MB: Enflasyon düşmeye devam edecek

Merkez Bankası’nın ağustos ayı fiyat gelişmelerine ilişkin değerlendirmesinde, tüketici fiyatlarının yüzde 0.02 oranında arttığı ve yıllık enflasyonun yüzde 7.39 olduğuna işaret edilerek, “Geçen ay yayımlanan Para Politikası Kurulu değerlendirme özetinde de ifade edildiği gibi, işlenmemiş gıda fiyatlarındaki artış nedeniyle yıllık enflasyon geçici olarak yükselmiştir. Hizmet grubu fiyatlarının yıllık artış hızındaki yavaşlamanın belirginleşmesi ve dayanıklı tüketim malları fiyatlarının gerileme eğiliminin sürmesi güçlü parasal sıkılaştırmanın gecikmeli etkilerinin devam ettiğine işaret etmektedir” denildi. Bu çerçevede, özel kapsamlı TÜFE göstergelerinin olumlu bir seyir izlediği ifade edilen değerlendirmede, “İşlenmemiş gıda ürünleri ve enerji fiyatlarına ilişkin riskler önemini korumakla birlikte önümüzdeki dönemde enflasyonun eğiliminin aşağı yönlü olmaya devam edeceği tahmin edilmektedir” denildi.

YILLIK TÜFE’Yİ İŞLENMEMİŞ GIDA YÜKSELTTİ

Yıllık tüketici enflasyonunun Ağustos ayında işlenmemiş gıda ürünleri fiyat artışı kaynaklı olarak yükseldiği; ancak enerji, işlenmemiş gıda ürünleri, alkollü içecekler ve tütün ürünleri ile altın hariç TÜFE göstergesinin yıllık artış oranındaki gerileme eğilimi sürdüğü vurgulandı. Ağustos ayında mal grubu fiyatlarının yüzde 0.03 oranında azaldığı, hizmet grubu fiyatlarının ise yüzde 0.18 arttığı belirtildi. Yıllık enflasyonun, mal grubunda işlenmemiş gıda fiyat gelişmelerinin etkisiyle yüzde 6.77’ye yükselirken hizmet grubunda yüzde 9.16’ya gerilediğine işaret edildi.

KİRADAKİ ARTIŞ YAVAŞLADI

Hizmet grubu yıllık enflasyonundaki düşüş Ağustos ayında da sürdüğü ve bu gruptaki enflasyonun yılbaşına kıyasla 3 puan gerilediği anlatıldı. Ağustos ayında tüm hizmet kalemlerinde yıllık enflasyon gerilerken, özellikle kiranın yıllık artışındaki yavaşlamanın belirginleştiği kaydedildi. Lokanta oteller grubu yıllık enflasyonu istikrarlı düşüşünü sürdürürken, geçen yılki yüksek bazın da etkisiyle ulaştırma hizmetleri yıllık enflasyonunun önceki aya göre 2.1 puan gerilediği anlatıldı. Haberleşme grubu fiyatlarının yurt içi telefon görüşme ücretlerinde yapılan indirimin etkisiyle gerilediği, bu grubun sağlık hizmetleriyle birlikte en düşük yıllık artışa sahip hizmet alt grubunu oluşturduğu anlatıldı. Hizmet enflasyonundaki düşüş eğiliminin Eylül ayında da devam edeceği öngörülmektedir.

ENERJİDEKİ YÜKSELİŞTE BAZ ETKİSİ

Enerji grubunda yıllık enflasyon Ağustos ayında baz etkisiyle sınırlı bir yükseliş gösterse de bu grupta fiyatlar bir önceki aya kıyasla bir değişim göstermeyerek maliyet yönlü baskıları sınırladığı vurgulandı. Bu gelişmede, uluslar arası petrol fiyatlarındaki gerilemenin etkisiyle akaryakıt ürünleri fiyatlarının olumlu seyrini korumasının katkısı olduğu belirtildi.

Ağustos ayında enerji ve işlenmemiş gıda dışı mal fiyatlarında, giyim-ayakkabı grubu ve dayanıklı mal grubundaki fiyat azalışlarının etkisiyle bir önceki aya kıyasla yüzde 0.66 oranında gerilediğine işaret edildi. Giyim ve ayakkabı grubu yıllık enflasyonunun Temmuz ayının ardından Ağustos ayında da yavaşlayarak yüzde 6.01 düzeyine indiği belirtildi.

