Merkez, ABD değil Avrupa’dan korkuyor faiz indirimli iki senaryo hazır tutuyor
Güncelleme Tarihi:
Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, piyasalara ABD’nin not indiriminden daha çok Avrupa’nın izleyeceği politikaların önemli olduğunu belirterek, hazırladıkları iki senaryoda da faiz indirimine yer verdiklerini açıkladı. “Korkulduğu gibi döviz kurlarına etkisi olmaz” diyen Başçı, bu kez erken harekete geçme avantajına sahip olduklarını vurguladı.
EURO Bölgesi’ndeki borç krizine ABD’nin not indiriminin eklenmesi nedeniyle haftaya gergin başlayan piyasalara Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, “Her türlü senayoryomuz hazır, faiz indirimi silahını kullanırız” mesajı verdi. ABD için “O kadar tedirgin olacak bir şey yok, oradaki durum çözmesi daha kolay” diyen Başçı, Avrupa’daki gelişmelerin önemine dikkat çekti. Başçı, NTV/CNBC-e ortak yayında ve Bloomberg HT’de son gelişmelerle ilgili soruları yanıtlarken, mali disiplinin Türkiye’yi olumlu ayrıştıracak bir faktör olduğunu vurguladı.
ABD’deki sorun çözülür
“ABD konusunda o kadar tedirgin olacak bir şey yok, oradaki durum çözmesi daha kolay, Avrupa’ya odaklanmak lazım” diyen Başçı, şu değerlendirmeyi yaptı: “Euro Bölgesi’ndeki borç krizine ABD’de yaşananlar da eklenince piyasalar gerilimli bir dönemden geçiyor. Bu bir kamu borç sürdürülebilirliği problemi. Şimdiye kadar gelişmekte olan ülkelerin kamu borcu sorun olmuştu. Fakat gelişmiş ülkelerin başına böyle bir şey gelmediği için bir uzmanlık yok. Buradaki problemler o kadar hızlı gelişen problemler ki bir günlük gecikmeyi bile kaldıramıyor.”
Avrupa’yı izliyoruz
“Avrupa’daki problem riskli ve gelişmeler akut” ifadeleriyle Avrupa’daki borç krizini değerlendiren Başçı, “İspanya ve İtalya faizleri hızlı arttı. Daha sonra ardarda gelişmeler oldu. Avrupa Merkez Bankası da sürpriz bir şekilde genişlemeci politikaya geçti. Merkez Bankamız 21 Temmuz toplantısında hızlı hareket etti” dedi. Para Politikası Kurulu’nun (PPK) bir dizi karar aldığı geçen haftaki toplantısının, Avrupa’nın adım atmakta gecikmesinden kaynaklandığını söyleyen Erdem Başçı, “Piyasalar AB’nin aldığı tedbirlerden tatmin olmuş değil. Avrupa Merkez Bankası’nın açıklaması, İspanya ve İtalya Merkez Bankasının yaptığı açıklamalar çok önemli” diye konuştu.
Kurda korkulan olmaz
FED’in bugünkü toplantısında tahvil alıp almayacağını izleyeceklerini belirten Başçı, “Avrupa’daki sorunlar, bizi de senaryo analizlerine itti. Her ikisinde de yapılacak ortak şey faizde indirime gitmek. Fakat zorunlu karşılıklar açısından farklı. Şu anda avantajımız çok daha erken harekete geçmek. Lehman Brothers krizinde bir ay sonra harekete geçmiştik. Faiz indirimi opsiyonu açık. Şartlara bağlı olarak bunlar değerlendirilir. Korkulduğu, ürküldüğü gibi döviz kurlarında etkisi olmaz. Her iki yönde de faiz aracını kullanabilecek durumdayız.”
