Mart ayında bütçe fazla verdi

Türkiye'nin merkezi yönetim bütçe gelirleri martta 134,9 milyar lira, giderleri 111,2 milyar lira olarak kayıtlara geçti.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, mart ayına ilişkin bütçe uygulama sonuçlarını açıkladı.
Buna göre, martta bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 184,4 artarak 134 milyar 927 milyon lira, bütçe giderleri yüzde 21,9 artışla 111 milyar 164 milyon lira oldu.

Ocak-mart döneminde ise bütçe gelirleri, geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 34,6 yükselerek 344 milyar 115 milyon lirayı, bütçe giderleri yüzde 12,6 artarak 321 milyar 336 milyon lirayı buldu.

Böylece merkezi yönetim bütçesi martta 23 milyar 764 milyon lira, ocak-mart döneminde ise 22 milyar 780 milyon lira fazla verdi.

Buna göre, merkezi yönetim bütçe giderleri 2020'nin mart ayında 91 milyar 162 milyon lira iken, Mart 2021'de yüzde 21,9 artışla 111 milyar 164 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2021 yılında merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 1 trilyon 346 milyar 139 milyon lira ödeneğin yüzde 8,3'ü kullanılmış oldu.
Geçen yıl martta 32 milyar 379 milyon lira faiz dışı açık oluşurken Mart 2021'de 37 milyar 992 milyon lira faiz dışı fazla verildi.

Faiz hariç bütçe giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 21,4 artarak 96 milyar 935 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı ise 2020'nin aynı ayında da değişmeyerek yüzde 8,3 olarak hesaplandı.

Martta personel giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15,5 artarak 27 milyar 342 milyon lira oldu. Personel giderleri için bütçede öngörülen 326 milyar 633 milyon lira ödeneğin yüzde 8,4'ü kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, martta geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16,7 artışla 4 milyar 624 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 54 milyar 527 milyon lira ödeneğin yüzde 8,5'i kullanılmış oldu.

Söz konusu dönemde, mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 89 milyar 67 milyon lira ödeneğin yüzde 9,4'ü harcandı. Bu ayda yüzde 23,9 artışla 8 milyar 344 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.

Cari transferler martta, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 17,1 artarak 46 milyar 197 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 536 milyar 14 milyon lira ödeneğin yüzde 8,6'sı kullanıldı.

Martta 6 milyar 57 milyon lira sermaye gideri, 754 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 3 milyar 618 milyon lira oldu. Faiz giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25,5 artarak 14 milyar 228 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

BÜTÇE GELİRLERİ

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın mart ayında 47 milyar 443 milyon lira iken, Mart 2021'de yüzde 184,4 artarak 134 milyar 927 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin mart ayı gerçekleşme oranı 2020'de yüzde 5 iken, geçen ay yüzde 12,3 olarak kayıtlara geçti.

Vergi gelirleri tahsilatı, geçen ay 2020'nin mart ayına göre yüzde 109,5 artarak 77 milyar 433 milyon lira oldu. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise 2020'de yüzde 4,7, geçen ay yüzde 8,4 olarak tespit edildi.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri, yüzde 609,8 artışla 54 milyar 302 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 2 milyar 482 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 710 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla martta geçen yılın aynı ayına göre, gelir vergisi yüzde 88, kurumlar vergisi yüzde 166,6, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 196,1, özel tüketim vergisi yüzde 33,6, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 26,9, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 120,7, damga vergisi yüzde 65,7, harçlar yüzde 56,3, diğer vergiler tahsilatı yüzde 71 arttı.

OCAK-MART DÖNEMİ GERÇEKLEŞMELERİ

Merkezi yönetim bütçe giderleri Ocak-Mart 2020 döneminde 285 milyar 330 milyon lira iken, bu yılın aynı döneminde yüzde 12,6 artışla 321 milyar 336 milyon liraya yükseldi. Böylelikle 2021'de merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 1 trilyon 346 milyar 139 milyon lira ödeneğin yüzde 23,9'u kullanılmış oldu.
Faiz hariç bütçe giderleri ocak-mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,3 artarak 272 milyar 408 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç giderlerin bütçe ödeneklerine göre gerçekleşme oranı yüzde 23,4 olarak hesaplandı.

Personel giderleri, söz konusu dönemde yüzde 15,7 artarak 87 milyar 754 milyon lira olurken, personel giderleri için bütçede öngörülen 326 milyar 633 milyon lira ödeneğin yüzde 26,9'u kullanıldı.

Sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, bu dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15,7 artışla 14 milyar 771 milyon liraya yükseldi ve bütçede öngörülen 54 milyar 527 milyon lira ödeneğin yüzde 27,1'i kullanılmış oldu.

Ocak-mart döneminde mal ve hizmet alım giderleri için bütçede öngörülen 89 milyar 67 milyon lira ödeneğin yüzde 19'u harcandı. Bu dönemde yüzde 7,8 düşüşle 16 milyar 912 milyon lira mal ve hizmet alımı gideri gerçekleşti.

Cari transferler yüzde 17,6 artarak 133 milyar 782 milyon lira oldu. Bütçede öngörülen 536 milyar 14 milyon lira ödeneğin yüzde 25'i kullanıldı.
Bu dönemde 10 milyar 6 milyon lira sermaye gideri, 1 milyar 160 milyon lira sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 8 milyar 23 milyon lira oldu. Faiz giderleri yüzde 27,9 yükselerek 48 milyar 928 milyon lira olarak kayıtlara geçti.

BÜTÇE GELİRLERİ

Merkezi yönetim bütçe gelirleri, geçen yılın ocak-mart döneminde 255 milyar 749 milyon lira iken, bu yılın aynı döneminde yüzde 34,6 artışla 344 milyar 115 milyon liraya çıktı. Bütçe tahminine göre bütçe gelirlerinin ocak-mart dönemi gerçekleşme oranı 2020'de yüzde 26,7, bu yılın aynı döneminde yüzde 31,3 oldu.

Vergi gelirleri tahsilatı, söz konusu dönemde 2020'nin ocak-mart dönemine göre yüzde 44,9 artarak 255 milyar 98 milyon liraya ulaştı. Vergi gelirlerinin bütçe tahminine göre gerçekleşme oranı ise yüzde 27,6 olarak tespit edildi.

Genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri, yüzde 12,8 artarak 79 milyar 437 milyon liraya yükseldi. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 5 milyar 934 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri 3 milyar 647 milyon lira olarak belirlendi.

Vergi türleri itibarıyla ocak-mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre, gelir vergisi yüzde 29,3, kurumlar vergisi yüzde 47,7, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 174, özel tüketim vergisi yüzde 25,8, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 7,6, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 71, damga vergisi yüzde 31,9, harçlar 13,6 ve diğer vergi gelirleri yüzde 37,9 artış gösterdi.