Medya, vakıf ve partilere bankacılık engeli geliyor

BDDK'nın hazırladığı ve Bankalar BirliÄŸi'ne görüş almak için gönderdiÄŸi Bankalar Kanunu Tasarısı Taslağı, banka sahipliÄŸinde önemli deÄŸiÅŸiklikler içeriyor. TaslaÄŸa göre medya patronları, sendikalar, siyasi partiler ve vakıflar banka sahibi olamayacak.Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK); banka sahibi olmaya iliÅŸkin koÅŸulların deÄŸiÅŸtirilmesine iliÅŸkin hükmün de aralarında olduÄŸu yeni Bankalar Kanunu tasarısı taslağını Bankalar BirliÄŸi'ne gönderdi. Taslak ile, yazılı veya görsel medya sahipleri, siyasi partiler, sendikalar, yerel yönetimler ile vakıflar banka sahibi olamayacak. Mevcut bankalardan sahipliÄŸi bu yasadakine uymayanlar ise 3 yıl içinde sermayelerini yasanın öngördüğü yapıya kavuÅŸturacaklar. Taslakla ‘finansal holding’ kavramı getirililirken, bankaların yanısıra, özel finans kurumları da kanun kapsamına dahil ediliyor.85 maddelik tasarı taslağında, BDDK ile ilgili 85. maddenin sadece baÅŸlığı konularak içeriÄŸin boÅŸ bırakılması dikkat çekiyor. Taslak, ‘‘85 artı 1,2..’’ ÅŸeklinde 13 madde diye sürüyor. Böylece taslak geçici maddelerle birlikte 110 maddeye ulaşıyor.BDDK taslağında kimlerin banka, ÖFK ve finansal holding ÅŸirketlerinde doÄŸrudan veya dolaylı olarak pay sahibi olamayacağı tek tek sayılıyor. Basın, yayın, televizyon ve radyo kuruluÅŸları bu kuruluÅŸlarda doÄŸrudan veya dolaylı pay sahibi olanlar, bu kiÅŸilerin Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'ndaki derecelerde yer verilen akrabalaları, ve bu kuruluÅŸlarda ücret karşılığı istihdam edilenler, finansal holding ÅŸirketleri, finansal kurumlar ve diÄŸer holding ÅŸirketleri dışında kalan tüzel kiÅŸiler, siyasi partiler, sendikalar, yerel yönetimler ve bunların kurduÄŸu, doÄŸrudan veya dolaylı olarak pay sahibi olduÄŸu kuruluÅŸ ve ÅŸirketler, Türkiye'de kurulu bulunan dernekler, vakıflar, meslek kuruluÅŸları, kooperatifler, birlikler, munzam ve emeklilik sandıklar banka sahibi olamayacak.Tasarı taslağındaki bazı düzenlemeler şöyle: FÄ°NANSAL HOLDÄ°NG: Kontrolü altında en az biri banka veya ÖFK olmak üzere, birden fazla finansal kurum bulunan sermaye gruplarının ‘finansal holding’ çatısı altında yapılanması zorunlu hale getiriliyor. Finansal holdingin; sermaye grubunun kontrolü altındaki tüm finansal kurumlar ile destek hizmeti kuruluÅŸlarını ana ortaklık olarak belirlenecek bir bankanın veya ÖFK'nın veya münhasıran finansal kurum niteliÄŸindeki ÅŸirketlere iÅŸtirak etmek amacıyla kurulması gerekiyor. 50 TRÄ°LYON LÄ°RA SERMAYE: Türkiye'de banka, ÖFK; kalkınma ve yatırım bankası ve finansal holding kurabilmek için belirlenen yeni ÅŸartlar şöyle: ÖdenmiÅŸ sermayesinin 50 trilyon liradan az olmaması, Anonim Åžirket ÅŸeklinde kurulması, hisselerinin nakit karşılığı çıkarılması ve tamamının ada yazılı olması, tüzel kiÅŸi kurucuların, yönetim ve denetimine sahip gerçek kiÅŸilerin belgelenmesi ve bunların kurucularda aranan koÅŸulları taşıması.