Parasal sıkılaştırmanın altın hariç dayanıklı mal grubu fiyatları üzerindeki güçlü etkisinin sürdüğü, söz konusu grupta fiyatların Ağustos ayında bir önceki aya göre yüzde 0.2 azaldığı kaydedildi. Alt gruplar bazında otomobil fiyatları bir önceki aya göre bir değişim göstermezken, otomobil dışında kalan dayanıklı tüketim malları alt gruplarında fiyatların gerilediği belirtildi. Dayanıklı mal grubu (altın hariç) fiyatları son beş aylık dönemde düzenli olarak gerilerken, bu grupta yıllık enflasyonun yüzde ?2.80 olduğuna işaret edildi.

İşlenmemiş gıda ürünleri fiyatları yıllık artışının, yıl boyunca sergilediği dalgalı seyri Ağustos ayında da sürdürdüğü belirtilerek, bu grupta Temmuz ayında yüzde 8.92’ye gerileyen yıllık enflasyonun Ağustos’ta yüzde 16.24’e yükseldiği belirtildi. Bu gelişmede taze sebze ürünlerinin yanı sıra, sebze-meyve dışında kalan ürünlerin fiyatlarındaki yüksek artışların da etkili olduğu vurgulandı.

KURAKLIK ETKİSİ

Mevsim normallerinin üzerinde seyreden hava sıcaklıkları ve kuraklığın, işlenmiş gıda ürünleri fiyatlarında da etkili olduğu, bu gruptaki fiyat artışının, Ağustos ayında yüzde 1.42’le yüksek çıktığı ifade edildi. Bu gelişmede önceki ayda olduğu gibi ekmek ve tahıl ürünleri ile süt ürünleri fiyatlarındaki artışların etkili olduğu kaydedildi.

Temmuz’un ikinci yarısında Türk Telekom’un şehir içi telefon görüşme ücreti tarifelerinde indirime gitmesinin tüketici fiyatları üzerindeki olumlu etkisinin, ağırlıklı olarak Ağustos ayında gözlendiği belirtildi. Ayrıca internet erişim ücretinde yapılan yüzde 12.42’lik indirimle birlikte telefon ekipmanı fiyatlarındaki azalışların da etkisiyle haberleşme grubunda yıllık enflasyonun yüzde ?3,19 gerilediği anlatıldı.

Merkez Bankası’na göre Ağustos ayında işlenmemiş gıda fiyatlarını dışlayan özel kapsamlı göstergelerin yıllık artış hızları yavaşladı.

ÜRETİCİ FİYATLARINDAKİ GELİŞMELER

Önceki yılların Ağustos aylarında azalış gösteren tarım fiyatları, özellikle buğday, mısır, çeltik, arpa ve mercimek gibi hububat ile sebze-meyve fiyatlarında gözlenen yükselişin etkisiyle bu yıl yüzde 0.71 arttı.

Ağustos ayında imalat sanayi fiyatlarında gözlenen yüzde 0.60 oranındaki artışta ağırlıklı olarak gıda, tekstil ve petrol ürünleri fiyatlarındaki yükselişler etkili oldu. Son üç aydır azalış gösteren petrol ürünleri hariç imalat sanayi fiyatlarında ise YTL’nin değer kaybının da etkisiyle yüzde 0.49 oranında artış yaşandı. Bu gelişmede kimyasal maddeler, ana metal, plastik-kauçuk ile metalik olmayan diğer mineral maddeler sektörlerindeki fiyat artışları da etkili oldu.

Üretici fiyat endeksi MIGS sınıflamasına göre incelendiğinde, Ağustos ayında tüm alt kalemlerin fiyatlarında döviz kuru dalgalanmalarının da etkisiyle artışlar yaşandı. Dayanıksız tüketim malları fiyatlarındaki artışta gıda ve tekstil ürünleri imalatı fiyatlarındaki artışlar belirleyici olurken, giyim eşyası imalatı fiyatlarında gözlenen düşüşler bu artışı sınırladı. Diğer taraftan, döviz kuru gelişmelerine duyarlılığını yüksek olan ara malları fiyatlarında yüzde 0.72 oranında artış gerçekleşti. Ayrıca, son beş aydır azalış eğiliminde olan dayanıklı tüketim malları fiyatları, Ağustos ayında mobilya ve beyaz eşya fiyatlarındaki artışların etkisiyle yükseldi.