Maliye'nin müthiş bürokratı

Maliye Müfettişi Süreyya Turgut, geliştirdiği yeni bir vergi denetimi yöntemiyle, devlete 47 trilyon lira gelir yarattı. Maliye Bakanı Zekeriya Temizel, Turgut'u bu başarısından dolayı bir maaş ikramiyeyle ödüllendirdi. Temizel, ‘‘Böyle 100 Süreyya olsa, Maliye'nin sırtı yere gelmez’’ dedi.

Maliye Bakanı Zekeriya Temizel, vergi denetiminde geliştirdiği bir yöntemle devlete trilyonlarca lira vergi geliri kazandıran bürokratı bir maaş ikramiyeyle ödüllendirdi. Maliye Müfettişi Süreyya Turgut, sadece petrol sektöründen devlete 47 trilyon lira ek vergi kazandırdı.

Hükümetin 1998 yılı ile ilgili hedeflerinde çok küçük sapmalar dışında son derece başarılı olduğunu belirten Temizel, vergi konusunda kendisine son derece mutlu eden bir gelişmeyi de aktardı.

Temizel, bir grup gazeteciyle yaptığı sohbette bir maliye müfettişinin geliştirdiği yöntemle, yeni bir vergi koymadan çok önemli gelir elde ettiklerini belirtti. Temizel, şunları söyledi:

‘‘Vergi denetimi konusunda yapılan çalışmalarla sadece petrol sektöründe alınan vergide 47 trilyon liralık artış sağlandı. Bunu Süreyya Turgut isimli tek bir maliye müfettişine borçluyuz. Onun bulduğu yöntemle başka iki sektörde daha toplam 63 trilyon lira gelir sağlayacağız. Kendisini bir maaş ikramiye ile ödüllendirdim. Maliye de böyle 100 tane Süreyya olsa sırtımız yere gelmez.’’

210 MİLYON MAAŞ

Ödüllendirilen Maliye Müfettişi Süreyya Turgut aylık 210 milyon maaş alıyor. Ödül olarak verilen ikramiye ise yan ödemeler çıktıktan sonra yapılıyor. Bunun tutarının ise 70-80 milyonu geçmediği belirtildi.

Temizel, enflasyon için öngördükleri hedefleri yıl sonunda çok büyük olasılıkla tutturacaklarını belirtti. Faiz dışı bütçe fazlasını yüzde 3 öngördüklerini ifade etti. Temizel, ‘‘Bunun yüzde 4'e hatta, özelleştirme gelirleriyle yüzde 4.4'e yükselmesi bekleniyor. Bütçe açığı yüzde 8.1 olarak öngörüldü. Bunun da yüzde 7'lere düşeceğini bekliyoruz. Bütçede sapma gösterebilecek tek kalem faizdir. Enflasyonda yüzde 50'yi mutlaka tutturacağız. Yüzde 50 hedefinde kesinlikle umutluyum. Büyüme ve dolar kurunda ufak tefek sapmalar olabilir. Eğer sapmalar 99 programını etkileyecek düzeyde olursa hedefleri ona göre belirleriz. Ancak ben buna inanmıyorum. Sadece küçük çaplı revizyonlar olabilir’’ dedi.

TASARI KABUL EDİLECEK

Temizel, 100 maddelik vergi reformu tasarının Meclis'te kabul edileceğine inandığını vurguladı. Hiçbir grubun tasarıya karşı olmadığını, ufak tefek itirazlar bulunduğunu söyleyen Temizel, CHP'nin isteğiyle 6'ncı maddede yapılan ve bankaların yıl içindeki vergi yükünü arttıran düzenlemeyi de ‘‘yazık oldu’’ sözleriyle değerlendirdi. Temizel, bu düzenlemeyi telafi edecek yeni bir çalışmaları olmayacağını belirterek, ‘‘Bu maddenin yürürlüğü de 31.12.1998 olarak kalacak’’ dedi.

Süreyya Turgut kimdir?

1951 yılında Tokat'ın Artova ilçesi'nin Sulusaray köyünde bir çiftçinin oğlu olarak dünyaya gelen Süreyya Turgut, 1973 yılında Siyasal Bilgiler Fakültesi'nin bitirdikten sonra devlette çalışmaya başladı. Uzun yıllar Türkiye Zirai Donatım Kurumu'nda şef olarak hizmet veren daha sonra da Teftiş Kurulu'nda görev alan Turgut, 1977 yılında Maliye Bakanlığı'na adım attı. O yıldan beri Maliye Bakanlığı'nda Maliye Müfetişliği görevini yürüten Turgut, mesleki performansı için İngiltere'de bir yıl staj gördü. 1988 yılında, Çay İşletmeleri Genel Müdür Yardımcılığı yapan Turgut, evli ve bir çocuk babası.

Cezaları hafiflettik

Süreyya Turgut, çalışmalara Eylül 1997'de başlandığını kaydederek, Hürriyet'e devlete trilyonlar kazandıran operasyonu şöyle açıkladı: ‘‘23.10.1997'de bakan onayını alarak bu işe başladık. 8-9 Aralık 1997 tarihinde ise bin 500 vergi denetmeni ile 8 bin 750 akaryakıt istasyonunda fiili olarak sayım yapıldı. 8 bin 700 mükelleften 8 bin 500'ünün incelemesi tamamlandı, 200 dolayındaki mükellefin ise incelenmesine devam ediliyor. İncelemeyi 2-3 etapta planlayarak yaptık. Mükelleflerin incelenmesinin büyük bir bölümü 1998 Şubat sonuna kadar bitirildi. Mükelleflerin yüzde 75-80'i uzlaştı. Bir bölümü ise uzlaşmaya dahi girmeden vergilerini ödediler. 21 trilyon lira da ceza kesildi. Ancak vergi incelemesi yapılırken ceza uygulaması hafifletilerek yapıldı.’’

8 bin istasyon için ortak fire

Maliye Müfettişi Süreyya Turgut'un trilyonlar kazandıran çalışması 1997 yılı sonunda yapıldı. Türkiye çapında akaryakıt bayileri üzerinde fiili envanter çalışması yapıldı. Bu sonuçlara bakılarak, standart inceleme teknikleri basitleştirildi ve denetimlerde kullanılacak yeni tablolar, form tutanakları, standart rapor teknikleri oluşturuldu.

Bu çalışmadan sonra bütün illerdeki vergi denetmenleriyle temasa geçilerek fiili envanter sonuçları kaydi envanter çalışmalarıyla birleştirildi. Daha sonra bütün Türkiye çapında defter, belge ve faturalar incelemeye alındı. Bütün akaryakıt bayilerinin denetimlerinde kullanılacak ortak fire oranları saptandı.

Bütün Türkiye çapında, 8 binin üzerindeki akaryakıt bayilerine, oluşturulan bu ortak denetim tekniği uygulandı. Bu arada akaryakıt ürünlerindeki kayıtdışılık da büyük ölçüde ortaya çıktı ve kayda alınması için harekete geçilmesine neden oldu. Bunun üzerine Maliye Bakanlığı harekete geçerek, geçen ay içinde sınır ticaretiyle ilgili yeni vergi düzenlemelerine gitti.