleminin sağladığı ifade edilen değerlendirmede, mobilya ve ev aletleri imalat fiyatlarındaki artışlarla bu dönemde dayanıklı tüketim malları üretici fiyatlarının yüzde 0,85 oranında arttığı belirtildi ve “Özetle, imalat sanayi kaynaklı fiyat baskılarının son üç aylık dönemde önemli ölçüde yavaşladığı gözlenmiştir” denildi.