A senaryosu: Erken çözüm
KÜRESEL sorunlara erken çözüm bulunur. Risk iştahı artar. Gelişmekte olan ülke paraları değer kazanır, kur düşer. Türk Lirası da değer kazanır. Emtia fiyatlarında artış olabilir. TL’deki değer kazanma baskısını azaltmak üzere politika faizlerinde ölçülü bir indirime gidilebilir. Bu senaryoda Merkez Bankası, zorunlu karşılıklarda yavaşlatıcı yönde hareket eder. Ancak bu adımların bankalara maliyet getirici olmamasına dikkat edilir.
B senaryosu: Geç çözüm
KÜRESEL ekonomik sorunlara geç ya da tatminkar olmayan bir çözüm bulunur ya da bulunamayabilir. Bu durumda risk iştahındaki bozulma daha da kötüleşir. Ekonomik durgunluk riski artar. Türk Lirası da bir miktar değer kaybı yaşayabilir. Türbülansın devam etmesi durumunda Merkez Bankası da, faizlerde ölçülü indirime gider. Bu doğrultuda, zorunlu karşılık oranlarında da kademeli bir şekilde indirime devam edilir.
60 milyon dolar sattı, ‘Gerekirse artar’ mesajı verdi
MERKEZ Bankası, dün 60 milyon dolarlık döviz satışı yaptı. Gelen teklifin 165 milyon dolar olduğu döviz satış ihalesinde oluşan en yüksek, en düşük ve ortalama fiyatlar sırasıyla 1.7515, 1.7500 ve 1.7505 lira oldu. Merkez’in döviz satışına başladığı 5 Ağustos’tan bu yana sattığı tutar 110 milyon dolar olurken Başkan Erdem Başçı, para piyasalarına şu mesajları verdi:
70 milyon dolar olur
Eğer piyasada Türk Lirası ihtiyacı duyulursa onu şu anda kolaylıkla sağlayabiliriz. Haftalık repo ihalelerinin artırılması yoluyla piyasanın likidite ihtiyacını hatta daha fazlasını bile sağlayabiliriz. Gerekli olursa tutar 70 milyon dolar olabilir.
3 kanaldan döviz
Döviz tarafından düzenli döviz satım ihaleleri ve yabancı para zorunlu karşılıklar ile ilgili indirimler yapılabilir. Bankaların bizden alabileceği bir haftalık döviz likiditesi faizleri düşürme imkanımız mevcut. Dövizde 3 kanaldan döviz likiditesini sağlayabiliriz. Altyapı hazır şimdi ne zaman yapacağımızı izleyip göreceğiz.
Rezerv para değişmez
Mevcut rezerv politikamıza devam ediyoruz, doların rezerv para statüsünü kaybetmesini gerektirecek bir şey yok.
Durgunluk ihtimali yüksek değil cari açık hızla iyileşir
CARİ açığın azaltılmasında alınan önlemlerin başarılı olduğunu savunan Başçı, temmuz ayı rakamlarının açıklanmasıyla, cari açıkta aylık bazda azalmaların görüleceğini belirtti. Başçı, “Cari açığın sürdürülebilirlik seviyesi konusunda Merkez Bankası’nın bir görüşü var. Yüzde 9 cari açığın sürdürülebilir seviyeye indirilmesi konusunda politika yapıcıları arasında görüş birliği var” dedi.
Piyasalar ‘küresel satış dalgasından’ etkileniyor
PİYASALARIN, Merkez Bankası’nın aldığı son kararları yavaş yavaş anladığını belirten Erdem Başçı, kur ve İMKB’ye ilişkin şunları söyledi: “Yalnız bu ortam, öyle bir ortam ki hiçbir taş yerine oturamaz, biraz karışık. Küresel satış dalgası içerisindeyiz şu anda. Orada şöyle bir mekanizma çalışıyor. ‘Neden Türkiye’deki varlıklar fiyatları bozuluyor. Mesela kur neden olması gereken yerin üzerine doğru hareket ediyor, neden diğer varlıklar, İMKB olması gerekenin çok altına düşüyor’ diye soracak olursanız, bu küresel satış dalgasının bir yansıması sonuçta.”