Medyalı sistemle havaya musluk

TÜRK mühendisleri, her alanda inovatif ürünler geliştirmeye devam ediyor. İTÜ’den mezun metalürji mühendisi Şefik Doğan’ın, 20 civarında mühendis arkadaşıyla geliştirdiği ve patentini aldığı yeni nesil AWG (Atmospheric Water Generator-Atmosferden Su Üreten Sistemler), yakında piyasaya çıkacak. Havadan su elde etmek için halen kullanılan ‘kondens’ sistem yerine ‘medyalı’ adı verilen sistemle enerji maliyetini yüzde 50 azaltan ve kondens’lilerde sınırlı olan günlük su üretim miktarını 200 tona kadar çıkarmayı başaran Şefik Doğan, prototipini ürettiği bu makineye rüzgar türbini de eklendiğinde havadan su üretmenin maliyeti sıfıra düşüyor. Bu yeni makineyle ilk uygulamayı Fas’ın Tanca şehrinde yapmak için projeye başladıklarını anlatan Şefik Doğan şöyle konuşuyor:

AĞIR SANAYİDE ÇALIŞTI

Metalurji Mühendisiyim. 1979’da İTÜ’den mezun oldum ve Karabük Demirçelik, Bursa Çemtaş, Çolakoğlu, Çebitaş gibi ağır sanayi kuruluşlarında yıllarca çalıştım ve emekli oldum. 3 yıldır da kendi şirketim var ve bu şirkette bir taraftan mühendislik ve danışmanlık vererek bir taraftan da su ve yenilenebilir enerjiler konusunda inovatif projeler geliştirerek iş hayatıma devam ediyorum. Su, dünyadaki en kritik kaynak ve gittikçe de azalıyor. Düşünün dünyadaki suların yüzde 97’si tuzlu su. Geri kalanın yüzde 1’i insanların ulaşabileceği nitelikte. Bu yüzde 1’in de yüzde 0.07’si içilebilir kalitede. Aslında dünyada işimize yarayacak ne kadar az suyun olduğunun farkında değiliz.

HAVADA NEHİR VAR

Vaktiyle büyük bir üstad ‘yerin altında nehirler var’ demişti biz de şimdi ‘atmosfer çok büyük bir nehirdir’ diyoruz. Çünkü 1 metreküp atmosferde 1.78 litre su var. Bütün atmosferde 3 trilyon galon su olduğu hesaplanıyor. İşte bu suyu uygun maliyetle ve içilebilir kalitede alabilirseniz dünya için insanlık için büyük çözüm olur. Şu anda bu işlem ‘kondens sistemle’ yapılıyor. Biz de önce kondens sistemler üreten bir şirketin bayiliğini aldık ve bu işle öyle tanıştık. Gördük ki kondens sistemde enerji maliyeti çok yüksek ve bu yüzden sisteme ilgi artmıyor. Ayrıca, bir ünitede günlük üretim de 12 tonu aşamıyordu.

MALİYETİ SIFIRLADIK
Kondens sistemin bir ötesi ‘medyalı tip’ denilen sistemdir. Bunu geliştirmek için de bütün dünya çalışıyor. Biz prototipi ürettik, çalıştırdık. Türkiye ve dünya patenti için başvurumuzu yaptık. Bu sistemde her lokal ihtiyaç için düşük maliyetle atmosferden su üretmek mümkün. Ünitenin yanına yenilenebilir enerji de eklenince su üretme maliyeti sıfıra iniyor.

GEMİM, sanayici ortak bekliyor

TÜRKİYE’den doğup global başarılara imza atacak girişimleri ortaya çıkartmak için Yazılım Sanayicileri Derneği (YASAD) tarafından İstanbul Kalkınma Ajansı’nın desteği ile kurulan Girişimcilik Eğitim ve İnkübasyon Merkezi (GEMİM), inovatif projelerin ticarileşmesi için çaba harcıyor. YASAD Başkan Yardımcısı Zeynep Sarılar, “Kısa sürede 100’den fazla proje sunumu geldi. Elemeler sonucu 13 proje ile kontrat yaptık. Şu anda dünyayı değiştirebilecek çapta projelerimiz var ve her biri için güçlü sanayici ortaklar arıyoruz” dedi.

Kazablanka ve Rabat’a proje geliştiriyoruz

ŞEFİK Doğan, sektörde en güçlü markalardan biri olan ABD Kanada ortaklı Hendrx’in mali zorluklar nedeniyle battığını ve bu markanın haklarını satın aldıklarını belirterek şöyle konuşuyor: “Fas’tan medyalı sistemle su üretimi talebi geldi. Kazablanka ve Rabat Belediye Başkanları bizim sistemimizle yatırım yapabileceklerini söyledi. Ön çalışmaları yapıyoruz. Fas’ın önde gelen bir işadamı ile Tanca’da ilk üniteyi kuracağız. İlk ünitenin günlük 200 ton kapasitesi olacak. 4 megawatt’lık bir rüzgar türbini de ekleyeceğiz ve üretim maliyeti sıfır olacak. 2.7 milyon Euro’luk bu ilk ünite tamamlandıktan sonra iki şehir için sözleşme aşamasına geçebileceğiz.”

DÜNYADA atmosferden su elde etme yöntemi uygulanıyor ama enerji maliyeti yüksek. Şefik Doğan’ın makinesi, hem maliyeti düşürdü hem de bir üniteyle üretilen su miktarını günde 200 tona çıkardı.

İnşaatta ‘emnİyet’ şart

KALIP ve İskeleciler Derneği (KALİSDER) Başkanı Serdar Urfalılar, inşaat sektörünün iş kazalarının sayısal çokluğu bakımından ilk sırada yer aldığını belirterek, “İskele ve kalıp sistemlerinin kullanımının yaygınlaşması bu üzücü tabloyu büyük ölçüde düzeltebilir” dedi.