Ä°ÅžLEM GÖREN UYARI ALAN KURUCU OLAMIYOR: Yeni taslak kimlerin banka sahibi olabileceÄŸini belirlemenin yanısıra, kurucularda baÅŸka koÅŸullar da arıyor. Buna göre, banka, ÖFK ve finansal holding ÅŸirketi kurucusu olacakların haklarında yine bu taslakta düzenlenen ‘gözetim ve denetim sonucu alınacak önlemler’ e muhatap olmuÅŸ, iÅŸlem yapılmış veya iÅŸlem yapılan kurumlarda pay sahibi olmaması gerekiyor. Ayrıca bu kiÅŸilerin finansal kurum kurucusu veya ortağı olmanın gerektirdiÄŸi mali güç ve itibara sahip olması ve müflis veya konkordato ilan etmemiÅŸ olması gerekiyor. Pamukbank maddesiBDDK'nın geçen yıl el koyduÄŸu Pamukbank'ın eski patronu Mehmet Emin Karamehmet'in dönemin BaÅŸbakanı Bülent Ecevit'e yaptığı ziyaret sonrası yaÅŸanan geliÅŸmeler, BDDK'nın taslağına ilginç biçimde yansıdı. Karamehmet'in ziyareti sonrasında, Ecevit, BaÅŸbakanlık TeftiÅŸ Kurulu'nu görevlendirerek, BDDK'nın Pamukbank'la ilgili kararları konusunda inceleme yapmasını istemiÅŸti. Ancak BDDK BaÅŸkanı Engin Akçakoca, BaÅŸbakanlık TeftiÅŸ Kurulu'nun konuyla ilgili bilgi ve belge talebine ‘‘Siz yetkili deÄŸilsiniz’’ gerekçesiyle olumsuz cevap vermiÅŸti. Bu cevap, iki kurum arasında ciddi bir gerginliÄŸe yol açmıştı.BDDK; yeni taslakla bu tecrübenin tekrarını önleyecek bir tedbir aldı. Taslağın geçici maddelerinden birinde ÅŸu düzenleme dikkat çekiyor: ‘‘Kurum tarafından alınan müşteri sırrı niteliÄŸindeki bilgi ve belgeler TBMM İçtüzüğüne dayanarak kurulan meclis soruÅŸturma komisyonları ile ilgili mahkeme tarafından verilen karara istinaden talepte bulunan cumhuriyet savcılıkları ve mahkemeler dışında, hiçbir kurum ya da kuruluÅŸa verilemez.’’Sınırsız garanti bitiyor yerine sigorta geliyorBankalardaki mevduat, Tasarruf Mevduatı SÄ°gorta Fonu'nca (TMSF) sigorta edilecek. Sigortaya tabi olacak tasarruf mevduatının tanımı, kapsamı, tutarı, sigorta priminin tarfiesi TMSF'nin görüşü alınarak BDKK tarafından belirlenecek. Banka iflas ederse tasarruf sahipleri, tasarruf mevduatlarının ‘sigortaya tabi olmayan kısımları için’ Ä°cra Ä°flas Yasası'ndaki birinci sıra anlamında imtiyazlı alacaklı sayılacak.BDDK bankalardan kredi tutanaklarını isteyecekBDDK, dengelerde bozulmaya yol açacak, mali bünyeyi olumsuz etkileyecek, emin ÅŸekilde çalışmayı tehlikeye düşürecek nitelikte karar, iÅŸlem ve uygulama saptarsa, ÅŸu önlemleri alabilecek:Bu nitelikteki karar ve iÅŸlemlerde sorumluluÄŸu bulunan genel müdür, yardımcıları ve diÄŸer mensupların görevden alınması istenebilecek.Yönetim kurulundan kredi komitesi toplantı tutanakları istenebilecek.Banka genel kurulu olaÄŸanüstü toplantıya çağırılabilecek.Bankacılık mevzuatına aykırı davrandığı, kuruluÅŸun emin çalışmasını tehlikeye düşürdüğü saptanan yönetim kurul baÅŸkanı, üyeleri, genel müdür, yardımcıları diÄŸer ilgili mensuplar hakkında yasal kovuÅŸturma baÅŸlatılırsa, bu kiÅŸilerin imza kararı kaldırılacak. Bu kiÅŸiler Kurul izni olmadan bu yasaya tabi hiçbir kurumda çalıştırılamayacak.BDDK, bankaya ‘Az harca’ diyebilecekBDDK bir banka veya ÖFK'nın özkaynaklarının sermaye yeterliliÄŸine iliÅŸkin düzenlemelre göre yetersiz kaldığını saptarsa, bir dizi önlem almakla yetkili kılınıyor. Bu kapsamda, kár dağıtılmamasını, iÅŸletme ve yönetim giderlerinde kısıntıya gidilmesini, banka mensuplarına verilen ek ödemelerin durdurulmasını, verimsiz varlıkların satılmasını, belli sektörlere kredi kullanımının yasaklanmasını isteyebilecek. Yüzde 10 pay alanda kurucu ÅŸartı Bankacılık Yasa Tasarısı Taslağı'na göre bankada, ÖFK'da, finansal holdingde, sermayenin en az yüzde 10 payını edinmek veya bir ortaÄŸa ait payların yüzde 10, 20, 33 veya 50'sini aÅŸması veya bu oranların altına düşmesi sonucuna yol açan pay edinimleri BDDK'nın iznine tabi olacak. Sermayenin en az yüzde 10'una sahip olabilmek için kurucularda aranan nitelikleri taşıması gerekiyor. Â